Hukuki.NET


Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E:1981/331
K:1981/105
T:07.05.1981
  • SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ
  • NEDENSİZ ZENGİNLEŞME
ÖZET: Taraflar arasında kurulan inşaat söz/eşmesi, önceden çıkarılmış afet işlerine ilişkin yönetmelik gereğince yerine getirilmesi olanaksız bulunmakla baştan itibaren geçersizdir, taraflar ileri sürmeseler bile hakim geçersizliği doğrudan doğruya göz önünde almalıdır. Sözleşme geçersiz olduğundan taraflar için bir borç veya atacak doğurmazsa da davalı yüklenici edindiklerini nedensiz zenginleşme hükümlerine göre geri vermek ve kusurlu ise davacının sözleşmenin geçerliliğine güvenmesi sonucu uğradığı menfi zararı ödemek zorundadır.
(818 s. BK m. 20, 61)
Taraflar arasındaki davanın (Elazığ 1. Asliye Hukuk'-Hakimliği)nce görülerek istisna- aktinden doğan alacağın tahsiline dair verilen 16.10.1980 tarih ve 363-647 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacılar avukatı ile .davalılardan A. Kadir ve Haneti avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacıların ve davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2 - Uyuşmazlık, davacılar davalılardan Kadir ve Hamdi, arasında kurulmuş olan arsa payı kat yapımı sözleşmesinden doğmaktadır. Mahkeme davacılara ait arsada inşaat yapımı için yıktırılan binaların değeri 2.178.000 lira ve mahrum kalınan 15 aylık kira bedeli tutarı 206.500 liranın sözleşme ile inşaat işini taahhüt etmiş davalılar Kadir ve Hamdiden alınmasına, diğer davalı Hanefi aleyhine açılmış olan davanın husumet yönünden reddine karar vermiştir.
29,9.1978 tarihli inşaat sözleşmesi ile davalı Kadir ve Hamdi davacılardan Hıdır'a ait 60 ve 61 sayılı parseller ile Zülfikar'a ait 68 sayılı parselleri birleştirmek suretiyle üzerine projesine uygun 5 ketli bir bina yapmayı ve bundan 5 daire ve 1 dükkanı Hıdır'a vermeyi taahhüt etmişlerdir. Sözleşmenin 4. maddesine göre inşaat yığma tuğla ile yapılacaktır.
Dosyada mevcut Elazığ Belediye Başkanlığının 5.6.1979 günlü yazısında, Elazığ'ın 2. derece deprem bölgesi olduğu ve İmar İskan Bakanlığı'nın afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında çıkarttığı yönetmelik hükümlerine göre 2. derece deprem bölgelerinde yığma binaların- 3 kattan fazla olamayacağı ve 3 kattan fazla yığma binalar için inşaat ruhsatı verilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda projesine göre 5 katlı yığma bina yapılmasına ilişkin olarak taraflar arasında kurulmuş olan inşaat sözleşmesi hukuk imkansızlık nedeniyle BK.nun 20/1. maddesi gereğince baştan itibaren batıldır. Çünkü sözleşmenin yerine getirilmesi 9 Haziran 1975 tarihinde çıkarılmış afet işlerine ilişkin yönetmelik gereğince imkansız bulunmaktadır. Taraflar ileri sürmeseler bile hakimin butlanı resen nazara atması icap eder. Sözleşme batıl olduğundan herhangi bir hukuki sonuç, başka ifade ile taraflar için bir borç veya atacak meydana getirmez. Ne varki davalı müteahhitler iktisap ettiklerini nedensiz zenginleşme hükümlerine göre iade etmek ve kusurlu .iseler davacıların sözleşmenin geçerliliğine güvenmesi sonucu uğradıkları menfi zarar tazmin etmek zorundadırlar. Müteahhitler bir inşaat taahhüdü altına giren meslek adamı sıfatiyle gerekli özeni göstermeden sözleşmenin uygulanması için inşaat yerindeki eski binalan yıkmaları nedeniyle kusurludurlar ve davacıların uğradığı menfi zarardan sorumlu olmaları gerekir. Ancak burada davacıların tazmini gerekli zararı, eski binaların değeri, başka söyleyişle yıkılmış olan binaların inşaat değeri değil, yıkım sonunda ortaya çıkan ve davalı üstencilerin sattığı veya götürdükleri anlaşılan enkazın bedelidir. Çünkü açıkça ortaya koyduklarına göre davacıların amacı eski binayı yıkıp müteahhit aracılığıyla arsa payı karşılığı burada yeni bir bina yaptırmaktır. Bugün için imar mevzuatı ve afet işlerine ilişkin Yönetmelik uyarınca davacıların eski binaların, bulunduğu ve tevhit edilmiş arsa üzerinde karkas bir bina yaptırmaların hukuki ve fiil engel yoktur. Bu nedenle kendileri tarafından da yıkılması zorunlu olan binaların inşaat değeri davacıların menfi zararı olarak kabul edilemez. Şu halde mahkemenin bilirkişi aracılığı ile davanın açıldığı Mart/1979 tarihindeki rayiçlere göre enkaz bedelini tespit etmesi ve bu para tutarının davalılardan -alınmasına karar verilmesi gerekir. Karar bu nedenlerle bozulmalıdır.
3 - Mahkeme davalılardan Hanefi hakkındaki davayı, dava konusu sözleşmede taraf olmadığı gerekçesi ile red etmiştir. Oysa mahkemece de kabul edildiği gibi davalılar Kadir ve Haneti'nin ortak olduğu ve adi ortaklık halinde çalıştıkları İspatlanmıştır. Davacılar dava dilekçesinde eski binalarının Hanefi tarafından yıktıtıldığını ve enkazın davalılar Kadir ve Hanefi tarafından sattırıldığını ve bir bölümünün de ortaklığın müştereken tasarrufunda bulunan mahalle taşındığını iddia etmiş ve bu yönler tanık beyanları ile sabit olmuştur. Şu halde davalılardan Hanefi, yıkılan binaların enkazını iktisap eden ortaklığın bir ortağı olarak enkaz bedelinden nedensiz zenginleşme kuralları gereğince sorumlu olmak gerekir. Hakkındaki davanın husumet yönünden reddi bu bakımdan usul ve yasaya aykırıdır. Kararın bu nedenle bozulması gerekir.
Sonuç: Tarafların sair temyiz itirazlarının reddine ve kararın ikinci bentde açıklanan nedenden davalılar Kadir ve Hamdi yararına ve üçüncü bentde yazılı nedenden davacılar yararına (BOZULMASINA), 1400 lira duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınıp vekili duruşmaya gelen A. Kadir'e verilmesine ve davacılar vekili duruşmaya gelmediğinden davacılar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara iadesine, 7.5.1981 gününde oybirliği ile karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini