DAVA : Karşılıksız çek tanzim etmek suretiyle dolandırıcılıktan sanık Kemal'in beraatına dair İzmir 6. Asliye Ceza Mahkemesi'nden verilen 16.11.1981 gün ve 285-681 sayılı hüküm müdahilin temyizi üzerine Yargıtay 6. Ceza Dairesin'ce incelenerek 14.10.1982 gün ve 5193-7087 sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmiştir.

C.Başsavcılığının CMUK.nun 322. maddesi uyarınca Özel Dairenin onama kararına itiraz etmesi, onama kararının kaldırılması ve hükmün bozulması istemini bildiren 30.11.1982 gün ve 161 sayılı itiraznamesiyle dosyanın 1. Başkanlığa gönderilmesi üzerine; Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Dolandırıcılıktan sanık Kemal'in beraatine ilişkin hüküm, katılanın temyizi üzerine, Özel Dairece incelenerek, katılan vekilinin suçun oluştuğuna ilişin temyiz itirazlarıyla aynı hususu içeren tebliğnamedeki düşünce reddedilmek suretiyle onanmıştır.

Onama kararına karşı itiraz yoluna başvuran C.Başsavcılığı, "Sanığın tedavülü kabil olan 100.000 lira değerindeki çeki borcuna karşılık verdiği, hamil olan müdahilin ciro yolu ile kabul ettiği çekin bankada karşılığı bulunmadığı çekteki imzanın kendisine ait olduğunu ve çeki de kendi adına tanzim etmiş bulunduğunu kabul ve ikrar etmiştir.

Sanığın bankada karşılığı olmayan çeki düzenleyip vermesi ile onu ciro suretiyle kabul eden muhatabını kandırarak menfaat sağlamak maksadı bellidir. Sanık yalnız karşılıksız çek düzenlemekle yetinmemiş, çekin tanziminden 2 yıl önceden bankadaki çek hesabını da kapatmıştır. Nitekim bankanın çek arkasına yazarak açıkladığı bu gerçek ile de sanığın suç kastı tamamen ortaya çıkmıştır. Sonuç itibarıyle fiilin diğer unsurlarıyla birlikte "sanığın suç kastı da oluşmuş ve suçu açık bir şekilde ortaya çıkmıştır..." görüşüyle Özel Daire onama kararının kaldırılmasına ve yerel mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmesini istemiştir.

TCK.nun 503. maddesinde yer alan dolandırıcılık suçunun oluşması için bir kimseyi "hulus ve saffetinden istifade ile kandırıcı nitelikte sanialar veya hileler yaparak hataya düşürüp o kimsenin veya başkasının zararına kendisine veya başkasına haksız menfaat sağlamış olması lazımdır."

Bu madde ile getirilen suçun maddi öğesi bir kimsenin, hulüs ve saffetinden "hüsnüniyetinden" yararlanarak kandırıcak nitelikte sanialar veya hileler yaparak hataya düşürmesiyle oluşur.

Manevi öğesi ise; bir kimseyi hataya düşürüp kendi lehine yarar sağlamak isteyen failin, bunu fiilin icrasından önce, hile ve saniaları "başkalarını yanıltmak için kullanılan aldatıcı vasıtalar"ı iyice tasarlamış ve tertiplemiş olmasıyla gerçekleşir.

Hemen ilave etmek gerekir ki, failin bu eylemler sonunda haksız menfaat sağlaması da şarttır.

Maddenin bu hükmü ve yapılan açıklamanın ışığı altında olayımıza baktığımızda;

Sanık Kemal; Mehmet Ali, Zeki, Ali ve Baki'nin kurdukları "B...... Akaryakıt Limited Şirketi'nin imzaya yetkili muhasebecisidir. Bu görevi nedeniyle şirket yönetim kurulunca, şirketin bankalarda ve diğer kuruluşlardaki işlerini takip ve bu meyanda para çekmek veya yatırmak üzere şirketin ortağı Zeki ile birlikte imzaya yetkili kılınmıştır. Sanığın muhasebeciliğini yaptığı B.... Akaryakıt Limited Şirketi, kendisiyle ticari ilişkiler içerisinde bulunduğu Vakkas adındaki şahıstan 1979 yılında 100.000 lira borç almıştır, bu borca karşılık şirketin 1. imzaya yetkili ortağı Zeki tarafından 16.5.1980 vade tarihli 100.000 liralık bir çek düzenlenmiştir. Şirketle ilgili ve şirket adına düzenlenmiş bulunan bu çeke sanık da 2. imzaya yetkili kılınması nedeniyle sırf bir formaliteyi tamamlamak amacıyla imza koymuştur.

Bu suretle düzenlenen çek karşılığı 16.5.1980 gününde bizzat şirket tarafından ödenmek koşuluyla alacaklı Vakkas'a verilmiştir.

Açıklanan koşulla düzenlenen çekin verilmesinden bir süre sonra müşteki Yusuf, "B.... Akaryakıt Limited Şirketi" ortaklarıyla bir adi ortaklık kurmuş ve ortaklarıyla yaptığı anlaşma uyarınca, ortaklarının lehtar Vakkas'a olan 100.000 lira borcunu ödemiştir. Bu ödeme nedeniyle Vakkas, B...... Akaryakıt Limited Şirketinden aldığı çeki müştekiye ciro etmiştir.

Bu işlemlerin ceryan ettiği 1979 yılında sanık ........ Akaryakıt Limited Şirketi muhasebeciliğinden istifaen ayrılmıştır. Sanığın sözü edilen akaryakıt şirketinden ayrılmasından bir sene sonra "1980 yılında" T..... ile bir adi şirket kuran müşteki Yusuf arasında bir iş ihtilafı çıkmış ve bu ihtilaf nedeniyle müşteki Vakkas'tan aldığı çeki, "karşılığının muhatap bankada olmadığını bildiği halde" sırf şikayete esas alınacak bir formaliteyi ikmal ettirmek için muhatap bankaya ibraz ederek "çekte belirtilen hesapta karşılık yoktur." şerhini verdikten sonra C.Savcılığına başvurmuştur.

Görülüyor ki; a) Çeki düzenleyen B...... Akaryakıt Limited Şirketinde ücretle çalışmakta bulunan ve şirkette aylık ücretinden başka herhangi bir yarar bağı bulunmayan sanık, yönetim kurulunun verdiği genel yetkiye müstendine şirket tarafından 1979 yılında düzenlenen 16.5.1980 vade tarihini taşıyan ve lehtarı Vakkas tarafından karşılığı bankada bulunmayan çeke sırf bir formaliteyi ikmal etmek için 2. imzayı atmıştır. İmzayı vazederken de bir yarar amaçlamamıştır. Esasen yapılan işin niteliği itibarıyla bir yarar sağlaması da olanak dışıdır.

b) Çek lehtarı bulunan Vakkas, çek karşılığı muhatap bankada bulunmadığı için, bankaya başvurmamış, çeki veren B...... Akaryakıt Limited Şirketine başvurmuş, mali sıkıntıda bulunan T...... Şirketi, çek karşılığını ödemesini yeni ortakları müşteki Yusuf'tan istemişler yeni ortak müşteki de ortaklarının bu mali sıkıntılarını gidermek, için çek karşılığının olmadığını bildiği halde "ileride ortaklarımdan tahsil ederim" düşüncesinden bildiği hareketle çek bedelini Vakkas'a ödemiş, Vakkas da bu ödeme nedeniyle çeki kendisine ciro etmiştir. Bu işlemler yapılırken sanık 1979 yılında T..... Şirketinden ayrılmıştır.

Sanığın şirketten ayrılmasından bir yıl sonra müştekiye T......... arasında ticari itilaf çıkınca, müşteki karşılıksız olduğunu bildiği halde bankaya gidip "çekin karşılığı olmadığı" şerhini verdirdikten sonra şikayet yoluna başvurmuştur.

Olayın açıklanan akışı karşısında; sanığın, çeki imzalarken ciro suretiyle çek lehtarı durumuna kavuşan müştekiyi dolandırmak amacıyla hareket ettiği de ileri sürülemez ve bu yargıya da varılamaz.

Hal böyle olduğuna ve sanığın müştekinin hülus ve saffetinden istifade etmediğine ve ona karşı kandırıcı nitelikte sanialar veya hileler yaparak onu hataya düşürüp haksız menfaat sağlamadığına göre eylemde dolandırıcılık suçunun öğeleri oluşmamıştır.

Bu itibarla yerinde olmayan itirazın reddine karar verilmelidir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle C.Başsavcılığının 30.11.1982 gün ve 161 sayılı itirazın reddine, 24.1.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972