 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi
E: 1982/8321
K: 1982/10046
T: 08.11.1982
DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda vakıf davasına dair karar davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla; dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Dava, vakfa tahisis edilen mal ve hakların gayece aynı olan başka bir vakfa tahsisi isteminden ibarettir. Mahkemece istem gibi karar verilmiş ve hüküm davalı vakıf tarafından temyiz olunmuştur.
Davacı Vakıflar İdaresi, Ulusal Gelişme ve Eğitim Vakfı'nın MK. hükümlerine göre kurulduğunu ve amacın tahakkkuku için kurucular tarafından 1.000.000 lira tahsis edilmişsede vakıf senedinin 4. madesinde yazılı amacın 50.000.000 lira ile tahakkuk etmesinin dahi mümkün olmadığı ve MK. 74. maddesinin ikinci fıkrası gereğince vakfa tahisis edilen mallar amacın tahakkukuna yetmediği takdirde mal varlığının diğer vakfa tahisisine teftiş makamının mütalası alınarak asliye mahkemesince karar verileceğini ileri sürerek vakfın mallarının gayece ayanı olan bir başka vakfa tahisisine karar verilmesini istemiştir. Davalı Ulusal Gelişme Ve Eğitim Vakfı ise, mal varlığının amacın tahakkukuna yeterli olduğunu, daha az mal varlığı bulunan vakıfların tescil edilip faaliyetlerine devam ettiğini ve vakfın yeni kurulup herhangi bir faaliyeti bulunmamakla davanın yerinde olmadığını bildirerek talebin reddi gerekeceğini savunmuştur.
Ulusal Gelişme ve Eğitim Vakfı 1.2.1981 tarihli Ankara 26. Noterliği'nce tanzim edilen resmi senetle kurulumuş olup Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 3.12.1981 tarih 790/710 sayılı kararı ile tescil olunmuştur. Tescil kararı Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne 3.12.1981 tarihinde tebliğ edilmiş ve Vakıflar Genel Müdürlüğü tescil kararının süresi içinde temyiz etmemiştir. Busuretle sorunç bakımından vakfın mal varlığını amacın tahakkukuna yeterli görmüştür.
Aradan tahminen bir sene geçtikten sonra, vakfın tüm işlemlerinin tetkik ve gerekirse tahkiki için bir müfettişi görevlendirmiş ve müfettiş tanzim ettiği raporda vakfın 1.000.000 lira olan mal varlığının 3,5 ayda 5.152.52 lira gelir getirdiğini ve tümü vakıfın kuruluş ve tesciline ilişkin masraflar olmak üzere 32.051 lira sarfiyat yaptığını ve vakfın mal varlığının amacı tahakkuk ettirmeye yeterli olmadığını, mal varlığının aynı gayeye yönelik tarımsal araştırma ve çalışmalar yapan (Türkiye Kalkınma Vakfına) devredilebileceğini bildirmiştir.
Vakıf senedinin 4. maddesinde vakfın amacı, geliştirmekte olan ilkenin ekonomik, toplumsal, kültürel ve tarım sorunları üzerinde araştırma ve çalışmalar yapıpı sorunların ülke bütünlüğü içinde çözümüyle ilgili öneriler hazırlayarak çözümüne yardımcı olmak şeklinde belirtilmiştir. Bunun içinde yurt içinde ve dışında 1 - Bilimsel araştırmalar yaptırmak 2 - Seminer, konferans, toplantı ve eğitici kurslar düzenlemek 3 - Aynı amaçla başka kişi ve kurulşlarca düzenlenecek toplantılara katılmak 4 - Amaca uygun yayın yapmak 5 - Amaca uygun bilimsel araştırma yapıan kişilere kurs ve yardım sağlamak 6 - Amaca uygun işletmeler kurabilmek istendiği yazılmıştır. Vakfın mal varlığı ise, kurucular tarafından vakfa verilen 1.000.000 lira ile sağlanacak bağış ve yardımlarla işletmenin getireceği gelir olarak belirtilmiştir. Vakfın amacına göre, vakfın ilk kuruluşunda vakfa tahsis edilen 1.000.000 lira vakfın amacını tahakkuk ettirmeye yeterlidir. Vakıf senedinin 4. maddesinde belirtilen şekilde incelemeler yapıp, amaçta belirtilen hususların çözümüne yardımcı olmak üzere öneriler hazırlamak için 1.00.000 lira ilk faaliyet yıllarında yeterli görülmek icap eder.
MK. nun 74. maddesinin 2. fıkrasında yazılı şartlar tahakkuk etmedikçe vakfın dağılmış sayılmasına veya dağıtılmasına karar verilmesi ve vakfın mal varlığının diğer bir vakfa tahsisine karar verilmesi mümkün değildir. Vakıflar idaresi, vakfın kanuna ahlaka, adaba ve milli menfaatlere veya siyasi bir düşünceye veya milli bir ırk ve cemaat mensuplarına yardım ettiğini ileri sürmemiştir. Esasen vakfın bizzat vakıflar müfettişinin raporunda da anlaşılacağı üzere tescilinden itibaren çok kısa bir süre geçmiş ve gayeye yönelik bir faaliyeti bulunmamıştır. Raporda belirtilen bütün masraflar da; vakfın kuruluş, tescil ve ilan masrafların ilişkindir. Bu bakımdan gelirinin giderini karşılayamayacağı da kabul edilemez. Vakıf faaliyete başlar ve vakfın amacındaki işletme kurulması hali ticari yöne sevkedilirse, vakfın ticaretle bağdaşıp bağdaşmayacağı o zaman düşünülebilir. Halen vakfın bir faaliyeti olmayıp bu yolda yapılmış bir talep bulunmadığından bu husus bu davaya etkili değildir. Vakfın dağılmış sayılmasına ve dağıtılmasına karar verilmeden, tescil edilip hukuki varlık kazanmış bulunan vakfın mal varlığının diğer bir vakfa tahsisine kararverilmesi de yerinde değildir. Bu cihetler nazar alınmadan yazılı şekilde karar ittihazı usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ : Hükmün açıklanan nedenle BOZULMASINA, 8.11.1982 tarihinde oybirliği ile karar verildi.