DAVA : Taraflar arasındaki "teminat mektubunun iadesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ANKARA Asliye 7. Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 27.11.1980 gün ve 1979/315-w980/585 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 14.5.1981 gün ve 1981/2749-3786 sayılı ilamı: (... Yanlar arasında 2490 sayılı Yasa çevresinde konusu ilaç satımı ve teslimi olan bir sözleşme ilişkisi kurulduğunda ve davalının belirlenen sürede edimini gereği gibi yerine getirmediğinden bir uyuşmazlık yoktur. Çözümü gereken asıl sorun somut olayda döviz dar boğazının zorlu neden sayılıp sayılamıyacağına ve bunun sözleşmeye etkisini belirlemeye ilişkindir.

Örneği dosyada bulunan 1.9.1978 günlü sözleşmenin 15. maddesinin başlığı "mücbir sebepler" olup, zorlu nedenler (mücbir sebepler) ise anılan hükümde apaçık sayılmıştır. Ne var ki "bu sebeplerin takdiri ve mücbir sebeplerle geçen müddetin mukavele müddetine zammı akit makama aittir". Öte yandan hangi durumlarda 4353 sayılı Yasa çevresinde işlem yapılacağı da yukarıda sözü edilen maddede gösterilmiştir. Oysa davacı bu sözleşme hükmü gereğince süre uzatım isteminde bulunmamış ve 4353 sayılı Yasanın uygulanmasının isterleri de olayda gerçekleşmemiştir.

"Döviz transferlerinin zamanında yapılmasının" zorlu neden olduğu da sözleşmede belirtilmiş değildir. Üstelik, böyle bir neden, BK. md. 117 anlamında borcun sönmesine yol açmaz. Türkiye genelinde yıllar yılı döviz sıkıntısının süregeldiği de herkesin bildiği bir gerçektir. Davacının, bu gerçeği gözeterek ihaleye girmesi edimini zamanında yerine getirmesinin önlemlerini alması "tedbirli bir tacir" olarak davranmasının bir gereğidir.

Resmi Gazete'de 8.1.1979 gününde yayınlanan 7/16925 sayılı Bakanlar Kurulu kararı yanlar arasında kurulan sözleşme ilişkisi üzerinde herhangi bir etki yaratmaz. Çünkü bu karar, yayımından sonraya ilişkin olarak düzenlenecek sözleşmelerde yer alacak mücbir sebeplerin kapsamını genişletmiştir. 2490 sayılı Yasa çevresinde yapılan ihalelerle ilgili olarak yürürlüğe giren sözleşmelerden doğan edimlerin böyle bir kararla sona erdirilmesi de anılan yasa hükümleri karşısında olanaklı değildir.

Yerel mahkemece, tüm bu yönlerin gözetilmemesi, davacının direngen "mütemerrit" olması nedeniyle davalının teminat mektuplarına elatmasının sözle gereğinden bulunmasının gözden kaçırılması Usul ve Yasaya aykırıdır..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA, bozmada oybirliği, sebebinde 2.5.1984 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972