 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1981/2361
K: 1981/3235
T: 29.04.1981
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1 - Davacı, 24.2.1972 günlü noterlikçe düzenlenen sözleşme uyarınca taşınmazın davalılar (A.) ile (B.)'a satışı için söz verdiğini ve satım parası olan 70.000 lirayı aldığını aynı sözleşme ile tapuda gereken işlemlerin yapılıp taşınmaz mülkiyetinin alıcılara aktarılmasını sağlamak üzere öbür davalı (A.)'i de vekil olarak atadığını, tapudaki satış işlemlerinin ise, vekil tarafından 4.11.1976 gününde yapılıp taşınmaz mülkiyetinin alıcılara geçirildiğini, sözleşme uyarınca tüm vergileri alıcıların yüklendiklerini, takdir komisyonunca tapuda gösterilen değer az bulunup taşınmaza 200.000 lira değer biçildiğini, sonuçta cezası ile birlikte 10.500 lira vergi ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek, bu paranın davalılara dayanışmalı (müteselsil) olarak ödetilmesi için istemde bulunmuştur. Davalılar ise, zamanaşımı gerçekleştiğini, sözleşmenin yasaya aykırı olduğunu savunup davanın reddini dilemişlerdir. Mahkemece, davanın esastan reddine karar verilmiş; hüküm, davacı yanca temyiz edilmiştir.
Davacı ile davalılar (A.) ile (B.) arasında taşınmaz satım sözleşmesi ilişkisi kurulduğunda ve davalı (A.)'in de vekil olarak atandığında herhangi bir uyuşmazlık yoktur. Satıcı ile alıcılar önce noterde düzenleme biçimde yapılan 24.2.1972 günlü sözleşmeyle bağlanmışlardır. Satım parası 70.000 lira ödenmiş ve aynı sözleşme ile davalı (A.) tapuda satışı gerçekleştirmek üzere yetkili vekil olarak atanmıştır.
a) Şu durum karşısında davacı satıcı, satım parasını aldığına ve davalı (A.)'nin eşi olan (A.) de vekil atandığına göre, vekil ile alıcıların tapuda satış ve tescil işlemlerini, olağan bir sürede yapmaları gerekirdi. Oysa, noterlikçe düzenlenen, sözleşme günü 24.2.1972'den çok uzun bir süre geçtikten sonra tapudaki satış ve tescil işlemlerinin 4.11.1976 gününde gerçekleştirildiği saptanmıştır. Böyle bir sonuç, davalıların tutumundan kaynaklanmış olup bu konuda davacının olumsuz bir davranışı ise bulunmamıştır.
b) Noterde düzenlenen sözleşme uyarınca taşınmazın satışı nedeniyle satıcı davacıya ait olması gereken tüm vergileri alıcılar üstlenmişlerdir. Böyle bir anlaşmadan kişisel bir borç doğduğu için, özgürce belirlenen bu koşul geçerlidir.
c) Alıcılar ile vekil olağan bir sürede tapuda gereken işlemleri yapmadıklarından, üstelik taşınmazın 4.11.1976 günündeki sürüm değeri doğru olarak gösterilmediğinden, takdir komisyonunca biçilen 200.000 lira üzerinden taşınmazın maliki olmasından ötürü davacı satıcıya ilgili yasalar uyarınca cezalı vergi salınmış, sonuçta davacı 10.500 lira vergiyi ödemek durumunda bırakılmıştır.
d) Alıcı davalılar (A.) ve (B.), sözleşme ile davacı satıcıya ait tüm vergileri ödemek borcunu üstlendiklerinden, davacının ödemek zorunda kaldığı vergiden ötürü sorumludurlar. Davalı (A.) de, vekillik sözleşmesinden kaynaklanan sadakat ve özenle işi yerine getirme borcuna aykırı davranması nedeniyle, vekil atayan davacıya karşı sorumlu bulunmuştur. Böylece davalılar arasında B.K. md. 51 anlamında dayanışma (teselsül) olunmuştur.
e) Davacının 10.500 lira cezalı vergi ödediği ise, dosyadaki alındılarla saptanmıştır.
f) Öyleyse, yukarıdan beri yapılan açıklamaların ışığında, istem doğrultusunda ödetmeye karar verilmelidir.
3 - Yerel mahkemece, tüm bu yönlerin gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup hükmün bozulmasını gerektirir.
SONUÇ : Bu duruma göre, yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, 29.4.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.
