DAVA : Türkiye Maden-İşçi Sendikaları Federasyonu iş kolları yönetmeliğinin 3 sıra sayılı "Madencilik İş kolunda, iş kolu düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapmak amacıyla Çalışma Bakanlığı'ndan isim ve adres isteyerek bu konudaki yasal prosedüre başvurmuş, bu çağrıya Dev-Maden-Sen Sendikası ile Türkiye Yeraltı ve Yerüstü Devrimci Maden İşçileri Sendikası 20.8.1980 gün 1464 sayı ve 19.8.1980 gün ve 380 sayılı yazılarla usul ve esas yönlerinden itiraz etmişlerdir. İtirazları ineleyen Çalışma Bakanlığı 10.12.1980 gün ve 1066 - 2 - 413 (1) 1980/8 sayılı kararla, Türkiye Maden-İşçi Sendikaları Federasyonu'nun 30.7.1980 gün ve 508 sayılı yazı eki ile, ilgili işyerlerinde işkolu düzeyinde yapılan toplu iş sözleşmelerinin sürelerini 30.7.1980 tarihine indirilerek işverenlerle yapılmış porotokollerle sözleşmelerin süresinde feshine ilişkin fesih bildirimlerinin gönderildiği,bu itibarla çağrıda bulunan federasyonun yürürlükte toplu iş sözleşmesi varken çağrıda bulunduğu yolundaki usul açısından yapılan itirazın yersiz bulunduğu sonucuna varmıştır. Bakanlık, çağrıda bulunan Federasyonun 275 sayılı Yasanın 12. maddesinde öngörülen porosedürü yerine getirdiğini belirttikten sonra, çağrı tarihi itibariyle çoğunluk incelemesi yapabilmek için her üç kuruluştan üye sayısı ve bunu doğrulayan belgelerin istendiğini açıklayarak itirazda bulunan Dev-Maden-Sen Sendikası ile Türkiye Yeraltı ve Yerüstü Devrimci Maden İşçileri Sendikası'nın Milli Güvenlik Konseyi'nin 7 sayılı bildirisiyle DİSK Konfederasyonu'na bağlı sendikaların faaliyetlerinin durdurulmuş olması sebebiyle itirazlarının incelenmede dikkate alınmadığına, diğer taraftan çağrıda bulunan Türkiye Maden İşçi Sendikaları Federasyonu'nun gönderdiği belgeler ve Sosyal Sigortalar Karumu'nca yayınlanan 1979 istatistik yıllığında "3" sıra sayılı madencilik iş kolunda çalışan toplam işçi sayısı hakkındaki açıklamalarla söz konusu işkolunda adı geçen federasyonun gerekli çoğunluğa sahip oluduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle : 1- Dev-Maden-Sen Sendikası ile Türkiye Yeraltı ve Yerüstü Devrimci Maden İşçileri Sendikası'nın usul ve çoğunluk yönünden ileri sürdükleri itirazlarının reddine, 2- Türkiye Maden İşçi Sendikaları Federasyonu'nun "3" sayılı "madencilik işkolunda işkolu düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapmak için gerekli çoğunluğa sahip olduğuna karar vermiştir. Çalışma Bakanlığı'nın bu kararına karşı Dev-Maden-Sen Sendikası 8.1.1981 günlü yazı ile çağrıda bulunan federasyonun önceden çağrıda bulunup daha sonra toplu sözleşmelerinin feshi veya sürelerinin kısaltılması yollarına gittiği bu durumun yasaya aykırı olduğu, itiraza konu belgelerin yasal zorunluluk nedenleriyle bakanlığa sunulamadığı, belgelerin beklenmeden karar verilmesinin yasaya aykırı olduğu, bakanlığın sendikanın yeniden açılmasını ve belgelerin tamamlanmasının beklemesi gerektiği kaldı ki, çoğunluğun karşı federasyonda olmayıp kendilerinde bulunduğu ibraz olunan listenin sahte olduğu gerekçeleriyle itiraz etmiştir. Diğer kuruluş Türkiye Yeraltı ve Yerüstü Dverimci maden İşçileri sendikası da 28.1.1981 günlü yazı ile Çalışma Bakanlığı'nın söz konusu kararına karşı usul ve esas yönlerinden itirazda bulunmuştur.

Gerekçe : İtirazların nitelikleri dikkate alınarak birleştirilmek suretiyle Çalışma Bakanlığı'ndan prosedür dosyası getirtilip itiraz dilekçeleriyle birlikte incelenerek gereği görüşüldü.

KARAR : 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 4. maddesi hükmünce "sürenin bitiminden bir ay önce taraflardan biri sözleşmeyi feshettiğini bildirmezse, eski sözleşme kendiliğinden bir yıl süre ile yenilenmiş sayılır. toplu iş sözleşmesi belirli bir süre içinde yapılmışsa, taraflardan herbiri sözleşmenin yürürlüğe girmesinden başlayarak bir yılın geçmesinden sonra hüküm ifade etmek üzere, üç ay önce bildirmek şartıyla sözleşmeyi feshedebilir". Sözleşmenin yenilenmesi ve feshi ile ilgili bu hükümler doğrudan doğruya kamu düzenini ilgilendirmesi itibariyle buyurucu nitelikte bulunduğundan tarafların anlaşmaları suretiyle sözleşmenin süresinden önce bozulabileceği düşüncesi benimsenemez ve sözleşme süre sonuna kadar hukuki sonuçlarını doğurmakta devam edeceğinden karşılıklı feshe itibar olunamaz. Diğer taraftan bir toplu iş sözleşmesi yürürlükte iken çağrı yapılıp yetki alınamayacağı da toplu iş sözleşmesi hukukunun temel kurallarından biridir.

Olayda itiraz yapıldığı tarihte geçerli bulunulduğundan itirazların kararda yazılı nedenlerle dikkate alınmaması isabetsizdir. diğer taraftan bakanlık Türkiye Maden İşçi Sendikaları Federasyonu'nun 30.7.1980 gün ve 508 sayılı yazısı eki ile sözleşmelerin feshedildikleri sonucuna varmış ise de, burada benimsenen esas yukarıda 275 sayılı Yasanın 4. maddesi ile belirlenen temel ilkeye aykırıdır. Bu durum karşısındra işkolu düzeyinde toplu sözleşme çağrısında bulunma koşulları doğmadığından Çalışma Bakanlığı'nın itiraz konusu kararının kaldırılması gerekir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle itirazın kabulü ile Çalışma Bakanlığı'nın 10.12.1980 gün ve 1980 - 8 sayılı yetki kararının kaldırılmasına, diğer itirazların incelenmesine yer olmadığına, kararın birer örneğinin Çalışma Bakanlığı'na ve taraflara gönderilmesine, 23.2.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972