 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1982/10-86
K: 1982/984
T: 24.12.1982
506/m.2,3,79
Taraflar arasındaki "hizmet süresinin tesbiti" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; OĞUZELİ Asliye ( İş ) Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 21.5.1980 gün ve 1980/43 - 216 sayılı kararın incelenmesi davalı S.S.K. vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 21.11.1980 gün ve 5932 - 6770 sayılı ilamıyla, ( .. Davanın yasal dayanağı 2167 Sayılı Yasanın geçici 1. maddesidir. Anılan maddenin ( B/a ) bendinde açıkça "506 Sayılı Kanunun 3. maddesinin birinci bendi uyarınca sigorta kapsamına girmeyen hizmetler"in borçlanılmayacağı hükme bağlanmıştır. Dava dilekçesinde dahi, borçlanılmak istenilen hizmetlerin tarım işi olduğu belirtilmiş olduğu gözetilmeksizin davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden: Davalı S.S.K. vekili.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR :
Davacı vekili, ( müvekkili ( M.B. )'un, Oğuzeli ilçesine bağlı Belören köyünde oturan ve ziraatla uğraşan ( Ö.B. ) isimli şahsın yanında 3.5.1955 - 3.1.1963 tarihleri arasında tarım işçisi olarak çalıştığını, bu çalışma süreleri tesbit edilemediği için müvekkilinin mağdur olduğunu, bu bakımdan yukarıda belirtilen tarihler arasında davacının, davalı mağdur olduğunu, bu bakımdan yukarıda belirtilen tarihler arasında davacının, davalı ( Ö.B. ) yanında çalıştığının tesbitine... ) karar verilmesini istemiştir.
Davalı ( Ö.B. ), davacının 1955 yılından 1965 yılına kadar yanında çalıştığını bildirmiş; diğer davalı S.S.K. vekili ise, davanın reddini istemiştir.
Yerel mahkeme, davalı ( Ö )'in beyanı karşısında davacının davasını kabul ile 3.1.1955 ile 3.1.1963 tarihleri arasında tarım işçisi olarak çalıştığının tesbitine karar vermiş, bu karar Özel Dairenin yukarıya metni aynen alınan ilamıyla bozulmuş ise de; mahkeme önceki kararında direnmiştir.
2167 Sayılı Yasanın 14. maddesi ile 506 Sayılı Yasaya eklenen geçici 1. maddeye dayanılarak açılan davada verilen hüküm, hukukça, bu maddenin öngördüğü hizmet belgesi yerine geçmektedir. Borçlanmak suretiyle eski hizmetlerin tesbiti ve değerlendirilmesi yasanın sigortalıya tanıdığı bir olanaktır. Giderek, hizmet akdine dayanan çalışma olgusunun varlığı "borçlanma"nın ön koşuludur. Davacının borçlanmaya esas hizmet belgesi ile süresinde Kurum'a başvurduğu, ancak Kurumca, çalışma belgesinde gösterilen sürelerde çalışma olmadığından, borçlanmaya esas hizmet belgesinin geçerli sayılmadığı tartışmasızdır. Bu durumda, davanın çalışma olgusunun varlığının alacağı bir ilamla saptanmasında hukuki yarar olduğu açıktır. Bu nedenle, davanın "tesbit davası" olarak görülemeyeceği yollu mahkeme görüşü isabetli sayılamaz. Öbür yandan, 11.8.1977 gün 2100 Sayılı Yasayla değişik 506 Sayılı Yasanın 3/1 - A maddesi, özel sektöre ait tarım işlerinde ücretle çalışanları sigortalı saymaktadır. Davacının ise, bu tür bir işyerinde ücretle çalıştığı söz götürmez. Bundan başka, 2167 Sayılı Yasanın 14. maddesi ile 506 Sayılı Yasaya eklenen geçici 1. maddesinin B/a bendinde 506 Sayılı Yasanın 3. maddesinin 1. bendi uyarınca sigorta kapsamına girmeyen hizmetlerin borçlanılamayacağı belirtilmiştir. 2167 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihte 506 Sayılı Yasanın 3. maddesinin 1. bendi özel sektöre ait tarım işyerinde çalışanları sigortalı saymakta, başka bir anlatımla borçlanma yönünden sigortalı sayılıp sayılmama durumunun belirlenmesinde çalışılan tarihlerin değil, 2167 Sayılı Yasanın yürürlük tarihinin esas tutulması gerekmektedir.
O halde, davalı Kurumun temyiz itirazları red olunmalı ve açıklanan gerekçelerle direnme kararı onanmalıdır.
SONUÇ : Temyiz itirazlarının reddiyle, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA ( ... ) 24.12.1982 gününde oybirliğiyle karar verildi.