DAVA : Hazine aleyhine, Türk Medeni Kanununun 917/1. maddesi uyarınca açılacak tazminat davasının tabi bulunduğu Borçlar Kanununun 60/1. maddesinde yazılı zamanaşımı sürelerinin başlama gününe ilişkin Hukuk Genel Kurulu'nun 26.9.1962 tarih ve 4/21-76 sayılı kararı ile 4. Hukuk Dairesi'nin 21.11.1964 tarih ve 1963/6051-5466 sayılı kararı arasında ortaya çıkan içtihat aykırılığının içtihatların birleştirilmesi yolu ile giderilmesi Hukuk Genel Kurulu'nun 8.5.1981 tarih ve 4-548 sayılı kararı ile istenilmiştir.

1730 sayılı Yargıtay Kanununun 18, 19/7 ve 20. maddeleri hükümleri gereğince 14.9.1981 günü toplanan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nda, yukarıda anılan kararlar arasında içtihat aykırılığı bulunup bulunmadığı konusunda ön sorun olarak göreşme açılmış olup Raportör Üyenin açıklamaları dinlendikten sonra aşağıda yazılı sonuca varılmıştır.

Hukuk Genel Kurulu'nun 8.5.1981 tarih ve 4-548 sayılı kararının özeti şeyledir:

Kurul'un evvelce verdiği 26.9.1962 tarih ve 4/21 sayılı kararında, (Borçlar Kanununun 60/1. maddesi uyarınca zarar ve sorumluyu öğrenme tarihinden itibaren bır yıl ve her halde zararı meydana getiren eylemin işlenmesinden başlayarak on yıl geçtikten sonra dava zanaşımına uğrar. Mahkemenin, Borçlar Kanununun 60/1. maddesi gereği, davacının zarar ve sorumlusunu gerçekten öğrendiği tarihi araştırması ve sonucuna göre karar verlmesi gerekir) denildiği halde, 4. Hukuk Dairesi'nin 21.11.1964 tarih ve 1963/6051-5466 sayılı kararında, (zararın gerçekleştiği gün malın muameleden çıktığı gündür. Çünkü, Medeni Kanunun 917. maddesine göre, Hazineden tazminat istenebilmesi için zararın gerçekleşmesi şarttır) içtihadında bulunulmuştur. Anılan Özel Daire, (Borçlar Kanununun 60/1. maddesinde yazılı on yıllık zamanaşımı süresinin zararı oluşturan eylemin işlenmesi tarihinden başlayacağı) tarzındaki görüşün sonradan çoğunluk kazandığına işaret edilerek, Borçlar Kanununun 60/1. maddesinde öngörülen zamanaşımının başlama tarihi bakımından bu görüşler arasındaki aykırılığın, 4. Hukuk Dairesi'nde oluşan yeni temeyül dahi gözetilmek suretiyle içtihadı birleştirme yolu ile giderilmesi istenilmiştir.

İçtihadı birleştirme konusu yapılan Hukuk Genel Kurulu'nun 26.9.1962 tarih ve 4/21-76 sayılı kararı, karar düzeltme yolu ile anılan Kurul'un 23.1.1963 tarih ve 4/64-14 sayılı kararı ile ortadan kaldırılmıştır.

Türk Medeni Kanununun 917/1. maddesi gereğince Hazine aleyhine açılacak tazminat davasının tabi bulunduğu on yıllık zamanaşımı süresinin haksız eylemin işlendiği tarihten başlayacağı yolunda ortaya çıktığına işaret olunan ve 4. Hukuk Dairesi'nin temayülünü belirten bir kararın mevcut olmadığı yapılan araştırmadan ve sözü geçen Daire Başkanının açıklamasından anlaşılmıştır.

1730 sayılı Yargıtay Kanununun 17/2-b maddesinde, içtihatların birleştirilmesi yoluna gidilebilmesi için, (benzer olaylarda birbirine uymayan kararlar verilmiş bulunması) şartı aranmaktadır. Keza, aynı Kanunun 19/7. maddesinde (birbirine aykırı kararlardan) söz edilmektedir.

Hukuk Genel Kurulu'nun içtihadı birleştirme isteğine dayanak yapılan kararlardan 26.9.1962 tarihli olanı karar düzeltme yolu ile ortadan kaldırıldığına göre bu kararın gerekçesinde yer alan görüş ele alınarak içtihadı birleştirme yoluna gidilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ortadan kaldırılmış karar üzerine tartışma da açılamaz.

Yargıtay'ın bir dairesinde beliren yeni bir temayül karar biçimine dönüşmedikçe nazara alınamaz ve temayüle göre içtihatların birleştirilmesi yoluna gidilemez.

Bu durum karşısında, 26.9.1962 ve 21.11.1964 tarihli ararların içerikleri bakımından aralarında içtihat aykırılığı bulunup bulunmadığının incelenmesine gerek kalmamaktadır.

O halde, şartların gerçekleşmemesi nedeni ile İçtihadı Birleştirme Kararı verilmesine yer bulunmamaktadır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan durum karşısında, Türk Medeni Kanununun 917/1. maddesi uyarınca Hazine aleyhine açılacak tazminat davasının tabi bulunduğu ve Borçlar Kanununun 60/1. maddesinde yazılı zamanaşımı sürelerinin başlama tarihleri yönünden Hukuk Genel Kurulu ile 4. Hukuk Dairesi kararları arasında giderilmesi gereken içtihat aykırılığı olmadığına ve bu nedenle İçtihadı Birleştirme Kararı verilmesine yer bulunmadığına, 14.9.1981 güünde, iki aykırı oya karşı çoğunlukla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972