DAVA : Taraflar arasındaki "elatmanın önlenmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda (İslahiye Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce davanın reddine dair verilen 7.4.1977 gün ve 83-131 sayılı kararın incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmesi üzerine; Yargıtay 8. Hukuk Dairesi'nin 10.1.1978 gün ve 8044-139 sayılı ilamiyle; (..1-Nizalı taşınmaza taahhuku kabul olunan Ekim 1928 tarih 15 sayılı tapu kaydı ile bu kaydın geldi ve gittilerinde Veysel Kızı Sultan'a ait hissenin varlığı belirlenememiştir.

2 - Nisan 1296 tarih 85 numaralı tapu kaydında 1/3 hisse sahibi Salman oğlu Veysel mirasçısı Sultan kendisine intikali gereken hisseyi Köse Bekir zade Hurşit Ağa'ya satmıştır. Bu durumda Sultan bakımından bu kayda değer izafesi olanağının varlığından bahsedilemez. Bu itibarla bu yön gözönünde tutulmak ve iddia ve savunmaya ilişkin deliller o dairede değerlendirilmek gerekir. Mahkemece bu yönün nazara alınmaması isabetsizdir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davacılar vekili.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Davacılar, (...davalı sultan'a ait olup, Islahiye Noterliği'nce düzenlenmiş bulunan, 16.6.1959 gün ve 1092 sayılı senetle satın aldıkları taşınmaza davalının elattığını..) ileri sürerek, bu haksız elatmanın önlenmesine karar verilmesini istemişlerdir.

Davalı ise; (..Davaya dayanak yapılan senedin iptali için dava açtığını ve taşınmaz üzerindeki zilyetliğin davacı tarafa devredilmediğini bildirerek davanın reddi gerektiğini..) savunmuştur.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; bu karar, özel dairenin yukarıya metni aynen alınan ilamı ile bozulmuştur. Ancak, mahkeme önceki kararında direnmiştir.

Yerel mahkemenin yaptığı araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli görülmemiştir. Şöyleki:

1 - Dava, elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.

766 sayılı Tapulama Kanunun 50. maddesinde aynen: (Mahalli hukuk mahkemelerinde görülmekte olan tapulama ile ilgili bulunan ve kesinleşmemiş gayrimenkul davaları hakkında o gayrimenkul için tapulama tutanağı tanzim edildiği tarihte bu mahkemelerin vazifesi sona erer ve davalara ait dosyalar tapulama mahkemesine re'sen devrolunur) denilmektedir. Şu halde herşeyden önce, dava konusu taşınmazın bulunduğu birlikte tapulamaya başlanıp başlanmadığı; şayet başlanmış ise, nizalı taşınmaz için tapulama tutanağı düzenlenip düzenlenmediği araştırılmalı ve sonucuna göre anılan madde hükmü gözönünde tutularak, (görev) yönü düşünülmeli idi. Mahkemenin, kendiliğinden (re'sen) gözetmesi gereken bu yön üzerinde durmaksızın davayı sonuçlandırmış olması anılan nedenlerle usul ve yasaya aykırıdır.

2 - Davaya dayanak yapılan ve 16.6.1959 tarihinde noterlikçe düzenlenmiş olup, (re'sen satış ve zilyetliğin devri senedi) başlığını taşıyan belgede; bir kısım taşınmazların sahibi Ahmet Ağa kızı Sultan vekili tarafından, davacı Mehmet ve müştereklerine 15.000 lira bedel mukabili satılıp zilyetliğinin devredildiği açıklanmış ve kararlaştırılan bedelin ödendiği belirtilmiştir. Davalı savunmasında, bu senedin iptali için dava açtığını ve davanın derdest bulunduğunu ileri sürmüştür. Senede ilişkin böyle bir davanın, incelemeye konu olan elatmanın önlenmesi davasının sonucunu etkileyeceğinde kuşku yoktur. Hal böyle olunca, o davanın sonucunun beklenilmesi ve buna ilişkin hükmün kesinleşip kesinleşmediğinin araştırılması gerekir. Mahkemece, (bekletici sorun) ile iligili bu yönün dahi gözetilmemiş olması isabetsizdir.

3 - Öte yandan, çekişmeli taşınmaza ait olduğu iddia edilen ve yoklama Nisan 1296 tarih, 85 sayılı kayıt ile, bundan intikal ve hisse temliki suretiyle tesis olunan, Mart 133 tarih, 3 sayılı kayıtta yazılı miktar ve sınırlardaki değişiklik nedeni üzerinde de gereği gibi durulmamıştır. Bu değişikliğin nedeni ve haklı sebebe dayanıp dayanmadığının araştırılması; bu bakımdan, keyfiyetin dairelerinden ve gerektiğide Tapu ve kadastro Genel Müdürlüğü'nden sorulması; değişiklik haklı ve yasal nedene dayanmadığı takdirde, Nisan 1296 tarih, 85 sayılı kayıtta belirlenen miktar ve sınırlar gözönünde tutulmak suretiyle; tapu kaydının, yöreyi iyi bilen, yaşlı ve tarafsız kişiler arasından seçilecek yerel bilirkişiler aracılığı ile ve bu işlerden anlaşan uzman bilirkişi huzurunda gereği gibi yerine uygulanması; gerektiğinde sınır teşkil eden taşınmazlara ilişkin eski tapu veya emsali kayıt ve belge bulunduğu takdirde, bunlar getirtilip, uygulamada bunlardan da yararlanılması; bilinemeyen sınırlar yönünden tarafların gösterecekleri tanıkların taşınmaz başında dinlenmesi ve böylece kaydın taşınmaza ait olup olmadığının ve kapsamının duraksamayı gerektirmeyecek şekilde belirlenmesi gerekir.

Bundan başka, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede tapulamaya başlanmış ise, 766 sayılı Tapulama Kanunun 92. maddesi hükmünce, aynı Kanunun 32 ve 33. maddeleri hükümlerinin; aksi halde, anılan kanunun 97. maddesi yoluyla, bu kanunun 33. maddesi hükmünün, olayda uygulanma olanağı bulunup bulunmadığı ve sözü geçen maddelerde öngörülen koşulların gerçekleşip gerçekleşmediği hususları da araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Mahkemenin, yukarıda açıklanan hususları gözönünde tutmadan önceki kararda direnmesi, yazılı nedenlerle usul ve yasaya aykırıdır. O halde, direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz itirazının kabulü ile direnme kararının yukarıda yazılı nedenlerle HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 17.9.1982 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972