DAVA : Taraflar arasındaki teminat mektubunun iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : 1 - Davacı, ihale sonucu teslimin üstlendiği ilaçları, döviz dar boğazı yüzünden teslim edemediğini ve zorlu neden olduğunu ileri sürerek teminat mektuplarının geri verilmesi için istemde bulunmuştur. Davalı, ihalenin 27.6.1978 gününde ve sözleşmenin 1.9.1978'de yapıldığını, davacının 8.1.1979 günlü Bakanlar Kurulu kararından yararlanamayacağını, ortada zorlu neden bulunmadığını savunup davanın reddini dilemiştir. Mahkemece istem doğrultusunda karar verilmiş, hüküm, davalı yanca temyiz edilmiştir.

2 - Yanlar arasında 2490 sayılı Yasa çevresinde konusu ilaç satımı ve teslimi olan bir sözleşme ilişkisi kurulduğunda ve davalının belirlenen sürede edimini gereği gibi yerine getirmediğinde bir uyuşmazlık yoktur. Çözümü gereken asıl sorun, somut olayda döviz dar boğazının zorlu neden sayılıp sayılamayacağına ve bunun sözleşmeye etkisini belirlemeye ilişkindir. Örneği dosayada bulunan 1.9.1978 günlü sözleşmenin 15. maddesinin başlığı "mucbir sebepler" olup zorlu nedenler, mucbir sebeplerin ise anılan hükümde apaçık sayılmıştır. Ne var ki, "bu sebeplerin takdiri ve mucbir sebeplerle geçen müddetin mukavele müddetine zammı akil makama aittir". Öte yandan hangi durumlarda 4353 sayılı Yasa çevresinde işlem yapılacağı da yukarıda sözü edilen maddede gösterilmiştir. Oysa, davacı, bu sözleşme hükmü gereğince süre uzatım isteminde bulunmamış ve 4353 sayılı Yasanın uygulanmasının isterleri de olayda gerçekleşmemiştir.

"Döviz transferlerinin zamanında yapılmamasının" zorlu neden olduğu da sözleşmede belirtilmiş değildir. Üstelik, böyle bir neden, BK. m. 117 anlamında borcun sönmesine yol açmaz. Türkiye genelinde yıllar yılı döviz sıkıntısının süre geldiği de herkesin bildiği bir gerçektir. Davacının, bu gerçeği gözeterek ihaleye girmesi edimini zamanında yerine getirmesinin önlemlerini alması "tedbirli bir tacir" olarak davranmasının bir gereğidir.

Resmi Gazete'de 8.1.1979 gününde yayınlanan 7/16925 sayılı Bakanlar Kurulu kararı, yanlar, arasında kurulan sözleşme ilişkisi üzerinde herhangi bir etki yaratmaz. Çünkü bu karar, yayımından sonraya ilişkin olarak düzenlenecek sözleşmelerde yer alacak mucbir sebep"lerin kapsamını genişletmiştir. 2490 sayılı Yasa çevresinde yapılan ihalelerle ilgili olarak yürürlüğe giren sözleşmelerde doğan edimlerin böyle bir kararla sona erdirilmesi de anılan yasa hükümleri karşısında olanak değildir.

Yerel mahkemece, tüm bu yönlerin gözetilmemesi, davacının direngen (mütemerrit) olması nedeniyle davalının teminat mektuplarına elatmasının sözle gereğinde, bulunmasının gözden kaçırılması usul ve yasaya aykırıdır. Öyleyse, hüküm, dava reddedilmek üzere bozulmalıdır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmün davalı yararına(BOZULMASINA), istek olursa, temyiz peşin harcının kendisine iadesine, 14.5.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972