DAVA : Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1 - Davacı, davalıya 2022 sayılı yasaya göre, yaşlılık aylığı bağlanıp 10800 lira ödendiğini, ne var ki, durumun yasaya uygun olmaması nedeniyle aylık bağlama işleminin iptal edildiğini ileri sürerek 10.800 liranın % 5 fazlasiyle geri verilmesi için istemde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini dilemiş ve mahkemece, bu doğrultuda karar verilmiştir. Hüküm, davacı yanca temyiz edilmiştir.

2 - Yargıtayın 27.1.1973 gün 6/2 sayılı inançlar birleştirme kararına göre, yönetim (idare), doksan gün içinde geriye yürür biçimde ve bu süre geçtikten sonra da yalnızca ileri dönük olarak yanlış işlemi geri alabilir. Eğer ilk işlem günü ile işlemin yönetimce geri alınmasına karar verilmesi arasında doksan gün geçmiş ise, bu geri alma işlemi geriye doğru yürümez;; geçmişteki durum parasal da olsa bir kazanılmış duruma dönüşür. Ne var ki, ilk işlem doksan günlük süre içinde geri alınmışsa, bu olasılıkta kazanılmış durum söz konusuu olmaz ve yönetim, geriye yürür biçimde ödediği tüm paralarının da geri verilmesi için istemde bulunabilir. Gerçek dışı bildirim ya da aldatma (hile) varsa, durum özdeştir. Bir başka deyişle, doksan günlük süre kaçırılırsa bile gerçek dışı bildirim ya da aldatma durumunda, yönetimce işlemin geri alınması, geçmişe etkili olur. O nedenle de yapılan tüm ödemeler geri verilmek gerekir.

Dava konusu somut olayda, davalıya 2022 sayılı yasa çevresinde yaşlılık aylığı bağlanıp 10.800 lira ödenmiştir. Şu var ki, davalının durumu yasa hükümlerine uymadığı, yardıma gereksinmsi bulunmadığı belirtilip işlem yönetimce geri alınmıştır. Üstelik davalı, bu yönetsel karara karşı Danıştaya başvurmamış ve böylece yönetimin yaşlılık aylığı bağlama işlemini geri alma kararı ve dayandığı gerektirici neden kesinlik kazanmıştır. Böylece, davalının, gerçek dışı bildirimde bulunduğu, kesinleşen yönetsel kararla elli olmuştur. Mahkemece, bu kararla saptanan durumun tersi benimsenip ilk işlem günü ile bu işlemin geri alınması arasında doksan günlük sürenin geçtiğinden söz edilip davanın reddine karar verilmiştir. Oysa yönetsel karar, adliye mahkemelerini bağlar. Bir başka söyleyişle, yönetsel karar, adliye mahkemelerinde tartışma konusu yapılamaz. Gerçekte de idare hukukunun temel ilkeleri böyle bir tutuma izin vermez. Tersi bir görüşün benimsenmesi, kesinleşen yönetsel kararın adliye mahkemelerince denetlenmesi sonucunu doğurur, giderek, yönetsel kararı hükümden düşürür.

Davalıya yaşlılık aylığı bağlanmasının dayanağını oluşturan 2022 sayılı yasanın 5. maddesi uyarınca "bu kanuna göre aylığa hak kazanmak üzere düzenlenen belgelerin gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde, ödenen aylıklar % 5 fazlasıyla" geri alınır. işte yönetsel kararla, davalıya yaşlılık aylığı bağlanmasında düzenlenen belgelerin gerçeğe uymadığı kesinlik kazandığından, davalıya ödenen aylıkların % 5 fazlasıyla geri alınması, yasal bir yaptırımından kaynaklanmaktadır.

Öyleyse, yukarıdan beri yapılan açıklamaların ışığında, istem doğrultusunda ödetmeye karar verilmelidir.

Yerel mahkkemece, tüm bu yönlerin gözetilmemesi, usul ve yasaya aykırı olup hükmün bozulmasını gerektirir.

SONUÇ : Bu duruma göre, belirtilen nedenlerle, hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 16.4.1981 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972