DAVA: Davacı, ikramiye, çocuk parası, bayram tatil gündeliği ve yakacak yardımı ile kıdem tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR: 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2- Davacı 3.5.1978-12.10.1979 tarihleri arasında SSK'ca istirahatli kılınmış ve bu istirahat sonunda çalışamaz raporu üzerine emekliye ayrılmıştır. Mahkemece, bu süre kıdeme eklenmek ve yine bu süre için 1.1.1979 tarihinde yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesi ile getirilen haklar nazara alınmak suretiyle tespit edilen ücrete göre hesaplanan kıdem tezminatı ve çocuk parasına hükmedilmiştir. Olayda çözümlenmesi gereken husus bu uygulamanın yerinde olup olmadığıdır.

1475 sayılı iş Kanununun 14. maddesinde kıdem tazminatının tam yıl üzerinden ödeneceği öngörülmüştür. Şu halde "tam yıl" kavramı üzerinde durmak gerekmektedir. 3008 sayılı eski iş kanununda "iş yılı" sözleri yer almakta idi. Bununla "kıdem yılı" hesabında anılan, İş Kanununa göre işgünü sayılan günler toplamının nazara alınacağı, işgünü olmayan 29 Ekim Ulusal Bayram günü ile hafta tatili günlerinin bu hesaba dahil edilmeyeceği belirtilmek istenmiştir. Zira anılan tatil günleri çalışılmış gibi sayılan hallerden değildi. Böyle olunca "tam iş yılı"nın 312 gün üzerinden hesaplanması gerekiyordu.

Sonradan 931 ve 1475 sayılı İş Kanunları ile 29 Ekim ve hafta tatili günleri çalışılmış gibi sayılan günler olarak kabul edilmiş ve bunun sonucu olarak 365 günü oluşturan "tam yıl" esası getirilmiştir. Ancak bunun için hizmet aktinin devam etmiş olması yeterli olmayıp, işçinin hizmet aktinin devamı süresince iş Kanunu ve mevzuatına göre kanuni iş sürelerinde çalışmış olması da icabetmektedir. İş Kanununun 1 inci maddesinde belirtildiği gibi çalışılmayan hafta tatili günü için dahi işçinin ücrete hak kazanabilmesi, haftanın tatilden önceki 6 iş gününde bu Kanunun günlük iş sürelerine uygun olarak çalışmış olması koşuluna bağlıdır. Böyle bir çalışma yoksa, işçiye bir iş karşılığı olmaksızın hafta tatili ücreti ödenmeyecek, dolayısıyla o hafta tatili işgünü süresinden sayılmayacak, bunun sonucu olarak da "tam yıl" hesabından nazara alınmayacak demektir.

Bu yön 14. maddenin 2 nci fıkrasındaki "işçilerin kıdemleri hizmet aktinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdetilmiş olmasına bakılmasızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır.." şeklindeki ifadeden de anlaşılmaktadır. Görüldüğü gibi dikkate alınacak süre, çalışılan süredir. Hizmet aktinin tarifi de bunu gerektirir. Mevsimlik işlerde kıdem tazminatı hesabına hizmet akdinin askıda kaldığı mevsim dışı sürelerin dahil edilmeyeceği yolundaki uygulamalarda bu görüşün bir sonucudur. Kuşkusuz, çalışılan süre kavramına çalışmış gibi sayılan haller de dahildir.

O halde 14. maddedeki "tam yıl" İş Kanununa göre çalışılan ve çalışılmış gibi sayılan sürelerin toplamı olmak gerekir. Böyle olunca davacının istirahatli olduğu sürenin çalışılmış gibi sayılan hallerden olup olmadığını tesbit etmek icap eder. 1475 sayılı İş Kanununun 51 inci maddesinde bu haller gösterilmiştir. Bunlar arasında işçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler de vardır. Fakat kısa süreli hastalıklar içindir ve daha çok bu tür kaza veya hastalık nedeniyle işçinin izinli sayılması gerektiğini içeren bir durum arzeder. Nitekim 52. maddede hastalık izinlerinden söz edilmesi ve 51 inci maddede çalışılmış gibi sayılan hallere ilişkin sürelerin kısa ve sınırlı tutulmuş olması da bunu gösterir. Keza aynı maddenin (b) fıkrasında kadın işçilerin 70. madde gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler çalışılmış gibi sayıldığı halde, işverene bildirimsiz fesih hakkı tanıyan ve 70 inci maddedeki sürenin bitiminde başlayacağı öngörülen 17/I-a'daki süre bu hallerden sayılmamıştır. Bu hususta uzun süre devam eden hastalıkların çalışılmış gibi sayılan hallerden olmadığını ayrıca doğrular.

Davacının istirahatli olduğu süre bir buçuk yıla yakındır. Bu sürenin az olduğu söylenemez. Bu itibarla çalışılmış gibi sayılan hallerden olarak kabul edilmesi ve "tam yıl" hesabında nazara alınması isabetli olamaz. Aynı nedenle, bu süre içinde yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesinden yararlanma ve son ücretin buna göre tayin edilmesi olanağı yoktur.

Kaldı ki, davacı istirahati sonunda işe başlamadan malulen emekli olmuştur. Bu nedenle, istirahatli geçen sürenin kıdem tazminatında nazara alınması davacının bu süre içinde yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesinden kısmen de olsa yararlandırılmış olması ve son ücretin buna göre tayin edilmiş bulunması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda 2. bente gösterilen sebepten davalı yararına BOZULMASINA,(...) 23.4.1981 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Davacının raporlu bulunduğu sürenin iş süresinden sayılması yasa gereği olduğuna ve karar yerindeki gerekçeye göre kararın onanması oyunda olduğumdan çoğunluk görüşünden ayrılıyorum.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972