DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1 - Davacı, yanlar arasında yapılan zeytin satış sözleşmesi uyarınca kararlaştırılan zeytini teslim ettiği halde satış parasından 50.145 liranın ödenmediğini ileri sürerek bu tutar için istemde bulunmuştur. Davalı ise, 4 ton zeytinin teslim edilmediğini, teslim edilmiş olan zeytinlerin ise parasının ödendiğini savunarak davanın reddini dilemiştir. Yerel mahkemece, istem doğrultusunda karar verilmiştir. Hüküm, davalı yanca temyiz edilmiştir.

2 - Yanlar arasında taşınır mal olan zeytin satışına ilişkin 2.3.1979 günlü yazılı bir sözleşmenin yapıldığında, herhangi bir uyuşmazlık yoktur. Üstelik, dosyadaki sözleşme örneği de böyle bir ilişkinin varlığını kanıtlamaktadır. Şu var ki, davacı, 19.634 kilo zeytin teslim edildiğini ileri sürmüş ise de, davalı, 4 ton zeytinin teslim edilmemiş bulunduğunu savunmuştur. İşte, böylece yanlar arasında teslimi yapılan zeytinin kilosu yönünden uyuşmazlık ortaya çıkmıştır. Öyleyse, burada tanıt (ispat) yükünün kime yöneltileceği ve yazılı kanıt gerekip gerekmediği belirlenmelidir.

Yanlar arasında, taşınır satımı konusunda (BK. md. 182, 184) bir sözleşme ilişkisi kurulmuştur. Bu sözleşmeyle satıcı, satılanın teslimi ve mülkiyetin geçirilmesi yolunda iki ana borç yüklenmiştir. Alıcının başlıca borcu ise satım parasını ödemek ve satım parasının mülkiyetini satıcıya geçirmektir. Satım sözleşmesinde satıcının satılan malı alıcıya teslim ve mülkiyeti ona geçirme, buna karşılık alıcının satım parasını ödemek borçları (edimleri) asli edim yükümüdür (BK. md. 182/I.) Gerçekte de, sözleşmenin içeriğini ve dolayısıyle borç ilişkisini doğrudan doğruya meydana getiren, onun gerçek ve türünü belirleyen edimi yükümlerine "asli edim yükümü" denir.

Somut olayda davacı, asli edim yükümünü, yani teslim ve mülkiyeti geçirme borcunu yerine getirdiğini ileri sürmüş, davalı ise 4 ton zeytinin teslim edilmediğini bildirmiştir. Şu durum karşısında, genel kural uyarınca (MK. md. 6), davacı satıcının, edimini (yükümünü) yerine getirdiğini tanıtlaması (ispat etmesi) gerekir. Teslim ve mülkiyeti geçirme asli edimin yerine getirilmesiyle, satıcının bu ana borcu sönmüş olacağından değere göre, davacı, zeytinlerin davalıya teslim edildiğini tanık sözleriyle tanıtlayamaz. Yazılı kanıt (senet) gerekir. (HUMK. md.. 288). (Bkz. Prof. Dr. Baki KURU, Hukuk Muhakemeleri Usulü Yıl: 1980, C. II, sh. 1534). Üstelik, yanlar arasında yazılı olarak yapılan satım sözleşmesini ilgilendiren savın yazılı kanıtla (senetle) tanıtlanacağını HUMK. md. 290 öngörür. Davalı alıcı da, tutara göre, satım parasını ödediğini yazılı kanıtla (senetle) tanıtlayabilir. Durum böyle olmasına karşın, davalı satıcı, savladığı gibi zeytin teslim ettiğini yazılı kanıtla tanıtlamış değildir. Öyleyse, davalının teslim almadığını söylediği 4 ton zeytin için ödetme kararı verilmesi, usul ve yasaya aykırıdır. Ne var ki, dava dilekçesinde "her türlü delil" sözlerine de yer verildiğinden kendi ediminin yerine getirilmesine ilişkin olarak tanık yükünü taşıyan davacıya, bu yönden davalıya ant yöneltme hakkı hatırlatılmalı ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Yerel mahkemenin tüm bu açıklamalara ters düşen ödetme kararı usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Bu duruma göre, hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, 16.4.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972