 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1982/3847
K: 1982/4159
T: 03.06.1982
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1 - Davacı, kullandığı elektrik nedeniyle davalı belediyenin kendisinden 60.000 lira fazla istemde bulunduğunu ileri sürerek davalıya bu tutarda borcu olmadığının saptanmasına karar verilmesini istemiştir. Davalı, görev itirazının yanı sıra borçtan kurtulma davasını dinlenebilmesi için % 15 teminat yatırması gerektiğini savunmuş ve davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, savunma doğrultusunda % 15 teminat yatırılmadığından söz edilip davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı yanca temyiz edilmiştir.
2 - Bir davada dayanılan olguları belirlemek, hukuksal açıdan nitelemek ve uygulanacak yasa hükümlerini arayıp bulmak hakimin doğrudan görevi gereğidir. (HUMK. md. 76)
Somut olayda; davacı, yanlar arasında konusu elektrik satımı olan bir sözleşme ilişkisi kurulduğunu, ne var ki, kendisinden gereksiz yere 60.000 lira istnildiğini ileri sürerek davalıya bu tutarda borçlu bulunmadığının saptanmasını istemiştir. Öyleyse, ortada İİK. md. 68/a ve 69 hükümlerinin uygulanmasını gerektiren bir durum olmadığı açıklık ve seçiklikle anlaşılmaktadır. Gerçekte de, davacının dayandığı olguları "60.000 lira ücret istediğini savlayarak bu tutarda borçlu bulunmadığının saptanmasına karar verilmesi için bu davayı açmıştır. Böyle bir dava, nitelikçe olumsuz saptama davasıdır ve o nedenle de İİK. md. 68/a ve 69 dışında kalır. Öyle ki burada, anılan yasanın 68/a uyarınca itirazın geçici olarak kaldırılması söz konusu değildir. Ve bundan ötürü de 69 çerçevesinde borçtan kurtulmak davasının açılmasına gerek yoktur. Bu maddede yer alan % 15 teminat yatırılması yolundaki kural somut olaya uygulanamaz. İİK. md. 68/a ve 69 dışında değerlendirilmesi gereken bu olumsuz saptama davasının dinlenebilmesi için % 15 teminat yatırma koşulu öngörülmemiştir. Durum böyle olmasına karşı mahkamenin nitelemede ve uygulanacak yasa hükmünü belirlemede yanılgıya düşmesi bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına bozulmasına 3.6.1982 gününde oybirliği ile karar verildi.