DAVA : Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 6. İş Mahkemeci'nce davanının reddine dair verilen 15.7.1980 gün ve 1980/127-418 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine;

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin 20.11.1980 gün ve 1980/10148-12105 sayılı ilam : ( Davacı, işveren aleyhine açtığı dava ile davalı tarafından bağıtlanan 7.3.1980 günlü Toplu iş sözleşmesi'nden imza gününde önceki tarihten itibaren yararlandırılmasına, ücret farkının tahsiline ve TİS'nin 3/b- 2 ve 6/f maddelerinin uygulanamayacağının tespitine karar verilmesini istemektedir.

Öncelikle şu hususun belirlenmesi gerekir: Bir TİS'nden yararlanabilmek için taraf sendika üyesi olmayanların dayanışma aidatı ödemeleri yeterli olup, ayrıca bu konudaki Yargıtay içtihadı birleştirme kararı uyarınca ilgili sendikanın muvafakatı gerekmez. Olayda, TİS'nin uygulamayacağının tespiti istenilen madde hükümlerinin, taraf sendika üyelerinin TİS'nden yararlanmalarını kolaylaştırıcı nitelikte oldukları yolunda yorumlanmaları gerekli olup, bu anlam ve ilgili içtihadı birleştirme kararı ışığı altında dayanışma aidatı ödemek suretiyle TİS'nden yararlanmak isteyenlerin yararlanmalarını engelleyeci olarak uygulama alanı bulamayacakları doğaldır.

İlke olarak TİS'nden taraf sendika üyesi işçiler yürürlüğe konuluş gününden itibaren yararlanmaları, sendika üyesi olmayanların yararlanma koşulları ise 275 sayılı yasanın 7/3. maddesi hükmü ile belirlenmiştir. Olayda davacının TİS'nin yapılmasından önce 275/7-3. maddesi açısından başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda da açıklandığı üzere davacının adına TİS'nin 3/b-2 ve 6/f maddeleri uyarınca sendikaca yer verilmemiş olması davacının yararlanmasına engel teşkil etmez. Bu nedenlerle davacının TİS'nden yararlanma koşullarının başvuru açısından gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Ancak taraf sendika üyesi olmayanların TİS'nden dayanışma aidatı ödeme suretiyle yararlanabilmeleri TİS'nin yapıldığı tarihten sonraki dönem için mümkündür. TİS'nin geriye yürütülmesi halinde dahi durum değişmez. Başka bir anlatımla geriye yürütülen bir TİS'nden taraf sendika üyesi olmayan işçiler, dayanışma aidatı ödemek suretiyle geriye yürür biçimde yararlanamazlar, ancak ileriye dönük olarak yararlanabilirler. Bu kabul şekli sendika güvenliği ve sendikaya üye olma özgürlüklerinin dengeli bir düzeyde tutulmaları gerektiği yolundaki düşüncenin doğal bir sonucudur.

Mahkemece, bu esaslara uyularak hüküm tesisi gerekirken, TİS'nin yapılmasından önceki süreyi kapsar biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

KARAR : Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnmeyi kapsayan kararın süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara ve bozma ilamında açıklanan gerektirici nedenlere göre taraf sendika üyesi olmayanların TİS'den dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlanabilmeleri TİS'nin yapıldığı günden sonraki dönem için mümkündür. TİS'nin geriye yürütülmesi halinde dahi durum değişmez. O halde anılan bozma ilamında öngörülen ilkelere aykırı düşen direnme kararı usul ve yasaya aykırıdır.

Ancak her ne kadar, özel daire, mahkemenin TİS'nin yapılmasından önceki süreyi de kapsar biçimde ödetme kararı verildiği varsayımından hareketle hükmü bozmuş ise de, mahkemece esasen bu yolda birkarar oluşturulmamış olmasına göre, bozma ilamının son paragrafının bozma ilamından çıkarılması gerekir.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda gösterilen sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 1.6.1983 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972