 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1981/532
K: 1983/1394
T: 23.12.1983
DAVA : Taraflar arasındaki "ihraç kararının iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 1. Ticaret Mahkemesince davanın reddine dair verilen 11.6.1980 gün ve 1979/1187-1418 sayılı kararın incelenmesi davacı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2.2.1981 gün ve 1980/6393-361 sayılı ilamı:
(..Davacı üyelik şartlarını haiz olduğu devrede kooperatife üye olarak alınmış ve bu sıfatı kesinleşmiştir. Davacının daha sonra işyerini değiştirdiği ve Emekli sandığına tabi bir göreve atandığı anlaşılmaktadır. Koop. Genel Kurulunun 31.3.1979 tarihli toplantısında (Devlet memuru olup da SSK. Tüzüğüne göre krediye hak kazanmayıp kooperatifin gidişini yavaşlatanların ihracına gidilmesi) karara bağlanmış, ihraca yetkili yönetim kurulu da aynı gerekçe ile davacının üyelikten çıkarılmasına karar vermiştir. Kooperatif ana sözleşmesinin 7. maddesinde ortak olarak alınabilme şartları gösterilmiştir. Davacı üyeliğe alındığı zamanla 7/c maddesinde yazılı şartı haiz bulunmaktadır. 8. maddesi ise üyeliğe alınamıyacak olanlar belirtilmiştir. Davacı yabancı bir ülkede çalışmadığına göre 8. maddenin (e) bendine uyan bir durum yoktur. Ortaklıktan çıkarılma hallerini gösteren 16. maddenin (b) bendinde (7. ve 8. maddelere rağmen gerçeği gizleyerek kooperatife girmiş olanların bu durumlarının anlaşılması hali) ihraç sebebi olarak belirtilmiş ise de; davacının böyle bir davranışı mevcut olmadığından bu maddenin uygulanması da mümkün değildir. Aynı maddenin 9 bendinde (diğer haklı sebeplerle ) ortaklıktan çıkarma yoluna gidilebileceği açıklanmıştır. Davacının S.S.K. kredisinden yararlanma hakkını kaybetmiş olmasının haklı bir sebep sayılıp sayılmıyacağı tartışılabilir. Sağlanacak kredinin ortaklara ödeme kolaylığı ve kooperatif inşaatının ikmaline imkan temin edeceği açıktır. Ancak davacı kredi alamadığı halde dahi zaman ve miktar itibariyle taahhütünü yerine getirmiş olacağından ortaklıktan çıkarılması için bu husus tek başına bir sebep teşkil etmez, davacıya, ana sözleşme hükümlerine göre tebligatlar yapıldığı ve davacının diğer ortakların ödemeleri miktarında ödemede bulunmadığı iddia ve ispat edilmelidir. Bu durumda, ana sözleşmeye uygun bir ihraç sebebi bulunmadığı halde, haksız olarak davacının üyelikten çıkarılmasına dair yönetim kurulu kararının iptali suretiyle davanın kabulüne karar verilmek gerekirken, ana sözleşmenin 8/e maddesine yanlış anlam verilerek davanın reddi doğru bulunmadığından hükmün bozulması gerekmiştir..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki kağıtlara, direnme kararında gösterilen gerektirici nedenlere ve özellikle, Yönetim Kurulunun 18.4.1979 günlü ihraç kararının, Kooperatif Genel Kurulunun 31.3.1979 tarihli ilke kararına dayandığı ve "ihraç kararının iptaline" ilişkin bu davanın Kooperatifler Yasasının 53. maddesinde yazılı 1 aylık yasal sürenin geçmesinden sonra 11.6.1979 gününde açıldığı ve ayrıca 31.3.1979 günlü Genel Kurul Kararı oybirliğiyle alınmış olup, davacının bu karara çekince koymadığı, bu nedenle de, karara karşı dava hakkının bulunmadığı anlaşıldığına göre, Usul ve Yasaya uygun olan direnme kararının onanması gerekir.
SONUÇ : Temyiz itirazlarının reddiyle, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 23.12.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.