Taraflar arasındaki davadan dolayı Mersin 3. Asliye Hukuk Hakimliği`nce verilen 29.6.1982 tarih ve 728/409 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraf avukatları tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalının bir İsviçre Firması`na sattığı yüz ton nohutun vekil edeni şirketin donatanı bulunduğu gemiyle taşındığını, ancak davalı satıcının bildirimiyle ve faturası gözetilerek düzenlenen konişmentoda marka ve niteliği belirtilen nohutun, başka marka ve nitelikte çıkması yüzünden alıcıya tazminat ödemek zorunda kaldıklarını bildirerek TTK.nun 1023. maddesi uyarınca 4.069.113 liranın tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili, geminin yalnızca bir seferi için gerekli işlemleri yapmak üzere verilen vekaletnamenin acente sıfatıyla dava açma yetkisini vermeyeceğini bildirerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacı E.`un donatana vekaleten yalnızca dava konusu dış satımla ilgili işlemlerini yürütmesinin kendisine acente sıfatını kazandıramayacağı, TTK.nun 116. maddesi uyarınca bir kimsenin acente sayılabilmesi için anılan işlemlerde sürekliliğin esas alınması gerektiği, kesin önelden sonra sunulan taşıyana ait vekaletnamenin de dava ehliyeti sağlamayacağı, dava için yasada öngörülen bu koşulun yerine getirilmemesi nedeniyle ücret tarifesinin 8/3. maddesi uyarınca davacının maktu vekalet ücretinden sorumlu olacağı gerekçesiyle ehliyet yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm her iki yan vekilince de temyiz edilmiştir.

1 - Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde:

TTK.nun 117/3. maddesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti içinde merkez ya da şubesi bulunmayan yabancı ticari işletmeleri nam ve hesabına ülke içinde işlemde bulunanlar hakkında da, anılan Yasa`nın 8. faslında 116 ve ardından gelen hükümlerle düzene konan "Acente" hükümleri uygulanır. Ayrıca dairemizin bu konuda kökleşmiş nitelik kazanan içtihatlarıyla da kabul edildiği gibi ( örneğin 20.12.1982 gün ve 1982/5727-5528 sayılı, 23.12.1982 gün ve 1982/5178- 5596 sayılı kararları ) TTK.nun 117/3 ve 119/2. maddeleri hükümlerine göre; ülkemiz içinde merkez ya da şubesi olmayan yabancı ticari işletmeler nam ve hesabına ülke içinde arızi de olsa işlemde bulunanlar hakkında dahi, vekil edeni adına dava açılabilmesi olanaklıdır. Bu nedenlerle, dava ehliyeti açısından sözü edilen acentelerin arızi olarak işlem yapması olgusu sonuca etkili değildir. Sözü edilen yasal düzenlemedeki amaç; ülkemiz içinde merkez ya da şubesi olmayan yabancı ticari işletmelerin takip ve dava edilmesi zorunluğunu ortadan kaldırmak ve hak sahibinin yabancı ticari işletmenin nam ve hesabına Türkiye`de geçici de olsa işlem yapan acenteden hakkını elde etmesine olanak tanımaktır. Tersinin kabulü, TTK.nun 119. maddesi hükmünün uygulama olanağının ortadan kalkmasına yol açacaktır. Tüm bu nedenlerle ve uyuşmazlık konusu işin, niteliği yukarıda belirlenen acente tarafından bağıtlanan taşıma sözleşmesinden kaynaklanmasına göre; vekil edeni adına dava açıp davacı acentenin husumet ehliyetinin bulunduğunun kabulü ile işin esasının çözümlenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş ve davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün bu yönden bozulması gerekmiştir.

2 - Davalı vekilinin temyiz istemine gelince:

Yukarıdaki bentte açıklanan bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda bir nolu bentde yazılı nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, iki nolu bentde yazılı nedenle davalının temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilek gerek olmadığına, 20.1.1983 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972