 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1981/1264
K: 1981/3593
T: 20.03.1981
DAVA : Davacı, toplu sözleşmeden doğan alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Bir işyerinde çalışan işçilerin o işyerinde uygulanan bir toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri için, ya o toplu iş sözleşmesine taraf işçi kuruluşuna üye olmaları, yada 275 sayılı Kanunun 73. maddesi uyarınca o işçi kuruluşuna tesbit edilen dayanışma aidatını her ay ödemeleri gerekir. Teşmil halinde de bu son madde hükmü uygulanır. Bu şartlar gerçekleşmedikçe bir toplu iş sözleşmesinden yararlanılamaz ve toplu iş sözleşmelerine aksine hüküm konulamaz. Konulmuş hükümler hukuki sonuç doğurmaz.
Olayda, Tek-Ges İş Sendikası üyesi olan davacı, mensubu bulunduğu bu sendikanın davalı işverenle aktettiği 1.11.1977 ile 31.10.1979 tarihleri arası için geçerli ve süresinde feshedilmeyerek bir yıl süre için yenilenmiş sayılan işyeri seviyesindeki toplu iş sözleşmesinin; başka sendika ile yapılmış veya yapılacak herhangi bir toplu iş sözleşmesi ile sağlanan farklı hak ve menfaatlerin bu toplu iş sözleşmesine taraf Tek-Ges-İş Sendikası üyelerine de aynı tarihten itibaren uygulanacaktır, şeklindeki 8. maddesi hükmüne dayanarak, işverenin Tes-iş Federasyonu ile yaptığı 1.3.1979 - 1.3.1981 tarihleri arası için yürürlüğe konulan işkolu toplu iş sözleşmesindeki farklı hakları istemiştir.
Bu 8. madde hükmü, yukarda açıklanan ilke uyarınca üyelik veya dayanışma aidatı ödenmesi halinde uygulanma imkanına sahip olup, bunun dışında mücerret olarak bir hüküm ifade etmez.
Dosyadaki bilgilerden Tek-Ges İş Sendikasının, Tes-İş Federasyonunun üyesi olup olmadığı, keza davacının bu federasyonla üyelik bağlantısı bulunup bulunmadığı kesinlikle anlaşılamamaktadır. Sadece, davalı idarenin dosyada bulunan ve 21.8.1980 tarihli bir protokolden de sözedilen 18.12.1980 tarihli yazısında, davacının sonradan Tes-İş Federasyonunun Merkez Tes-İş Sendikasına üye olduğu ve üye olduktan sonra 10.3.1980 tarihi itibariyle 250 liralık zamdan yararlandırıldığı yazılıdır.
O halde 21.8.1980 tarihli porotolde getirtilerek, idarenin yazısında belirtilen ödemelerde gözönünde tutulmak suretiyle yukarda açıklanan ilkenin ışığı altında etraflı şekilde araştırma ve inceleme yapılarak, sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, olayda ilgisi bulunmayan eşitlikten vesaireden bahisle isteğin hüküm altına alınmış olması doğru değildir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarda gösterilen sebebten davalı yararına BOZULMASINA, 20.3.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.