DAVA : Taraflar arasındaki "maddi ve manevi tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda (Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 25.9.1979 gün ve 1978/122 - 1979/500 sayılı kararın incelenmesi davalılardan Orman Bakanlığı ile Murat vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin 3.4.1980 gün ve 1306 - 4411 sayılı ilamıyla (...Dava, Orman Bakanlığı aleyhine açılmıştır. Davacıların desteklerinin ölümü ile sonuçlanan olaya karışan aracın Orman Genel Müdürlüğü'ne ait olduğu ve bu araucı sevk ve idare eden şoförün de Bakanlığı değil, Orman Genel Müdürlüğü'nün bir hademesi olan Samsun Orman İdaresi'nin personeli olduğu dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır. Esasen bu konuda bir uyuşmazlık yoktur. Davacı duruşma sırasında durumu öğrenmesi üzerine dauvasını Orman Genel Müdürlüğüne temsil etmiştir. Oysa belli bir hasım aleyhine dava açıldıktan sonra, hem de harçsız verilen bir teşmil dilekçesiyle o davada hasım değiştirilmesine, ya da yenibir hasım eklenmesine imkan yoktur. Kaldı ki, islah suretiyle de olsa bir davadaki hasmın değiştirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, davalı Bakanlık aleyhine açılan davayı husumet yönünden reddedip onun yararına avukatlık ücreti hükmetmekten ve hasım sırfatı bulunmayan Genel Müdürlük hakkında herhangi bir karar vermemekten ibaret olmalıydı. Oysa mahkeme, hakkında usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmayan Orman Genel Müdürlüğü'nün mahkumiyeti cihetine gitmiştir ki bu yön yasaya aykırıdır. Ancak Orman Genel Müdürlüğü'nün temyizi bulunmadığından bu yön bozma nedeni yapılmamış sadece bu konudaki yanlışlığa değinilmekle yetinilmiştir. O halde, hakkındaki dava reddedilen Orman Bakanlığı yararına avukatlık üvcretine hükmedilmemiş olması, yasaya aykırıdır...) gerekçesiyle bozularak dossya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemeuce önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden : Davalılardan Orman Bakanlığı vekili.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Davacılar, (...davalı Orman Bakanlığı'na ait kamyonetin, diğer davalı Murat yönetimindeki kamyonla çarpışması sonucu murisleri Şevket'in öldüğünü...) ileri sürerek, maddi ve manevi tazminat isstemişlerdir.

Dava, Orman Bakanlığı aleyhine açılmış ise de, olaya karışan aracın Orman Genel Müdürlüğü'ne ait olduğunun anlaşılması üzerine, davacı davasını Orman Genel Müdürlüğü'ne teşmil etmiştir.

Yerel mahkeme, Orman Genel Müdürlüğü ile davalı Murat'ı tazminatla ssorumlu tutmuş; "Orman Bakanlığı aleyhine açılan davanın reddine, dauvacıların Bakanlık aleyhine dava açmakta kusurları bulunmadığından, avukatlık ücreti takdirine mahal olmadığına" karar vermiş; bu hüküm, sadece hakkındaki dava reddedilen Bakanlık tarafından avukatlık ücreti yönünden temyiz edilmiş ve Özel Dairenin yukarıda metni aynen alınan ilamıyla bozulmuştur.

Olayın 2384 sayılı "Orman bakanlığı'nın tarım bakanlığı'na Devri Hakkındaki Kanunun" yürürlüğünden önce cereyan ettiği konusunda bir uyuşmazlık yoktur.

Bilindiği gibi, ayrı tüzel kişiliği bulunan bir Genel Müdürlüğe karşı açılması gereken bir dava, bu genel müdürlüğün bağlı bulunduğu Bakanlığa yada Bakanlığa karşı açılması gereken bir dava, bu Bakanlığa bağlı ve fakat ayrı tüzel kişiliği olan bir Genel Müdürlük aleyhine açcılmış ise, bunu, (tarafta) değil, (temsilcide hata) olarak kabul ve nitelendirmek gerekir. Çünkü, olayımızda olduğu gibi, gerek Orman bakanlığı ve gereksse ayrı tüzel kişiliği olan Orman Genel Müdürlüğü Develetin organı, yani temsilcisi durumundadır. Nitekim, davacının amacı Devleti dava etmek ve ondan hak istemektir. Böyle olunca, dauvacının, davanın Bakanlığı mı, yoksa Genel Müdürlüğünü mü ilgilendirdiği yolundaki yanılması; daha açık bir ifade ile, olayın niteliği yönünden bu davada Devleti hangi tüzel kişinin temsil edeceği konusundaki yanılgısı, tarafta değil, temsicide yanılma niteliğindedir ve böyle bir yanılma dauvanın reddini gerektirmez. O halde, bu durumda mahkemece yapılacak iş; gerçek temsilciyi tesbit ve dava dilekçesini tebliğ ederek, onun huzuru ile davaya devam etmekten ibarettir.

Mahkemenin direnme kararında, bir taraftan temsilcide hata edildiğini ileri sürmesi, öte yandan bakanlık aleyhine açılan davanın reddine karar vermesi ya8nlıştır ve usul hükümlerine aykırı olarak reddedilme dava dolayısıyla ayrıca Bakanlık yararına avukatlık ücretine hükmedilmemiş olması, anılan gerekçe ile ve sonucu itibarıyla doğrudur ve hüküm onanmalıdır.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının reddiyle, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13. maddesine 2588 sayılı Yasanın 3. maddesi ile eklenen (J) bendi gereğince harç alınmasına mahal olmadığına, 21.3.1984 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972