DAVA : Davacı, ücret zammından doğan alacağın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Davacı, yararlanmak istediği 5. dönem toplu iş sözleşmesinde taraf işçi federasyonuna bağlı sendikaya üye iken 26.9.1979 tarihinde bu sendikadan ayrılmıştır. Bu federasyon ile davalı idarenin de bulunduğu işverenler sendikası arasında 7.3.1980 tarihinde işkolu düseyinde 5. dönem toplu iş sözleşmesi bağıtlanmış ve 8. maddesine göre sözleşmenin ücretlere yapılan zamla ilgili 96. maddesi maddede belirtilen kayıt ve şartlarla 1.3.1979, diğer hükümleri 1.3.1980 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Davacı, Ocak 1980 tarihinden itibaren ve bilfiil 3 ay Kütahya Etibank Şubesine yatırdığı dayanışma aidatı ile bu sözleşmenin 96/a. ve b. maddeleri ile getirilen 100 ve 150 liralık birinci ve ikinci yıl zamları ile 71. ve 112. maddelerinin yollama yaptığı yolda geçen mesai ve işgüçlüğü veya tehlike zammından ve 108. maddesindeki ile işyeri sözleşmesinin 58/b. maddesindeki ikramiye farklarından yararlanmak istemektedir.

21.1.1979 gün 1978/6 esas 1979/1 sayılı içtihadı Birleştirme kararı ile ilke olarak 275 sayılı yasanın 7/3 maddesi uyarınca toplu iş sözleşmesinde taraf işçi teşekkülünün mensubu olmayıp da o toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerinde çalışan işçinin yararlanması için taraf işçi teşekkülüne o işçi teşekkkülünce tesbit edilmiş dayanışma aidatı varsa bu aidatı tesbit edilmiş bir aidat yoksa, o teşekküle mensup aynı katagori ve vasıftaki işçilerin ödedikleri sendika üyelik aidatının azami 2/3 ünü ödemesinin yeterli olduğu, ayrıca taraf işçi teşekkülünün muvafakatının gerekli olmadığı kabul edilmiştir.

Diğer taraftan, 274 sayılı yasanın 23. maddesindeki hükümle de işveren, sendika üyelik aidatları ile 275 sayılı yasa gereğince sendikaya veya sendikanın bağlı bulunduğu federasyona ödenmesi gerekli dayanışma aidatının işçilere yapacağı ücret ödemesinden kesmeye ve kestiği aidatın nevi ve tutarını ilgili sendikaya göndermekle yükümlü tutulmuştur.

Bu açıklamaların hukuksal sonucu olarak,

a) Yapılan bir toplu iş sözleşmesinde taraf işçi teşekkülünün mensubu olmayan ve fakat o işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden yararlanmak isteyen işçinin dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlanmak isteği ile işverene sözlü veya yazılı başvurması yeterlidir.

Bu maksatla dayanışma aidatı göndermesi ya da ödemesi aynı sonucu doğurur. Aidatın ücretten kesilmesi (işverenin yükümlülüğü altında bulunduğundan) başvuru halinde gönderilmemiş olması sonucu etkilemez.

b) Yararlanmanın başvuru tarihinden başlaması gerekir. Başvuru veya aynı amaçla aidat ödeme tarihinden önce geriye yürür biçimde yararlanma söz konusu olamaz.

Mahkemenin bu esasları dikkate almadan tam süre ücret zamlarına hükmetmesi isabetsizdir.

3- Yolda geçen sürenin iş süresinden sayılabilmesi için İş Yasası'nın 62. maddesinin 1/b-e ve 2. fıkralarında belirlenen esas ve koşulların dikkate alınması toplu iş sözleşmesinin 71. maddesinin yollama yaptığı özel hükümler bölününün 30. maddesindeki hallerin yasa hükümleri açısından değerlendirilmesi gerekir.

Kabul şekline göre de, bu konuda davalının işyeri sözleşmesiyle oluşan ücreti üzerinde ödemeler yapıldığı ve santral civarı köylerde oturdukları, bu nedenle yol mesaisinin söz konusu edilemiyeceği yolundaki savunma üzerinde durulmadığı gibi izin, rapor, hafta ve genel tatiller gibi çalışılmamış günler varsa bunlar da dikkate alınmamıştır.

4- Yine ayrıca kabul şekli itibariyle de hesaplarda kanuni kesintilere yer verilmemiştir.

5- Karar yerinde her bir hak türünde ne kadara hükmedildiğinin belirtilmemesi isabetli ve özellikle istekle bağlı kalınarak hüküm tesis edilip edilemediğini denetlemeye imkan vermemesi nedeniyle usule aykırıdır.

Bu konuda, davalı idareden gelen listenin esas alındığına değinilmesi yeterli değildir.

6- Hüküm altına alınan toplam miktar için idarenin listesindeki vardiya zammı da dahilse bunun dava dilekçesinde istek kalemleri içinde bulunmadığının ve bu halin usulün 74. maddesine aykırılık teşkil ettiğinin düşünülmemesi de hatalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan sebeplerden davalı yararına BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11.8.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972