DAVA : 275 sayılı Kanuna muhalefetten sanık Latif Fuat Öztürk'ün hükümlülüğüne dair İZMİR 7. Asliye Ceza Mahkemesinden verilen 2.10.1981 gün ve 639-594 sayılı hüküm, sanık vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 9. Ceza Dairesince incelenerek 22.11.1982 gün ve 3664-3741 sayılı ilam ile onanmasına karar verilmiştir.

C.Başsavcılığının, CMUK.nun 322. maddesi uyarınca özel Dairenin onama kararına itiraz etmesi, onama kararının kaldırılması ve hükmün bozulması istemini bildiren 27.12.1982 gün ve 203 sayılı itiraznamesiyle dosyanın 1. Başkanlığa gönderilmesi üzerine, Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Kanun dışı lokavt yapmak suçundan sanık Petro Dimitrof'un beraatine, sanıklardan Latif Öztürk'ün 275 sayılı Yasanın 54/1, 647 sayılı Yasanın 4. maddeleri gereğince sonuç olarak 4.000 lira ağır para cezasıyla tecziyesine ilişkin hüküm, Özel Dairece incelenerek onanmasına karar verilmiştir.

Bu karara karşı itiraz yoluna başvuran C.Başsavcılığınca: (Sanık, sonradan ibraz edilen 22.9.1977 tarihli mukavele, 8.a11.1979 tarihli çeşitli ihbarnameler, 16.2.1978 tarihli toplu sözleşme, vizite kağıtları ve çeşitli yazı yazı örnekleri ile doğrulanan safahattaki savunmalarında, işyerini bütün sorumlulukları ile birlikte diğer sanığa devrettiğini, bununla ilgili belgeleri ibraz edebileceğini ısrarla beyan eylediği halde, gerekli araştırma yapılıp, diğer delillerle birlikte değerlendirmeye tabi tutulmadan, eksik inceleme ile karar verilmesi usul ve kanuna uygun görülmediğinden, Özel Daire onama kararının kaldırılarak, Yerel Mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmesi) talep olunmuştur.

Dosya içeriğine ve özellikle sanık Latif Öztürk tarafından temyiz dilekçesine eklenen belgelere göre: İzmir'de, Yeşildere Cad. No:173'te bulunan "Deri Sanayii-Petro Dimitrof" ünvanlı işyeri içindeki makine ve teçhizat, İzmir 10. Noterliği tarafından düzenlenen 22.9.1977 gün ve 7645 sayılı devir ve temlik senedi ile, bu yerin kiracısı, işletmecisi ve makine ve teçhizatın sahibi red edilmiştir. Bu işten asıl anlayan Petro Dimitrof olduğu için aynı gün, Noterlikte Petro Dimitrof ile Latif Öztürk arasında bir mukavele yapılmıştır. Bu mukavele içeriğine göre: bu işyerinde işlenecek malzemeler, işçilik hariç her türlü masraflar ile işlenecek beher deri başı 10 lira ve atölyede diktirilecek her parça için 100 lira işçilik ücreti Latif Öztürk tarafından karşılanacak; Petro Dimitrof ise, Latif Öztürk'ün vereceği ham derileri işlenmiş deri haline getirecek, işçileri temin edecek, buu işçilere ait her türlü ücretleri, tazminatları, Sosyal Sigorta primlerini ödeyecektir. Bu sebepten sigortalı işçilerin işe giriş bildirgelerini işveren sıfatıyla imzalayan, yine işveren sıfatıyla iş akitlerini fesih ihbarnemelerini ve ibranemeleri düzenliyen, vizite kağıtlarını, Sosyal Sigortalar Kurumu ile yapılan yazışmaları imzalayan; Bölge Çalışma Müdürlüğüne, İstatistik Enstitüsüne, Vergi Dairesine işveren sıfatı ile muhataf olan Petro Dimitrof'tur. Türkiye Deri Sanayii işverenleri Sendikasıyla yapılan toplu sözleşmede, 16.12.1978 günü Petro Dimitrof tarafından imzalanmıştır. Bu işyerinde imal edilen malların satışı ile ilgili çeşitli faturalar Petro Dimitrof tarafından imzalanmakla beraber, mal sahibi bu faturalarda "Latif Öztürk" gönderilmiştir. Hal böyle iken, Petro ve işçilerinin iyi kaliteli mal çıkarmadıklarını ve birçok deriyi bozduklarını iddia eden sanık Latif Öztürk, Petro ile aralarındaki anlaşmayı tek taraflı ve sözlü olarak bozduğunu ileri sürerek, olay günü çalışmaya gelen Petro ve işçilerini işyerine sokmadığı gibi; sendika temsilcilerine işçileri işe almıyorum, ücretlerini de vermiyorum demiş, sonradan bu işçilerden bazılarını tekrar işyerine alarak işyeri faaliyetlerini kendisi sürdürmeye devam etmiştir.

275 sayılı Yasanın 18. maddesinde: (Bir işkolunda veya işyerinde faaliyeti büsbütün durmasına sebep olacak tarzda, işveren veya işveren vekili tarafından kendi teşebbüsü ile veya bir teşükkülün verdiği karara uyarak işçilerin topluca işten uzaklaştırılmasına lokavt denilir... Bu kanun hükümlerine uygun olarak yapılan lokavta kanuni lokavt; Yasada belirtilen amacın dışında veya bu kanun hükümlerine uyulmaksızın yapılan lokavta, kanun dışı lokavt denilir.) tarzında lokavtın ve Kanun dışı lokavtın tarifi yapıldıktan sonra, 54. maddesinde: (Vukubulan kanun dışı lokavta karar verenler, böyle bir lokavta katılanlar veya devam edenler, böyle bir lokavta karar verilmesine veya bunlara katılmaya veya devama zorlayan veya teşvik edenler veya bu yolda propaganda yapanların) cezalandırılacakları hükmüne yer verilmiştir.

Kanun dışı grev ve lokavt suçlarında maddi unsur: Vukubulan Kanun dışı grev veya lokavta karar vermek, katılmak, devam etmek veya böyle bir greve veya lokavta karar verilmesine, bunlara katılmaya veya devama zorlamak, teşvik etmek veya bu yolda propaganda yapmaktır.

Kanun dışı grev ve lokavt suçları "seçimlik hareketli" suçlardır. Bunun için maddi unsuru teşkil eden hareketlerden herhangi birinin yapılması halinde suç tamam olur.

Mevcut lokavtı kanuni hale getiren unsurlardan biri, olayımızda olduğu gibi, yoksa, lokavat kanun dışıdır.

Kanun dışı lokavta karar verilmesi, katılınması veya devam edilmesi için zorlama, teşvik veya propaganda yapanların mutlaka işveren, işveren vekili, işveren teşekkülü yetkilileri olması gerekmeyip, bu sıfatları taşımayan veya teşekküle ilgisi olmayan, ancak eylemli olarak lokavt yapılmasını sağlayan herhangi bir kimse de olabilir. (Yüksel Ersoy, Çalışma Hürriyetine Karşı Suçlar A.Ü.Siyasal Bilgiler Yayını, S.246 ve devamı).

Sanık Latif Öztürk'ün, hazırlık soruşturması sırasında alınan ifadesinde: (işyeri bana aittir. Hiçbir ortağım yoktur) demesini, Türkiye Deri İş Sendikası İzmir Merkez Şubesi Başkanı Ali Doğan ve Sekreteri Burhan Filiz'in: (latif Öztürk bize "işçileri ben işten çıkardım. Kendilerini işe almıyorum ve ücretlerini de vermiyorum" dedi. 1977 yılından bu yana sendikamıza parayı Latif Öztürk veriyordu) yolunda beyanda bulunmalarını, işyerinde çalışan işçilerden büyük çoğunluğunun: (işletme sahibi olarak Latif Öztürk'ü tanıdıklarını ve paralarını da ondan aldıklarını) söylemelerini; olay günü işyerine Petro Dimitrof'la beraber o yerde çalışan işçileri de sokmayıp eylemli olarak lokavt uygulamasına başlayanın ve sonradan bu işçilerden bazılarını tekrar işe alarak, işyeri faaliyetini sürdüren şahsın sanık Latif Öztürk olduğunun anlaşılmasını gözönünde tutarak, dosya içeriğine ve soruşturma sonuçlarına uygun şekilde adı geçen sanığın kanun dışı lokavt yapma suçunu işlediğini kabul eden Yerel Mahkemenin kanaat ve takdirinde herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden, C.Başsavcılığı itirazının reddine karar verilmelidir.

Çoğunluk görüşüne katılmayan Üyeler: (Lokavt uygulaması yapılan işyerinde işçileri asıl işe alanın, bu işçilerle Toplu İş Sözleşmesi yapanın ve resmi mercilerce işveren olarak tanınan kişinin Petro Dimitrof olduğunun anlaşılmasına göre, C.Başsavcılığı itiraz yazısında belirtilen sair hususlar da gözönünde tutulduğunda Latif Öztürk'ü kanun dışı lokavt yapma suçundan mahkumiyetine karar verilmeyeceğini) ileri sürerek, C.Başsavcılığı itirazının bu nedenle kabulü gerektiği yolunda oy kullanmışlardır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle C.Başsavcılığı itirazının REDDİNE,

28.2.1983 gününde üçte ikiyi geçen çoğunlukla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972