DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Hatay (Antakya) 1. Asliye Hukuk Hakimliği)nce verilen 30.12.1981 tarih ve 226/848 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla, dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalı banka ile yaptığı 30.4.1978 günlü 10.000.000 liralık kredi sözleşmesiyle bu miktarda davalıdan bu sözleşme hükümlerine göre % 35 faizli 10.000.000 lira kredi aldığını bilahare davalı bankanın faiz uygulamasını serbest bırakan kararnamenin yürürlüğe girmesinden sonra davalı bankanın tek yanlı uygulamasıyla faiz oranını % 52'ye çıkarttığı gibi sözleşmede hüküm bulunmadığı halde (faiz farkı iade fonu) adı altında ayrıca müvekkiline ek yükümlülük getirdiğini ileri sürerek bu işlemlerin BK.nun 307, 308. maddelerine, ayrıca 2279 sayılı Ödünç Para verme İşleri Kanunu ve 7129 sayılı bankalar Kanununa ve nihayet 29.5.1980 gün ve 8/909 sayılı kararname hükümleriyle buna ilişkin T.C. Merkez Bankası'nın 1 numaralı tebliğine aykırı olduğunu ileri sürerek bankaca yapılan bu işlemin sözleşmeye aykırı olduğunun tesbitine ve durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı banka vekili cevabında, iddiada ileri sürülen kararnameyle faizlerin serbest bırakıldığını ve kararnamenin uygulanması ile ilgili (1) numaralı tebliğin yeni faiz hadlerinin açılmış ve açılacak kredilerde uygulanmasını öngörmesine ve taraflar arasındaki sözleşmenin 5. maddesine göre de yeni faiz haddinin uygulanması yetkisi müvekkili bankaya tanındığını, bu nedenle yapılan işlemlerin kararname ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davalının % 35 kredi faizini % 52'ye çıkarmasının hukuki ve yasal nedeni bulunmadığı görüşüyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere 8/909 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi gereğince bankalarca açılacak kredilere uygulanacak azami faiz oranlarının serbest bırakılması nedeniyle davalı bankanın (süresiz) olarak ve bu kararnamenin yürürlüğe girmesinden önce akdetilmiş bulunan kredi sözleşmesine daha önce toplam % 35 üzerinden alınmakta olan faiz, komisyon ve banka muamele vergisini % 52 oranına tek taraflı olarak çıkarıp, uygulamasından kaynaklanmaktadır.

Önecikle gerek 8/909 sayılı ve 29.5.1980 tarihli kararnamenin 1. maddesinin son cümlesine ve gerekse bu kararnamenin açıklanması ve uygulama şekli ile ilgili T.C. Merkez Bankası'nın 28.6.1980 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan (1) numaralı tebliğ 1. maddesinin on cümlesinde (bu kararın yürürlüğe girdiği tarihten sonra tesbit ve ilan edilen azami faiz oranlarında değişiklikler yapıldığı takdirde, yeni oranlar evvelce açılmış kredilere 6 aydan önce tatbik edilemez) hükmü yer almış bulunmaktadır. Kararname ve tebliğnamenin bu hükümlerine göre, Kararnamenin yürürlüğe girmesinden itibaren 6 aydan önce yeni faiz oranlarının uygulanması mümkün değildir. Dosya içindeki 22.9.1980 tarihli banka yazısı ekindeki davacı şirketle ilgili banka hesap özetinden davalı bankanın yeni faiz uygulamasına 6 aylık süre dolmadan 26.8.1980 tarihinden itibaren uygulamaya başlandığı görülmektedir ki, davalı bankanın süre yönünden bu uygulama şekli kararname ve tebliğ hükümlerine aykırıdır. Bu husustaki uygulanım yanlış olduğuna dair mahkeme kararı doğrudur.

Nevar ki, davada sadece bu süre için uygulamanın yanlış olduğu ileri sürülmemekte ayrıca davalı bankanın kredi sözleşmesi ile kararlaştırılan toplam % 35 faizin üzerinden yapılan uygulamayı hiç bir zaman tek taraflı olarak değiştiremeyeceğini ileri sürmekte ve ileriyle yönelik olarakta bu uygulamanın iptalini istemiş bulunmaktadır. O halde, yürürlük tarihinden 6 aylık sonraki dönem içinde uyfulamanın doğru olup olmadığı üzerinde durulması gerekecektir.

Gerçekten de gerek 8/909 sayılı kararname ve gerekse bu kararnamenin uygulanış şeklini gösterir tebliğname hükümlerine göre, faiz hadlerinin serbest bırakılmasından sonra ilke olarak gerek yeni akdedilecek kredi sözleşmelerinde banka ile kredi borçlusunun anlaşarak yeni faiz haddini tesbit etmeleri öngörülmüş bulunmaktadır. Nitekim, dosya içindeki belgelerden de tarafların karşılıklı bir araya gelerek yeni faiz oranı bakımından bir anlaşmaya varma konusunda bir görüşme yapmadıkları anlaşılmaktadır. Nevar ki, davalı banka bu şekilde bir anlaşma olmakla beraber 22.9.1980 tarihli yazısına ekli olarak kredi sözleşmesi borçlusu davacı şirkete gönderdiği hesap hülasası ile yeni kararname hükümlerine göre toplam % 52 oranında faiz uygulayacağını davacı şirkete bildirmiş bulunmaktadır. Davacı şirket ise gerek 17.9.1980 tarihli yazı ile gerekse bu bildirim üzerine ihtiyati tedbir talebindre bulunduktan sonra süresinde bu davayı açtığına göre, davalı bankanın uygulamak istediği yeni faiz oranını kabul etmemiş ve bu şekilde taraflar kendi aralarında anlaşamadıklarından yeni kararnameye göre uygulanacak faiz oranı miktarı taraflar arasında uyuşmazlık konusu olarak bulunmaktadır.

Bu durumda hakmenin görevli her uyuşmazlıkta olduğu gibi işin esasına girerek tarafların sersebt olarak anlaşmadıkları bu faiz oranın ne olacağını tesbit ederek ona göre hüküm kurmaktan ibarettir. 8/909 sayılı kararnamenin açıklanması ile ilgili (1) sayılı tebliğde bu uygulamanın yeni ve eski kredi sözleşmelerinde de geçerli olduğu bildirilmiş bulunmaktadır. O halde, taraflar arasında süresiz olarak daha önce akdedilmiş bu kerdi sözleşmesinde de (serbest faiz) ilkesinin uygulanacağı koşkusuz bulunmaktadır. Çekişmeli olan sözleşmeye uygulanacak faiz oranıdır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, öncelikle faiz tesbiti konusunda yetkili merciler olan Merkez Bankası ve Türkiye Bankalar Birliği'nden bu kararname ve tebliğname hükümlerinin 1. maddesinin 2. cümlesine göre tesbit ve ilan edilen faiz oranları ile faiz farkı iadesi fonuna yapılacak kesinti miktarlarının sorularak bu miktarların saptanması ve bankaların kredi verirken kullandıkları nakdi toplarken vadeli hesaplara uyguladıkları ve ödedikleri yeni faiz oranların yüksekliği gerçeği de gözönünde tutularak taraflar arasındaki kredi sözleşmelerinin 5. maddelerindeki hükümler çerçevesinde yetkili mercilerce saptanmış olan yeni faiz hadleri ile yine kararname ve tebliğname hükümlerine göre faiz farkı iadesi fonuna yapılakcak kesintilierin de kredi borçluları tarafından ödeneceğine dair hüküm de nazara alınarak hasıl olacak sonuca göre karar vermekten ibarettir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 5.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 8.6.1982 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972