 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1982/1441
K: 1982/1983
T: 27.04.1982
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara As. 4. Ticaret Mahkemesince verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar avukatları tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 27.4.1982 gününde davacı avukatı Akın Konyalıoğlu ile davalı avukatı Selçuk Ömerbaş gelip temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan avukatları dinledikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkili şirketin Zonguldak - Ereğli ve Bolu bayisi olan davalıya 57 adet traktör ve yedek parça satımından dolayı mükellefinin 29.11.1979 tarihi itibari ile (1.304.422,94) lira alacaklı olduğu ve keyfiyet davalıya ihtar edildiği halde davalının borcunu ödemeye yanaşmadığını ileri sürerek bu alacağın davalıdan yasal faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili süre dışı verdiği cevapta, davacının bayilik sözleşmesinde hüküm bulunmadığı halde alınan mal bedellerine % 18 bileşik faiz yürüttüğünü bu uygulamanın müvekkilince kabul edilmediğini, asıl borç miktarı olan (697.337,94) lirayı ödemeyi kabullendiklerini açıklayarak fazlaya ilişkin talebini istemiştir.
Mahkemece, toplanılan delillere, alınan bilirkişi raporları da, davalı tarafından davacı şirkete hitaben yazılan 9.3.1977 tarihli yazı ile faiz şartı kabul edilmiş olduğu görüşü ile ve alacak miktarına TTK.nun 1461. maddesi gereğince en yüksek iskonto hadleri üzerinden yapılan hesapları gereğince (1.142.967,83) liranın dava tarihinden itibaren % 10 faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazla talebin ise reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraflar vekilleri temyiz etmişlerdir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delilerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve ödeme yerinde banka iskontosu yüzde ondan fazla olduğu takdirde temerrüt faizinin iskonto miktarına göre hesaplanmasını öngören TTK.nun 1461. maddesinin 2. fıkrasında uygulanması için tarafların tacir ve alacağın ticari iişletmeleri ile ilgili bulunmasının yeterli olup bu konuda ayrıca mukavelede hüküm bulunması şart olmamasına, davalının mukavelede öngörülen şartlarda ve zamanlarda peşin ödemelerde temerrüde düşmesine ve ayrıca 9.3.1977 tarihli davalı yazısı ile faiz uygulanmasının kabul edilmiş bulunmasına, mahkemenin ana alacağı her yıl için ayrı ayrı temerrüt faizi hesaplanması ve hüküm fıkrasında da temerrüt faizinin ana alacağa yürütülmesi BK.nun 104/3. maddesindeki (geçmiş günler faizine temerrüt faizi yürütülemeyeceği) ilkesine uygun olmasına nazaran davacı vekilinin tüm ve davalı vekilinin aşağıdaki bentte gösterilen nedenler dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2 - Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince:
a - Mahkemece re'sen yapılan hesaplamada son dönem olan 1.5.1979 tarihinden itibaren banka iskonto haddinin % 19 olduğundan bahisle bu faiz miktarının uygulanması davacı hesaplanması ve talebi olan % 18 faiz oranını aşmış bulunduğundan talebi aşan bu kabul şekli HUMK.nun 74. maddesine aykırı olduğundan yerinde görülmemiştir.
b - Ayrıca, davalı davadan önce 24.12.1979 tarihli cevabi ihtarnamesi ve dava sırasında da delillerin toplanmasına ilişkin ara kararının verilmesinden önce 21.4.1983 tarihli layihası ile ana alacak miktarı olan (697.337.94) lirayı ödemeyi kabul ettiğine göre avukatlık ücret tarifesinin 7. maddesi hükmü gereğince bu miktar bakımından yararı nisbetinin vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken bundan zuhul edilerek davacı yararına tüm vekalet ücretine hükmedilmesi takdiri de yerinde görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm ve davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ancak 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, (5000) lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, aşağıda yazılı fazla alınan 4330 lira harcın isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine 27.4.1982 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.