 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1981/1594
K: 1981/2303
T: 19.11.1981
DAVA : Taraflar arasındaki davanın (Adana 2. Asliye Hukuk Hakimliği)nce görülerek sabit olmayan davanın reddine dair verilen 6.4.1981 tarih ve 88-242 sayılı hükmün duruşmalı olarak olarak temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : 1.547.259 lira 92 kuruşun davalı ... Yağ sanayi ve Ticaret A.Ş. den tahsiline dair açılan davanın reddi kararı davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1 - Davacı... Pamuk Tarım satış Kooperatifleri Birliği ile davalı... Yağ Sanayi ve Ticaret A.Ş. arasında 26.10.1977 ve 6.1.1978 tarihli iki adet "Fason çiğit çalışma mukavelesi" yapılmıştır. Davalı toplam 15.000 ton çiğitten 2.250 ton nötralize pamuk yağı imal ederek davacıya teslimini yüklendiği halde 26.5.1978 gün 19736/2634 sayılı telgrafla 48 saat süreli ihtara rağmen sözü edilen 2.250 ton nötralize pamuk yağını davacıya teslim etmediğinden mütemerrit duruma düşmüştür.
Taleple bağlı kalınarak ve yağın kilosunun 15 liraya çıkarıldığında da bir uyuşmazlık bulunmadığına göre davanın kabulü gerekirken reddi doğru değildir.
2 - Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen davalarda karar ve ilam harcı nisbidir. Yargı işlemlerinde alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip muameleler yapılmaz. 492 sayılı Harçlar Kanunun 16 ve 27. maddesince nisbi harca tabi bir davanın harcı alınmadan yürütülmesi ve yargılamasının yapılması mümkün değildir. Davacıdan diğer esasına göre 1.547.259 lira 92 kuruş üzerinden nisbi peşin harcın alınmamış olması da yanlıştır.
Devletin, mahkemelerin çeşitli faaliyetlerini kısmen karşılamak amacı ile aldığı para, yani harçlar kamu düzeni ile ilgili olduğundan davanın harç alınmadan yürütülüp bakılması da hakimin görevinden ötürü (re'sen) bozma sebebi sayılmıştır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan sebeplerle mahalli mahkeme kararının davacı yararına BOZULMASINA, 1.400 lira duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde iadesine, 19.11.1981 gününde oybirliği ile karar verildi.