 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1981/1503
K: 1981/1694
T: 15.09.1981
DAVA : Taraflar arasındaki davanın Ankara Asliye 2. Hukuk Hakimliğince görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen hükmün temyizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1 ) Taraflar arasında Acıbadem mevkiinde santral binası inşası hakkında 26.7.1977 günlü bir eser sözleşmesi kurulmuştur. Sözleşme hükümlerine göre iş 15.8.1978 tarihinde, yani bir sene 19 gün sonra bitirilmiş olacaktır.
Davacı üstenci 14.6.1978 günlü dava ile, davalı idarenin işe başlamayı önemli şekilde geciktirdiğini ve ihaleden sonra inşaat malzemesi ve işçiliklerde büyük fiyat artışları ileri geldiğini, idarenin fiyat zammı isteklerini kabul etmediğini öne sürerek sözleşmenin Borçlar Kanunun 365/2 nci maddesi hükmüne dayanarak feshine ve kesin teminatın iadesine karar verilmesini istemiştir.
Her ne kadar sözleşme davacının işe devam etmemesi üzerine idare tarafından da 19.6.1978 tarihinde fesih edilerek teminat gelir yazılmış ise de, olayda çözülmesi gereken sorun, Borçlar Kanununun 365/2 nci maddesi gereğince sözleşmeyi fesihte davacı üstencinin haklı olup olmadığıdır.
Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi sözleşmenin eklerindendir. Bu şartnamenin 9. maddesinde aynen "inşaata lüzumu olan projelerle diğer fenni evrakın ve inşaatın yapılacağı yerlerin vaktiyle müteahhide tesliminde işin icapları dolayısiyle teehhür vuku bulduğu veya mevcut projelerde değişiklik yapılmasına lüzum görülerek yeni projeler bir müddet sonra verildiği takdirde müteahhit hiç bir itirazda bulunmayacağı gibi hiç bir tazminat da isteyemeyecektir. Ancak bu gecikme inşaatın bir kısmının veya hepsinin vaktinde bitirilmesine tesir yaparsa mukavelede tayin edilmiş olan inşaat müddeti inşaatın bir kısmı veya hepsi için lüzumu kadar uzatılacaktır."Hükmü yer almıştır.
Dosyada mevcut yazışmalardan anlaşıldığına göre, sözleşme konusu telefon santralı binası Telefon Başmüdürlüğünün 4 kat tevsiine imkan verecek şekilde projelendirilerek inşaası isteği üzerine şifahi olarak durdurulmuş ve yapılan incelemelerden sonra tasdik edilmiş projelere göre inşaası hususunda karar verilmiştir.
Bu nedenlerle, olayda idarenin projede değişiklik yapmak amacı ile çalışmayı şifahı talimat ile 1.11.1977 tarihinden 26.1.1978 tarihine kadar 56 gün durdurmuş olması davacıya bir tazminat veya fiyat farkı talep hakkını vermez. Davacı gecikme nedeni ile inşaat süresinin gereği kadar uzatılmasını isteyebilir. Nitekim davacının sözleşmenin yeniden gözden geçirilmesi ve zam verilmesi hususundaki 22.12.1977 ve 10.2.1978 günlü yazılarına davalı idarece verilen 7.2.1978 ve 26.5.1978 günlü cevaplarda gecikme inşaatın aksamasına sebep olduğu takdirde lüzumu kadar süre uzatımı verileceği bildirilmiştir.
Fakat davacı buna rağmen işe devam etmemiş ve sözleşme davalı idare tarafından bu bakımdan haklı olarak feshedilmiştir.
2) Dava dilekçesinde sözleşme tarihi ile inşaatın yeniden başlatılması istenen tarih arasında Türkiye'de para değerinin iki, üç defa % 65 oranında düşürüldüğü ve buna bağlı olarak malzeme bedeli ve işçilik ücretlerinde umulmayacak artışlar olduğu iddiasına dayanılmıştır.
Davacı taahhüt mevzuu işi kesin birim fiyatlarla yapmayı yüklenmiştir. Sözleşmenin 10. maddesi hükmüne göre, ihale gününden sonra yeniden vergi ve resim konması ve (eksiltme şartnamesi 19. maddesindeki malzeme hariç) malzeme fiyatlarının yükselmesi ve taşıt, işçi ücretlerinin artması gibi sebeplere dayanarak müteahhit fazla para verilmesi isteminde bulunamıyacaktır. Bu nedenle davacının talebine Borçlar Kanunun 365/2 nci maddesini destek yapması olanağı yoktur. O halde davacı sözleşmenin yani şartlara uydurulmasını isteyemez ve sözleşmeyi feshedemez. Mahkemenin davanın tamamen reddine karar vermesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır. Kararın bu nedenlerle bozulmalı gerekir.
SONUÇ : Yukarıda 1 inci ve 2 inci bentlerde açıklanan nedenlerden kararın BOZULMASINA (...) 15.9.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.