DAVA : Töb-Der tarafından ülke çapında düzenlenen boykota katılmak suçundan sanık Mine Gürgenç'in, TCK.nun 236/1-2, 647 sayılı Yasanın 4. maddeleri gereğince sonuç olarak 7.500 lira ağır para cezasıyla tecziyesine, para cezasının 10 eşit taksitte ödenmesine, bir taksidin ödenmemesi halinde bütün taksitlerin muacceliyet kesbetmesine ve takdiren üç ay memuriyetten men cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin hükmü, Özel Daire:

(1- Konya'nın Karapınar İlçesine bağlı Ekizli Köyü İlkokulunda öğretmen, 1955 doğumlu sanık Mine'nin bir örgütün ülke çapında toplu boykot, toplu direniş çağrısına uyarak 24.12.1979 günü okula gelmediği mahkemece kabul edilmiş ve TCK.nun 236. maddesine dayanılarak cezalandırılmıştır.

Öğretmenlere toplu direniş çağrısını yapan örgüt; ülkenin eğitim biçimini ve yönetimini üst düzeyde "Bakanlık katında" yönlendirilmeyi ve denetlemeyi üstlenmiş, yetkili kişilerin de bir ölçüde destekledikleri bir kuruluştur. Mine'nin aşamalardaki anlatımları ile çelişmeyen temyiz dilekçesindeki ayrıntılı savunmalarında ve yakınmalarında, derslere giremediği gün hasta olduğunu, aşamalarda da değindiği gibi boykot ile ilgisi bulunmadığını, öğretmeni olduğu köyün ilçeye olan uzaklığı nedeniyle mahkemenin kendisinden istediği bir günlük doktor raporunu veremediğini, diğer taraftan aynı okul müdürü ile iki erkek öğretmenin örgüt kararı doğrultusunda direniş çağrısına uyarak derslere girmemesi karşısında görevinin ilk yılı içerisinde tek başına seçebileceği özgür bir davranışının bulunamayacağını, suç kastının olmadığını bildirmektedir.

Sanık Mine'ye üst düzeyde de destek kazanmış bir örgüt ve güç karşısında hangi kararının veya seçiminin yeni başladığı görevinde güven sağlayabileceği kaygısı, kuşkusu egemen olmuştur. Böylesine zorunlu kaygılar içerisinde Sanık Mine'nin suç iradesinin "kastının" yapısına, yalnızlığına ve çaresizliğine özgü bir düşünce ile tartışılıp değerlendirilmesi doğru olur.

Eğitimde egemen güç yerleşik yasal yönetim midir, yoksa yasal yönetimle bir ölçüde özdeleşmiş, kadrolaşmış, genişleyerek etkinleşmiş, köyünde yakın görev arkadaşlarını da içine alan örgüt müdür?

Bu karşıt güçler ve baskılar arasında kalan, deneyimleri sınırlı genç kızdan tek başına derslere girerek karşıt direnişe geçmesi beklenemez. Gücünü aşacak bu seçimin başına neler getirebileceğinden kaygılanması beklenmelidir.

Suç kastı ve haklı ceza ilkesi açısından, kamu davasının biçimsel suç yüklenmesi ile sanığın sözü edilen ve gerçeklere değinen savunmasının mahkemece yeniden tartışılıp değerlendirilmesi gerekir. Kanıt bakımından da direnişe katıldığı anlaşılan okul müdürü tanık Turgut Tezcan'ın mahkemedeki; ".. Mine okula gelmeyince boykota katıldı sandım.." anlatımı, sanık Mine'nin savunmasını bütünü ile ortadan kaldıracak nitelikde değildir.

2- Kabul ve uygulama bakımından da ağır para cezası taksit sürelerinin kararda açıklanması yapılmaması) isabetsizliğinde bozmuş;

Yerel Mahkeme, 2 nolu bozma nedenine uymuş, 1 no.lu bozma nedenine ise: (Sanığın savunması, hastalığından okul müdürünü bile haberdar etmeyişi, bir başkası ile haber göndermeyişi ve savunmasının doğruluğunu ispat edecek hiçbir delil göstermemiş bulunması nedeniyle kabule şayan görülmemiştir. Özel Daire, sanığın hastalığı sebebiyle değil de, örgütün kuvveti okul müdürü ve diğer iki öğretmenden korktuğu için gelmediğini kabul etmektedir. Böyle şey olmaz. "Görevde korktum, gelmedim veya görevimi yapamadım" müdafaası kabul edilemez. Kanunda korktuğu için görev yapmayanlara ceza verilemez diye bir hüküm yoktur. Özel Daire boykot kararı alan örgütün çok güçlü bir örgüt olduğunu ve sanığın bu örgüt karşısında hangi seçimi yapacağını düşünüp buna göre okula gitmemeyi daha uygun bulduğu anlamını kabul etmektedir. Mahkememiz böyle bir düşüncenin karşısındadır. Eğitimde egemen güç bizce yasal yönetimdir. Yoksa örgüt değildir. Görevde "kadın erkek" diye bir ayrım yapılamaz. Sanığın kadın olması, kendisine böyle bir hak bahşetmez. Sonra sanığı bu bahsedilen örgüte dahil olmadığı nereden çıkarılmaktadır? Dosada böyle bir müdafaa yoktur. Mahkeme delilleri tartışmış ve değerlendirmiştir. Eğer bu kabul edilmiyorsa, kabul edilmeme sebebinin yazılarak bozulması lazımdır. Yoksa "yeniden tartışılarak düşünülmesi" şeklinde bozma olmaz. Özel Daire sanığın hazırlıktan itibaren karar verilene kadar geçen duruşma safhasında müdafaa olarak bahsetmediği ve temyiz dilekçesine yazdığı müdafaayı kabul etmektedir. Duruşmada serdedilmeyen ve temyiz dilekçesinde yazılı husus nazara alınmaz. Bu genel ilkedir. Bu ilkeye de uymak lazımdır) gerekçesiyle önceki hükmünde direnmiştir.

Dosyaya, oluşa ve mevcut delillere göre; KARAR : Karapınar İlçesi Ekizli Köyü İlkokul Öğretmeni olan sanık hakkında, 24 Aralık 1979 günü Töb-Der tarafından ülke çapında düzenlenen boykota katıldığı gerekçesiyle kamu davası açılmıştır.

Sanık, aşamalarda uyum gösteren savunmalarında: (Boykotla hiçbir ilgisi bulunmadığını, hasta olduğu için o gün okula gidemediğini, köylerinin ilçeye olan uzaklığı nedeniyle hastalığını, bir raporla tesbit ettiremediğini, boykota katılmak amacıyla hareket etseydi, diğer arkadaşları gibi, okula gelip derslere girmemek suretiyle yapılan eyleme iştirak etmesi gerektiğini) ileri sürmektedir.

Dosya içeriğinden; okul müdürü dahil, görev yaptığı okuldaki tüm öğretmenlerin boykota katıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, sanığın okul müdürüne, hasta olduğu için okula gelmediğini günü gününe bildirmesinin hiçbir anlamı bulunmamaktadır.

Sanığın, o gün için hasta olmadığı hususunda herhangi bir delil elde edilememiştir. Okul müdürü tanık Turgut Tezcan, mahkeme huzurunhdaki ifadesinde; (Sanık, 24.12.1979 günü okula gelmedi, derslere de girmedi. Bir gün sonra sorulduğunda, "hasta olduğu için gelmediğini" söyledi. Sanık, o gün benden izin almadı. Daha doğrusu hasta olduğunu bana bildirmedi. Ben o tarihte okul müdürüydüm. O gün ben derslere girmedim. Okulumuz öğretmenleri Ramazan Ceran ve Orhan Sever de derslere girmedi) diyerek sanığın savunmalarını doğrulamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, hakkında mahkumiyet kararı verilmesine yetecek delil elde edilemeyen sanık Mine Gürgeç'in beraetin karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi ve ayrıca bozma ile ilk hüküm ortadan kalktığı ve sanık da 21.1.1981 tarihli temyiz dilekçesinde "cezasının ertelenmesi gerektiği" yolunda istemde bulunduğu halde, bu isteği hakkında olumlu veya olumsuz bir karar da verilmemesi yasaya aykırı bulunduğundan, sanığın temyiz isteğinin bu nedenlerle kabulü ile direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.

SONUÇ : Çoğunluk görüşüne katılmayan Üyeler; (Yerel Mahkemece gösterilen gerekçeyi benimsediklerini, bu nedenle sanığın cezalandırılmasına karar verilmesini haklı buldukları; ancak tecil yönünden bozma kararına kendilerinin de katıldığını) ileri sürerek, bu yolda oy kullanmışlardır.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972