 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E: 1981/49
K: 1981/115
T: 30.03.1981
DAVA : 275 sayalı Kanuna muhalefet suçundan sanık Kazım Aytaç Erdoğdu ve Nadir Çakar'ın beraatlerine dair Eyüp 1. Asliye Ceza Mahkemesinden verilen 3.7.1980 gün ve 254/419 sayılı hüküm, C.Savcısının temyizi üzerine Yargıtay 9. Ceza Dairesince incelenerek bozulup yerine geri çevrilmiştir.
İlk hükümde direnmeye ilişkin aynı mahkemeden verilen 23.12.1980 gün ve 544/722 sayılı son hükmün Yargıtay'ca incelenmesi C.Savcısı tarafından süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olduğundan, dosya C.Başsavcılığının hükmün Bozulması istemini bildiren 4.2.1981 gün ve 9/118 sayılı tebliğnemesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 275 sayılı Kanuna muhalefet suçundan sanık Kazım Aytaç Erdoğdu ve Nadir Çakar'ın beraatlerine ilişkin hükmü, Özel Dairesi: (sureti iddia Emniyet 1. Şube Müdürlüğünün... 1.5.1980 gün ve 25734 sayılı yazısı ile, 30.4.1980 günlü tutanık münderecatı gözönünde bulundurularak tutanak mümzileri ile savunma tanıklarının dinlenmesi, olay yerinde işyeri faaliyetinin tamamen veya kısmen durup durmadığı hususu ile sanıkların görevlerinin araştırılıp tespitinden sonra belirlenecek duruma nazaran hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerekirken, hiçbir soruşturma yapılmadan mücerret savunmaya dayanılarak hüküm kurulması) isabetsizliğinden bozmuş; yerel mahkeme ise: (Evvel emirde sanıkların çalıştığı işyerinde verimin düşürüldüğü, işyeri faaliyetinin tamamen ve kısmen durduğu hususunda herhangi bir iddia mevcut değildir. İşyerinde faaliyet yavaşlasa ve rusa dahi, bu eylemi yapan işçilerin sanıkların teşkili ile bu suçu işlediklerinin sabit olması gerekmektedir. 30.4.1980 tarihli zabıt arakasında işyerinden gitmek istemeyen işçilere motorsikletli sanıkların elleri ile yol güzergahında işçilere buradan gitmelerini işaret ettiklerinin görüldüğü yolunda bir kayıt varsa da, sanıklar savunmalarında böyle bir husus olmadığını bildirmişler. Gerçekten, motosiklet kullanan sanıkların böyle işaret yapmaları mümkün görülmemiştir. İşaret yaptıkları varsayılsa bile, işaret yaptıkları kimselerin kim oldukları, o işyerinde çalışıp çalışmadıkları ve sanıkların da onlara çalışmamaları için işaret ettikleri saptanamadığı gibi; bilgilerini zapta yazmış olup, bunun dışında malumatları bulunmaması tabii olan zabıt mümzilerinin dinlenmesinde herhangi bir pratik yarar da yoktur. Hangi işçilerin işi yavaşlatıp durduğu belli olmamasına göre, belisiz kişileri sanıkların teşkili sonucu işi tamamen ve kısmen durdurmalarının saptanmasına olanak bulunmamaktadır. Sanıkların görevlerinin tespitide suçluluk durumuna ve sonuca etkili değildi gerekçesiyle önceki hükmünde direnmiştir.
Polis memurları Nuri Odabaş, Muzaffer Alevok ve Necati Çarkçı tarafından düzenlenen 30.4.1980 tarihli zabıt varakasında: (Bu gün saat 8.30 sıralarında Eyüp Edirnekapı Temizlik İşleri Müdürlüğünün işçilerinin toplu olarak işyerini terketmeleri ihbarı yapılmış, Eyüp gündüz ekibi olarak yaptığımız kontrol sırasında işçilerin normal olarak işe geldikleri bilahare toplu olarak işyerinde çıktıkları, bu sırada bazı işyerinden gitmek istemeyen işçilere motorsikletli iki şahsın, elleri ile yol güzergahında işçilere buradan gitmeleri işaret etdikleri tarafımızdan görülmüş, gerekli işlem yapılmak üzere amirliğimize getirilmiş, isim tesbitinde bu şahısların Edirnekapı Temizlik İşçileri Müdürlüğünde çalışan Nadir Çakar ve Kazım Aytaç Erdoğdu oldukları tesbit edilmiş, bilahare gerekli işlem yapılmak üzere işbu zabıt varakası tanzim edilmiştir) denilmektedir.
Ortakçılar Emniyet Başkomiseri imzasıyla Eyüp C.Savcılığının yazılan 1.5.1980 tarihli yazıda: (Edirnekapı Temizlik İşleri Müdürlüğü işçilerinin toplu halde işyerinde direniş yaptığı ekiplerimize bildirilmiş olup, olay yerine gidildiğinde işçilerin normal olarak çalıştığı, bilahare toplu olarak işi terkederek gittikleri, bu arada sanıkların motorsiklet üzirende elle işaret ederek işçilere buradan gitmeleri gibi harekette bulunduklarının görüldüğü) Eyüp C.Savcılığınca Sıkıyönetim Komutalığına yazılan aynı tarihli yazıda: (Sanıkların 1 Mayıs toplantılarının yasaklanmasını protesto etmek amacıyla işçileri tahrik ve teşvik ettikleri) belirtilmektedir.
275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 58. maddesinde: (Herhangi bir sebep ve maksatla, işçilerin anlaşarak topluca iş verimini düşürmeleri halinde, buna karar verenler veya bunu tertipleyenler veya ilan edenler veya buna devam edenler veyahut buna karar verilmesine veya bunun tertiplenmesine veya ilan edilmesine veya buna katılmaya veya devama zorlayan veya teşvik edenler veyahut bu yolda propaganda yapanlar/ın cezalandırılacaları hükmüne yer verilmiştir.
Kendi beyanlarına göre, sanıklardan Kazım Aytaç Erdoğdu adıgeçen işyerinde Motorlu Araçlar Sevk ve İdare Amiri, diğer sanık, oto lastik tamircisidir. Olay anında sanık Kazım'ın kullandığı motorsiklete, sanık Nadir binmiş vaziyettedir. Bu durumda her iki sanığın elle işaret yapmaları mümkün olduğu gibi, işaretlerin bur tanesi tarafından da yapılması mümkündür. Üstelik sanıkların bu eylemlerini yaparken motorsikletin hareket halinde olup olmadığı da soruşturulmamıştır. Bir işyerinde işçilerin, mesai saati içinde topluca işyerini terketmelerinin işverimini düşürmesi tabii olduğu gibi, terddüt halinde ilgili belediyeden sorularak tesbiti de mümkündür. Suçun oluşması için, bir eylemi sanıkların teşvik ettiklerinin tesbitinin yeterli olması nedeniyle, Özel Daire bozma kararı çerçevesinde soruşturma yapıldıktan sonra hüküm kurulması gerektiğinden, C.Savcısının temyiz itirazının kabulü ile yerel mahkeme direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, tebliğnamedeki isteme uygun şekilde, direnme hükmünün BOZULMASINA, 30.2.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.