 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E: 1982/6121
K: 1982/7339
T: 18.10.1982
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mercii kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 5.7.1982 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1. 33. milyon 750 bin liralık senet hakkındaki mercii kararına karşı vaki temyiz itirazları ve tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan kararda yazılı gerekçelere göre yerinde görülmediğinden reddiyle bu kısımda usul ve kanuna uygun mercii kararının İ.i.K. 366 ve H.U.M.K. 438 nci maddeleri uyarınca ONANMASINA, oyçokluğuyla,
2. Takip dayanağı senetlerden (101.250.000) TL. lık senette lehtar hanesinde Bünyan Numune Halı Pazarı yazılmakta olup bu haliyle senet T.T. Kannunun 688. maddesi gereğince kambiyo senedi değildir. Diğer bir deyimle lehtar hakiki veya hükmü şahıs bulunmamaktadır.
Bu senedin ciro suretiyle tedavülü mümkün olmayıp, kambiyo senetlerine mahsus özel yolla takibe konu edilmez. Cironun temlik hükmünde olup olmadığının da halli muhakemeyi gerektirir. İ.İ. Kanununun 170/a maddesi de nazara alınarak bu senet hakkında itirazın kabulü ile takibin iptaline karar verilmesi gerekirken itirazın reddi isabetsiz, temyiz itirazları yerinde görüldüğünden mercii kararının İ.İ.K. 366 ve H.U.M.K. 428. madeleri uyarınca BOZULMASINA, 18.10.1982 gününde, oybirliğiyle karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
(33.750.000) TL.lık senete gelince; alacaklı bankanın 15.1.1982 tarihli yazısından ve aynı bankanın Kayseri Şubesinin cevabında senetlerin lehtar (M.Ö.)'e kredi sözleşmesi gereğince verilen kredinin teminatı olarak bankaya ciro edildiği, binnetice lehtarla hamil arasındaki çalışan hesap olunan mukaveleye bağlı alacağın teminatı olduğu anlaşılmaktadır. Bu gibi kredi sözleşmelerinden dolayı ilamsız takip hakkı kredi için teminat ipoteği verilmesi hallerine münhasır olup bu takdirde merciin uyuşmazlığı halletme görevi mevcuttur. Ayrıca İ.İ. Kanununun 45. maddesi gereğince alacak rehinle temin edilmişse alacaklı sadece rehnin paraya çevrilmesi suretiyle takip yapabilir. Bu rehinli alacak hakkında ayrıca kambiyo senedi verilmiş ise alacaklı rehnin paraya çevrilmesini istemeyip kambiyo senetlerine mahsus özel yolla takip yapabilir. Keşideci kendisi ile lehtar arasındaki ilişkiyi hamile karşı ileri sürmüş olmayıp hamille lehtar arasındaki ilişkiye dayalı olarak itiraz ermiştir. T.T.K.nun 599. maddesinin uygulama yeri yoktur.
Tetkik konusu olayda gerek İ.İ.K. 150/a maddesinde gerekse 45. maddesinde yazılı durum mevcut değildir. Senedin lehtara verilen kredinin teminatı olduğu ve keşideci tarafından bu maksatla verildiği anlaşıldığından alacaklının alacağı mevcut olup olmadığının, varsa miktarının tespiti lehtarla hamil arasındaki kredi mukavelesinin ve banka kayıtlarının tetkiki ile mümkün olup bu da mahkemeyi gerektirmektedir. Bu gerekçe kabul şekli bakımından yukarda birinci maddede yazılı senet hakkındaki takip için de geçerlidir. Binnetice tespit dosyası da nazara alınarak işin muhakemeyi gerektirdiğinden bahisle itirazın kabulüne karar vermek gerekirken reddi isabetsiz olduğundan bu senet hakkında da merci kararının bozulması oyundayız.