 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E: 1981/3086
K: 1981/5136
T: 25.05.1981
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı merci kararı Rauf Merter ve Simitiş vekilleri tarafından temyiz olunması üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 24.4.1981 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Akbank, Simitaş A.Ş. lehine olarak verdiği 14.12.1976 tarihli teminat mektubu karşılığı muhatap Yapı Kooperatifine ödemek zorunda kaldığı (3.650.000) TL'nı teminat mektubunun dayanağını teşkil eden kontrgaranti sözleşmesini imzalayan kişilere rücuan tahsilini teminen 1978/4211 sayılı icra takibini açmış ve Simitaş A.Ş.'nin satılan bir kısım malları nedeni ile düzenlenen derece kararında Akbank'ın alacağına 7. sırada yer verilmiştir. Rauf Merter'e ait emval üzerine haciz uygulanmış ve borç karşılığı meblağın Rauf Merter tarafından ödendiği cihetle, bu mallar üzerindeki hacizlerin kaldırılması, bu arada B. Kanunu'nun 496. maddesinden doğan halefiyet nedeni ile Akbank'a verilmesi gereken meblağın kendisine tediyesine karar verilmesi için Rauf Merter vekili tarafından 25.9.1980 tarihli dilekçe ile vaki başvuru, İstanbul 6. İcra Memurluğu'nun 6.10.1980 tarihli kararı ile reddedilmiştir. Bu kararın kaldırılması memurun işlemine karşı şikayet yolu ile merciden istenilmiştir. Hacizler kaldırıldığından bu kısma ait şikayetin konusu kalmamıştır.
Merci, müştekinin ödediği paranın yarısı oranında diğer kefil Simitaş A.Ş.'ne rücu hakkına sahip bulunması nedeni ile şikayete konu icra memurluğu kararının kaldırılmasına dair 16.12.1980 tarihli kararı vermiştir.
Anılan karar Rauf Merter vekili ve Müflis Simitaş İflas Masası İdare Memurları tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Akbank'ın verdiği ve muhtavası miktarı ödemek zorunda kaldığı teminat mektubunun kontrgarantisini teşkil eden sözleşmede akit firma Meton A.Ş.'dir. Bu sözleşmeyi Rauf Merter ve simitaş A.Ş. (müşterek borçlu ve müteselsil kefil) sıfatı ile imzalamıştır.
1- Anılan sözleşme münderecatına göre Rauf Merter ve Simtaş A.Ş. müteselsil kefil durumundadır. (Müşterek borçlu) deyiminin kullanılması B. Kanunu'nun 487. maddesi hükmü karşısında kefalet durumunu ortadan kaldırmaz. Zira bu maddede, kefil, (borçlu ile beraber müteselsil kefil ve müşterek müteselsil borçlu sıfatı ile) veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını üstlenmiş ise, alacaklının asıl borçluya müracaat etmeden kefil aleyhine istekte bulunabileceği yazılıdır. O halde Simitaş A.Ş. iddia edildiği gibi asıl borçlu değil kefil durumundadır. Gerek TTK'nun 7. maddesi hükmü gerekse sözleşmedeki açıklık gereği olarak bu iki kefil arasında müteselsil sorumluluk esası saridir. Sözleşmede kefillerin rücu nisbetine ait bir hüküm bulunmadığına nazaran, BK'nun 487. maddesinin koyduğu kural uyarınca, müteselsil kefillerden her biri borcun tamamından sorumlu olup ancak diğerinin hissesi için ona rücu hakkını haizdir. O halde, alacaklıya yapılan ödeme nedeni ile herbiri birbirine eşit birer hisseyi üzerlerine almaya mecburdur, ve bu hisseden fazlasını ödeyen kefil, fazla kısım için diğerine rücu edebilir. Bu gerekçeye göre, Rauf Merter vekilinin yarı payla değil, tam payla hakkının tanınması yolundaki temyiz itirazı kabule şayan değildir.
O halde Rauf Merter vekilinin temyiz itirazları varit değildir.
2- Simitaş A.Ş. iflas masası memurlarının temyiz itirazlarına gelince: Takibin ve sıra cetvelinin düzenlenmesinden sonra Simitaş A.Ş.'nin iflasının 5.5.1980 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Rauf Merter'in vekili, Akbank'a ödenecek paranın müvekkiline verilmesini istemektedir. Bu para, müflis Simitaş Anonim Şirketi'ne ait malların satışından elde edilmiş olup gerçekte müflise aittir. O halde iflas masasının tasarrufuna giden bir meblağ istenilmektedir. Rauf Merter'in Simitaş A.Ş. aleyhine açtığı bir takip yoktur. BK'nun 496. maddesi uyarınca alacaklıya halef olan kişi borcu ifa etmekle borç ilişkisi sona ermemiş fakat alacaklı değişmiş olmaktadır. Ancak bu kişinin halefi olduğu alacaklının açtığı takip veya davaya devam edebilmesi için ayrıca kanunun men ettiği bir durumun mevcut olmaması gerekir. Halbuki, diğer kefil iflas etmiştir. Müflisin masaya girmesi gereken bir hak veya para üzerine tasarrufta bulunması halinde, bu tasarrufun alacaklılara karşı hükümsüz olduğu İİK'nun 191. maddesi hükmü gereği olduğu gibi, İİK'nun 193. maddesi uyarınca, iflasın açılması borçlu aleyhindeki takipleri durdurur. İflas kararı kesinleşmekle bu takipler düşer ve iflasın tasfiyesi müddetince 193. maddenin birinci fıkrasında yazılı takiplerden hiç biri yapılamaz. O halde, Rauf Merter'in kefalet nedeni ile hissesinden fazla ödemesi yönünden müflis simtaş A.Ş. aleyhine, bu durumda, takip açması ve açılmış takibe devamla istekte bulunması, yasa hükmü gereği mümkün değildir. Müşteki, İİK'nun 204/2 maddesinde teyit olunduğu üzere, alacağı var ise bunun kayıt ve kabulü zımnında iflas masasına müracaat etmek hak ve yetkisine sahiptir.
O halde, hilafına ve yasaya uygun düşmeyen düşüncelerle bu kısma ait şikayetin kabulüne dair merci kararı isabetsiz olup bozulmalıdır.
SONUÇ : Açıklanan durum karşısında müflis Simitaş İflas Masası İdare Memurlarının temyiz itirazlarının kabulü ile yukarda (2) numaralı bentte belirtilen gerekçe ile temyiz olunan merci kararının İİK'nun 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA) 25.5.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.