DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne, fazla isteğin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları reddedilmelidir.

2 - Dosya içeriğine, sav ve savunmaya göre yanlar arasında kira sözleşmesi ilişkisi kurulduğu, 15.7.1978'de dönemin geçmesi üzerine sözleşmenin bir yıl süreli yenilendiği, böylece yeni dönemin 15.7.1978-15.7.1979 olduğu, ne var ki, davalının Eylül 1978'de kiralanandan çıktığı ve davacının da o zaman kiralananı teslim aldığı saptanmıştır. Bu davada, davacı 15.7.1979 gününe değin geçen süre için kira paralarını istemiştir. Mahkemece bu dönemin yıllık kirası 6.000 liranın davacı yararına ödettirilmesine karar verilmiştir.

Davacı, kural olarak, kira parasını isteyebilir. Şu var ki burada yenilenen dönemin sona ermesinden önce davalının kiralananı boşaltması olgusu gözden uzak tutulmamalıdır.

Yalın (adi) kira bir sözleşmedir ki, kiraya veren, onunla kiracıya, kira parası karşılığında bir nesnenin kullanılmasını bırakma borcu altına girer. (BK. md. 248). Bu tanımdan anlaşıldığı üzere, kira sözleşmesi tam iki yanlı, eşdeyişle karşılıklı borçlanmayı kapsayan bir sözleşmedir. Somut olayda, davacı, kiralananın kullanılmasını davalıya bırakmıştır. davalının 15.7.1978-15.7.1979 dönemi için, belirlenen kira borcunu, kural olarak, ödemesi gerekir. Çünkü 15.7.1979'da kira döneminin sona ermesi söz konusudur. Böyle olmakla birlikte, davalının bu günden önce kiralananı boşaltması olgusu üzerinde durulması, hukuksal sonuçlarının tartışılması zorunludur.

Sözleşmeden doğan sorumlulukta, haksız eylemlerden doğan sorumluluğa ilişkin kuralların örnekseme yoluyla uygulanacağını, BK. md. 98/II öngörür. O nedenle davalının kira sözleşmesine aykırı davranması ile oluşan sorumlulukta, giderimden indirim yapılmasını düzene koyan BK. md. 44 uygulama alanı bulur. Gerçekten, davacı kiraya veren, zararın çoğalmasına yardım etmiş ve kiracının durumunu ağırlaştırmış ise, giderin tutarının indirilmesi söz konusu olur. Şu durum karşısında, davalının dönem sonundan (15.7.1879'dan önce boşaltmasından ötürü, olayların normal akışına, durum ve koşullara, kiralananı bulunduğu çevrenin özelliğine göre, davacının kiralananın boşaltıldığını öğrendiği günden başlayarak ne kadar süre içinde o yeri kiraya verebileceği belirlenmeli, gerekirse bu yönden bilirkişi düşüncesine başvurmalı, bu sürenin kira parası saptanmalıdır. Davalının kiralananı boşaltmasına karşın nasıl olsa 15.7.1978-15.7.1979 dönemi kirasından sorumludur diye davacının, boşaltmayı öğrendiği günden başlayarak kiraya vermek üzere girişimde bulunmaması, MK. md. 2 il de asla bağdaşamaz. Demek ki, BK. md. 98/II,44 olmasa bile, MK.md. 2, yukarıda belirtilen soruşturmanın yapılmasını zorunlu kılar. Öyleyse kiralananın boşaltıldığını öğrendiği günden başlayarak davacının ne kadar sürede kiraya verebileceği belirlenmeli ve böylece bu süreye düşen kira parası tutarı saptanmalı ve işte bunun ödetilmesine karar verilmelidir. Yerel mahkemenin tüm bu yönleri gözetmesi bozmayı gerektirir.

3 - Tesbit giderleri, yargılama giderleri kapsamında ele alınma gerekir. O nedenle mahkemenin bu giderleri dava konusuna katması, apaçık usule aykırıdır. Yapılacak iş, tesbit giderlerinin yargılama giderlerine sokularak kazanılan, yitirilen orana göre yanlar arasnda bölüştürmekten ibarettir. Öyleyse, hüküm bu yönden de bozulmalıdır.

SONUÇ : Sair temyiz itirazlarının reddiyle hükmün, 2 ve 3 numaralı bentlerde gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, 27.5.1982 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972