 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 1982/2453
K: 1982/4560
T: 04.05.1982
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı 1.142.477.87 lira tazminatın 23.6.976 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine ilişkin hükmün davalılar avukatı tarafından duruşma istekli olarak temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir yolsuzluk görülmemesine göre davalı Yaşar'ın tüm temyiz itirazlarının; diğer davalı M. Suphi'nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2 - Havsa Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E. 1976/65 D. İş sayılı İhtiyat-i tedbir dosyasındaki Emniyet Müdürlüğü yazısından kazaya karışan 22....929 plakalı kamyonun...Koll. Şirketi adına trafikte kayıtlı olduğu, yine aynı dosyadan davalı M.Suphi'nin de bu şirketin ortağı olduğu anlaşılmaktadır. Dava dosyasında 22...929 plakalı kamyonun sahibinin (işleteninin) kim olduğunun ayrıca araştırılmadığı görülmektedir.
Şirket ortaklarından M. Suphi'nin şirketi temsile yetkili olduğu anlaşılamadığı gibi, davanın bu davalı aleyhine şirketi temsilen açılması da söz konusu değildir. TTK.nun 179. maddesi gereğince şirkete karşı yapılan icra takibi semeresiz kalmış veya kollektif şirket hükmü şahsiyetinin herhangi bir sebeple nihayet bulduğu usulen tahkik ve tesbit edilmeden o şirketin ortağı aleyhine dava açılamaz. Yani kollektif şirkette şirket borçlarından birinci derecede şirket hümi şahsiyeti sorumludur.
Dosya kapsamından, davalı M. Suphi'nin kollektif şirketin temsilcisi olup olmadığı; ortağı bulunduğu kollektif şirketin herhangi bir sebeple nihayet bulup bulmadığı veya şirkete karşı yapılan icra takibinin semeresiz kalıp kalmadığının araştırılbmadığı görülmektedir. Davalı M. Suphi'nin 22....929 plakalı şirket adına kayıtlı kamyonun (6085 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 50. maddesi gereğince) işleticisi durumunda olup olmadığı da tahkik edilmiştir.
Bütün bu hususlar araştırılmadan ilamdaki yazılı gerekçe ile şirketin ortağı durumunda olan davalı M. Suphi hakkında da hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup kararın bozulması gerekmiştir.
3 - Kabule göre davalı M. Suphi araç sahibi gibi sorumlu tutulmuştur. Trafik kazası sonunda meydana gelen zarardan Karayolları Trafik Kanununun 50. maddesi hükmünce ve malen mesul olarak sorumlu tutulduğuna göre, bu sorumluluktan doğan tazminat davacılar TCK.nun 465. maddesinde öngörülen durumlarda devam etmekte olan ceza davasına müdahele ederek malen mesul olan kişiden de tazminat talep etme hali hariç kural olarak, eylemin suç olup olmadığı ayrımı yapılmaksızın 2 yıllık zamanaşımına tabidir. Çünkü zarardan malen sorumlu olanlar hakkında BK.nun 60/II maddesinde öngörülen ceza zamanaşımı kural olarak uygulanamaz. Olay 8.6.1976 günü meydana gelmiştir. Haksız eylemi işleyen şoför aleyhine açılan ceza davasına TCK.nun 465. maddesi gereğince yukarıda belirtildiği gibi müdahale edilip malen sorumlu tutulan M. Suphi'den tazminat istenmemiştir. Ceza davası 11.12.1979 gününde sonuçlanmıştır. Bu tarihe kadar yukarıda anılan şekilde bir müdahale yapılıp, kişisel hak isetenebilirdi. Oysa böyle bir istek ileri sürülmemiş ve tazminat davası olay tarihinden 2 yıl geçtikten ve ceza davası sonuçlandıktan çok sonra 11.12.1980 gününde açılmıştır. Ayrıca davalı M. Suphi davalı Şöför Yaşar ile birlikte BK.nun 51. maddesi hükmünce eksik teselsül kurallarınca davacılara karşı sorumlu olduğundan, zamanaşımın müteselsil borçlulardan birine karşı kesilmesinin diğerlerine karşı da kesilmiş sayılacağını öngören BK.nun 134/1 maddesi hükmü tam teselsül hali için sözkonusu olup eksik teselsülde ve dolayısıyla olayımızda uygulanmayacağından mahkemece davalı M.Suphi hakkındaki davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerekirken bu davalı bakımından da isteğe hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda ikinci ve üçüncü bentlerde gösterilen nedenlerle davalı M. Suphi yararına (BOZULMASINA) birinci bentde gösterilen nedenle davalı Yaşar'ın tüm temyiz itirazlarının ve davalı M. Suphi'nin diğer temyiz itirazlarının reddine ve davalılardan M. Suphi yararına takdir edilen 5000 lira duruşma avukatlık parasının davacılara yükletilmesine 4.5.1982 gününde oybirliğiyle karar verildi.