DAVA : Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 3. Ticaret Mahkemesince davanın zamanaşımı yönünden reddine dair verilen 8.5.1978 gün ve 539 - 149 sayılı ilamiyle; (... Davacı vekili, davalılardan Y.S.'e tasfiye halinde Erge Ticaret Limited Şirketi tarafından 217.900.88 liralık kredi açıldığını, davalının talimatı ile bu paranın diğer davalılar murisi Ş.K.'e ödendiğini, Ş.'in bu borca karşılık İstanbul Porselen Sanayii A. Şirketine ait 200.000 liralık nominal değerdeki hisse senetlerini terhin ettiğini, borcun 566.077.74 liraya ulaştığını, tasfiye halinde Erge Limited Şirketi alacağından 300.000 liralık kısmını müvekkili bankaya temlik ettiğini, yapılan icra takibinin semeresiz kaldığını iddia ederek, 300.000 liranın faiz ve masraflar ile tahsilini, hisse senetlerinin satılarak paraya çevrilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalılardan Y., T. ve M. E.K. vekili, müvekillerinden Y.S.'in Erge Ticaret Limited Şirketine borcu olmadığını, diğer müvekkilerinin dolayısıyle sorumlu olmayacağını, taraflardan birinin tacir olmadığını ve defterin esas alınamayacağını, zamanaşımı cereyan ettiğini, rehin senedinde gösterilen 4. seri geçici hisse senetlerinin mevcut olmadığını ve rehnin bu nedenle geçerli olmıyacağını belirterek davanın reddini istemiştir.

Diğer davalı vekili yasal sürede cevap vermemiştir.

Mahkemece, toplanan delillere göre Y.S.'in Erge Limited Şirketine borcunun zamanaşımı mebdei 29.12.1959 olduğu ve icra takibi 10 yıl sonra başlamakla bu davalı için zamanaşımının cereyan ettiği; diğer davalılar T. ve M.E. rehin vermekle zamanaşımının cereyan etmediği ve diğer davalı da zamanaşımını ileri sürmediğinden, davalılardan Y.S. hakkındaki davanın zamanaşımından reddine, 300.000 liranın 29.12.1959 tarihli rehin senedinde kayıtlı menkul rehnin satılarak paraya çevrilmesi yolu ile davalı T. ve M.'ten tahsiline, rehnin yetmemesi halinde 300.000 liradan bakiye alacak miktarının davalı T.'den tahsiline, % 10 faiz yürütülmesine karar verilmiştir.

Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Davacı, İstanbul 4. İcra Memurluğunun 1966/6003 esas sayılı dosyası ile Erge ticaret Limited Şirketi aleyhinde yaptığı icra takibi sırasında Erge Limited Şirketine borçlu olan davalı Y.S.'e üçüncü şahıs haciz ihbarnamesi tebliğ ettirmiştir.

İcra ve İflas Kanunu'nun 89. maddesi gereğince 3. şahıs ihbarnamesinin tebliği suretiyle davalı hakkında alacak icra, takibine konu yapılmış olduğu anlaşılmış olmasına göre, BK. nun 133. maddesinin olayda uygulama yeri olacağının düşünülmemesi isabetsizdir.

Bahsi geçen icra dosyası getirilip incelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, Y. hakkındaki davanın zamanaşımına uğradığından söz edilerek davanın reddedilmesi hükmün bozulmasını gerektirmiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz Eden : Davacı Vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :

KARAR : Davacı banka, Erge Ticaret Limited Şirketi hakkında ve 1966 yılında İstanbul 4. İcra Memurluğunun 1966/6003 sayılı dosyası ile 1.524.114,50 liralık alacağı için takibe geçmiş, bu arada borçlu şirketin davalı Y.'da olan alacağı için de İİK'nun 89. maddesi hükmü gereğince davalı Y.'a haciz ihbarnamesi göndermiştir. Ancak işbu takip dosyası celbedilmediği için, akibeti hakkında da dosyada bir bilgi mevcut değildir.

Sonradan Erge Tic. Ltd. Şirketi, 3.10.1972 günlü temlikname ile davalı Y. ve diğer davalılardan olan alacaklarından, 300.000 lirasını davacı bankaya temlik etmiş ve rehinli 200.000 liralık hisse senetlerini de temlik edilen alacağın teminatı olarak bankaya devretmiştir.

Davacı Banka, işbu temliknameye dayanarak İst. 6. İcra memurluğunun 1973/3784 sayılı dosyası ile davalı Y. ve diğer temlik borçluları aleyhine takibe geçmiş, itiraz üzerine de rehnin paraya çevrilmesi, yetmemesi halinde geriye kalan paranın davalılardan müteselsilen tahsili için işbu davayı açmıştır.

Mahkeme ile Özel Daire arasındaki uyuşmazlık; İİK'nun 89. maddesi gereğince üçüncü şahıs Y.'a (ki bu davanın davalısıdır) çıkarılan haciz ihbarnamesinin, BK'nun 133/2. maddesindeki icrai takibat niteliğinde olup olmadığı ve zamanaşımını kesip kesmediği noktasında toplanmaktadır. Ancak, dosya içeriğine göre bu tartışmaya girmeğe gerek yoktur. Çünkü, bu yönün tartışılabilmesi için alacaklı davacı bankanın İst. 4. İcra Memurluğunun 1966/6003 sayılı takip dosyasında davalı Y.'a İİK'nun 89. maddesine göre üçüncü şahıs ihbarnamesi çıkardığını ve davalının itiraz etmemesi nedeniyle bu borcunun kesinleştiğini ileri sürerek dava açmış ve davalı Y. da zamanışımı def'inde bulunmuş olsa idi, ancak o zaman İİK'nun 89. maddesinin, icra takibi gibi zamanaşımını kesip kesmediği konusu incelenebilirdi. Yukarıda belirtildği gibi takip konusu alacak ile dava konusu alacağın dayanakları ayrı ayrı olduğu için bu hususun tartışmasına artık bu davada gerek kalmamaktadır.

Fakat, 1966/6003 sayılı icra dosyasındaki 1.524.114,50 lira içinde, bankanın Erge Tic. Ltd. Şirketine açtığı ve adı geçen şirketin davalılara kullandırdığı 217'000 lira alacağın da mevcut olduğu anlaşılmaktadır. İşte Erge Tic. Ltd. Şirketi, davalılardan olan ve faiz vs. suretlerle artmış bulunan bu alacağının 300.000 lirasını davacı bankaya temlik etmiştir. İst. 4. İcra memurluğunun 1966/6003 sayılı dosyasında davalı Y. İİK'nun 89. maddesi hükmüne göre çıkarılan haciz ihtarnamesine itiraz etmemiş ise, anılan maddenin ifadesi ile "borç zimmetinde sayılmak" gerekir. (İİK. m. 89/3). Diğer bir daha açık bir anlatımla, bu yasa hükmü gereğince, 3. şahıs durumundaki davalı Y., takip borçlusu olan Erge Tic. Ltd. Şirketine borçlu olduğunu ikrar etmiş olmaktadır. İkrar ise, BK. 133/1 maddesi hükmü gereğince zamanaşımını keser; borçlu Erge Tic. Ltd. Şirketi de ikrar ile zamanaşımı kesilmiş bir alacağı sonradan 1972 yılında davacı bankaya temlik etmiştir. O halde BK. 168/1 maddesi hükmü gereğince bu borç, zamanaşımı kesilmiş durumu ile davacı bankaya intikal eylemiştir. Temlik suretiyle alacaklı olan davacı Bankanın da temlik eden kişi bakımından zamanaşımının kesilmiş olması durumundan, temlik hükümleri gereğince yararlanması, temlikin doğal bir sonucudur.

Öyle ise, İİK. nun 89. maddesi gereğince çıkarılan haciz ihbarnamesi üzerine süresinde gerekli itirazları yapmayan 3. kişinin, takip borçlusuna karşı borçlu olduğunu ikrar etmiş sayılması gerekir; bu halin ise, BK. 133/1. maddesi hükmü gereğince zamanaşımını kestiğinin ve bu durumdan temellük eden davacının da yaralanacağının kabulü lazım gelir.

Ancak İİK. nun 89. maddesinin bu sonucu doğurabilmesi için, birinci haciz ihbarnamesini alan üçüncü kişinin (olayda davalı Y.'un 7 gün içinde buna itiraz etmemiş olması, bunun üzerine ikinci haciz ihbarnamesi çıkarılmış bulunması, buna karşı da yine yedi gün zarfında borçlu bulunmadığı hususunda menfi tesbit davası açmamış veya açmış ise davanın red edilmiş bulunması gerekir. (İİK. md. 89/3). Bu hususlar dosya içeriğinden anlaşılamamaktadır.

O halde mahkemece, İstanbul 4. İcra Memurluğunun 1966/6003 sayılı dosya celbedilerek İİK. nun 89 maddesi gereğince davalı Y.'a çıkarılan üçüncü şahıs haciz ihbarnamesi üzerine ne gibi işlemler yapıldığı, üçüncü şahıs borcunun

İİK. nun 89. maddesi anlamında kesinleşip kesinleşmediği araştırılmalı ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Bu açıklama ve gerekçeler ile mahkeme hükmünün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HUMK. nun 429. maddesi gereğince bozulmasına, 25.6.1982 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972