DAVA : Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : 1 - Davacı, yanlar arasında düzenlenen kira sözleşmesi uyarınca kiraladığı taşınmaz bölümünün kömür ve odun deposu olarak kullanılmasına belediyece izin verilmediğini ileri sürerek bu kira sözleşmesinin geçersizliğine karar verilmesi için istemde bulunmuştur. Davalı, her türlü "izin ve ruhsatın" davalı tarafından sağlanmak üzere yanlar arasında kira sözleşmesi yapıldığını savunmuş, davaya karşı çıkmış ve reddini dilemiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş ve hüküm davacı yanca temyiz edilmiştir.

2 - Dava, hukuksal nitelikçe yanlar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin konusunun olanaksız bulunmasından ötürü bu sözleşmenin geçersizliğine (mutlak butlan ile malül olduğuna) karar verilmesi istemine ilişkindir. Örneği dosya içinde olan kira sözleşmesinde; 1.5.1980'den başlayarak bir yıl süreyle davacıya kiraya verilen boş arsanın odun ve kömür deposu olarak kullanılacağı açıklık ve seçiklikle belirtilmiştir. Herne kadar bu sözleşmenin özel koşullar, m. 3 ile kiracının (izin, ruhsat ve emsali belgeleri) alması öngörülmüş ise de İstanbul Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğü'nün 13.10.1980 gün ve 5248 sayılı yazısı ile kira sözleşmesinin konusunu oluşturan yerin odun ve kömür deposu olarak kullanılmasına hukuksal yönden olanak bulunmadığı davacıya bildirilmiştir. Üstelik İmar Müdürlüğü'nün davalıya gönderdiği 31.7.1979 gün ve 4483 sayılı yazının da özdeş içerikte bulunduğu anlaşılmaktadır.

Yalın (adi) kira, bir sözleşmedir ki, kiraya veren onunla kiracıya, kira parası karşılığında bir nesnenin kullanılmasını bırakma borcu altına girer. (BK. m. 248). Bu tanımdan anlaşıldığı üzere kira sözleşmesinde bir nesnenin kullanılması söz konusu olmaktadır. Somut olayda, arsanın davacıya odun ve kömür deposu olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği tartışma dışıdır. Yanlar arasında bu yönde bir uyuşmazlık olmadığı gibi kira sözleşmesi de bunu apaçık desteklemektedir. Nevar ki, davacının kiralananı odun ve kömür deposu olarak kullanabilmesi yönetimin izinine bağlıdır. Oysa hukuksal yönden buna olanak bulunmadığı İmar Müdürlüğü'nün yazılarından açıklık ve seçiklikle anlaşılmaktadır. Şu durum karşısında, BK. m. 20 anlamında kira sözleşmesinin konusunun olanaksız bulunduğunun kabulü gerekir.

Edim (borç) ya borç ilişkisinin kurulduğu, örneğin sözleşmenin yapıldığı zaman "objektif yönden imkansızlık": bu durumda BK. m.20 uyarınca borç ilişkisi esasen meydana gelmemiş olur. Ya da "imkansızlık" borç ilişkisinin kurulmasından sonra meydana gelmiştir. Eğer borçlunun kusuru olmaksızın edim imkansızlaşmışsa, BK. m. 117; borçlunun kusuru sonunda imkansızlaşmış bulunursa, BK. m. 96 uygulanır. Somut olayda, "objektif yönden imkansızlık" kira sözleşmesinin yapıldığı zamanda bulunduğu apaçık bellidir.

İmkansızlık maddi bir nedenden ileri gelebileceği gibi hukuksal bir neden de buna kaynak olabilir. Davacının kiraladığı yerin odun ve kömür deposu olarak kullanılmasını imkansızlaştıran nedenin hukuksal bir nitelik taşıdığı İmar Müdürlüğünün yazıları ile kanıtlanmıştır. Bu imkansızlığın ise, kira sözleşmesinin yapıldığı zamanda bulunduğu, az önce sözü edilen yazıların içeriği ile çok belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Şu duruma göre, yanlar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin, BK.m.20 uyarınca geçersiz (batıl) olduğunun kabulü gerekir. Davacının, kira sözleşmesinin özel koşullarında yer alan, m.3 ile gereken belgelerin sağlanmasını yüklenmesinin, bu sonuç üzerinde herhangi bir yetkisi yoktur. Öyleyse, yanlar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin istem doğrultusunda geçersizliğine karar verilmelidir.

Yerel mahkemenin tüm bu yönlerini gözden kaçırması, usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, istek olursa peşin harcın iadesine 9.12.1981 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972