DAVA: Taraflar arasındaki "ödence" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Antalya İş Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 4.11.1980 gün ve 1980/397-630 sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 10.3.1981 gün ve 1980/14236-3176 sayılı ilamı:

(.. Olayda davacıyı işe almaya yetkili makamın Genel Müdürlük olduğu ve Genel Müdürlükçe davacının işe alınmadığı gerçekleşmiştir. Bu durum karşısında davacı yeniden işe alınmadığına göre, Toplu İş Sözleşmesi uyarınca aylık ücretin 36 katı tutarında haksız çıkış tazminatı ödenmesi gerekip gerekmediği sorusunu tartışılması icap etmektedir. Toplu İş Sözleşmesinin 24E maddesi hükmünce işveren bu sözleşmede belirtilen işçi çıkarma ve geri alma usullerine uymadığı takdirde kötü iyeti tesbit edilmiş olur.

Bu durumda: Ayrıca işsiz kalan işçiye her işçi için işveren o işçinin aylık ücretinin 36 katı haksız çıkış tazminatı öder. Aynı Toplu İş Sözleşmesinin, M. 25/A. maddesine göre de 90 günü geçen yakalama ve tutuklamalarda tahliye edilen, beraat eden ya da yüz kızartıcı suçları dışında cezası sona eren üye en çok 15 gün içinde işverene başvurmak koşulu ile yeniden işe alınır.

Toplu iş sözleşmeleri ile işçinin işten çıkarılmaları ve yeniden işe alınmasında eski işçilere öncelik tanınması yolunda bazı düzenleyici kurallar getirilmesi ilke olarak geçerlidir. Ancak bütün bu düzenlemelerde iş Kanununu buyurucu kurallarının ve kamu düzeninin gözönünde tutulmaları zorunludur. Başka bir anlatımla, İş Kanununun buyurucu kurallarına ve genel olarak kamu düzenine ters düşen düzenlemeler geçersizdir ve bu geçersizliğin görevden ötürü mahkemece dikkate alınması gerekir.

Olayda, Toplu İş Sözleşmesi ile getirilen hükümle 90 günü aşan tutuklamalarda yüz kızartıcı suçlar dışında işverene tahliyeyi müteakip başvurma halinde yeniden işe alma yükümlülüğü getirilmekte, aksi halde aylık ücretin 36 katı tutarında tazminat öngörülmektedir.

Modern Ceza İnfaz Sisteminin başlıca amaçlarından biri suçluyu islah ve onu topluma yeniden kazandırmaktır. Bu amaç altında, infaz müesseseleri hükümlünün sadece hükümlülüğü sırasındaki davranışları ile değil, onun tahliyeden sonraki durumu ve özellikle iş bulma olanakları ile de ilgilenmektedirler. Hatta İş Kanunlarında belli oranda eski hükümlü çalıştırma yolunda hükümler konulmaktadır.

Ancak, olayda olduğu gibi bu yolda genel bir düzenleme getirilmesi ve bunun da tazminat sorumluluğu altında müeyyideye bağlanması kamu düzenine ters düşer. Suç işleyen bir işçi her şeyden önce herhangi bir suretle mahkum olmakla işi kaybetme korkusundan büyük ölçüde kurtulmuş olur. Olayda işlenen suçun niteliği iki polis memurunu öldürmeye teşebbüs ile 6136 sayılı Ateşli Silahlar Hakkındaki Kanun'a muhalefet ki, gözönünde tutulduğunda Toplu İş Sözleşmelerine konulan ve davaya esas tutulan hükmün giderek Devletin güvenliğini tehlikeye koyacak sonuçlar doğurmaya elverişli bulunduğu ve bu itibarla da kamu düzenine aykırı düştüğü sonucuna varılır. Bu nedenlerle aylık ücretin 36 katı tutarında tazminat isteğinin reddi gerekirken kabulü isabetsizdir..) gerekçesiyle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

KARAR: Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 17.6.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972