 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1981/4302
K: 1981/5025
T: 27.11.1981
DAVA : Denizcilik Bankası T.A.O. vs. ile Hatice vs. arasında çıkan davadan dolayı (İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 25.3.1981 gün ve 436/680 sayılı hükmü onayan dairenin 25.6.1981 gün ve 2712/3243 sayılı ilamı aleyhinde davalılardan banka ve Yusuf avukatlarınca karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili, davalılara ait gemi ve motorun kusurlu olarak çatışmaları sonucu motorda yolcu olan müvekkillerinin murisinin öldüğünü ileri sürerek toplam (1.436.750) lira madde ve (300.000) lira manevi tazminatın davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri kusur ve tazminat miktarını kabul etmeyerek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece maddi ve manevi toplam (1.385.235) liranın davalılardan tahsiline karar verilmiş hüküm dairemizce onanmış ve davalılar vekilleri karar düzeltem isteminde bulunmuşlardır.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bilirkişi raporuna itiraz üzerine mahkemece alınan 19.1.1981 günlü ek bilirkişi raporunda itiraz konusu olan (Denizde çatışmayı Önleme Tüzüğü)nün değişikliği de nazara alınarak ilk raporda kusur oranında bir değişiklik yapılması mümkün olmadığı açıklanmış bulunmasına,davalılardan Yusuf'un (donatan) olmakla beraber aynı zamanda (kaptan) sıfatını da taşımaması ve dava konusu deniz çatmasının oluşmasında (şahsi kusuru) bulunmasına bu nedenle zararın tamamından sorumlu tutulmasında yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalılar Denizcilik Bankası T.A.O. vekiliyle, davalı Yusuf vekilinin yerinde görülmeyen tüm, davalı Recep vekilinin ise aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2 - Davalı Recep vekilinin (sınırlı) sorumluluğuna ilişkin temyiz itirazına gelince; gerçekten donatanın sorumluğunu düzenleyen TTK. nun 948/1-3. maddesi hükmüne göre, gemi adamlarının kusurlarından doğan alacaklardan dolayı donatanın ancak (gemi) ve (navlun) ile sınırlı olarak sorumlu olacakları diğer bir deyişle (mahdut aynı mesuliyet) ilkesi kabul edilmiş bulunmaktadır. Aynı ilke denizde yolcu taşıması sırasında meydana gelen ölümlerde de (TTK. m. 1130/1) kabul edilmiş olup, denizde çatmanın müşterek kusurla oluşması sonucu meydana gelen ölümle ilgili sorumluluğu düzenleyen TTK.nun 1218/2. maddesini izleyen 1221. maddesinde de donatanın sorumluluğunun (gemi) ve (navlun) ile sınırlandırılmasına ilişkin ilkenin saklı tutulduğu tekrarlanmak suretiyle gemi adamlarının kusuru ile meydana gelen çatmada husule gelen ölüm olayında doğan zararda dahi bu ilkenin uygulanmasının zorunluğu yasasının açık hükmü gereğidir.
Bu durumda, TTK.nun 1218/2. maddesindeki donatanların zarar görenlere karşı (müteselslien sorumlu) olacaklarına dair bu hükmün - donatanların deniz serveti ile sınırlı sorumlu olacaklarına ilişkin ilke saklı tutulmuş bulunduğuna göre - onların sorumluluklarının (gemi) ve (navlun)la sınırlı bir müteselsil ve müşterek sorumluluk şeklinde kabulü zorunlu bulunmaktadır. Nitekim Dairemizin Kökleşmiş İçtihatları da bu yoldadır (TD. 11.6.1966 gün ve 1966/251 E, 1966/1201 K. TD. 2.4.1970 gün ve 1969/5464 E., 1970/1342 K.).
Dava konusu olayda da, davalılardan Receb'in kazada diğer davalı Denizcilik Bankası'na ait (Ülev) Gemisi ile çatışan (Şenol) isimli deniz yolcu motorunun % 50 pay sahibi (donatanı) olduğu çekişmesiz bulunmasına nazaran bu davalının kazada ölüm meydana gelmesinden doğan zarar nedeniyle yukarıda açıklandığı üzere TTK.nun 948/1-3, 969/1, 1130/1, 1218/2 ve 1221. maddeleri hükmü gereğince hüküm altına alınan tazminattan (gemi) ve (navlun)la sınırlı olmak üzere müteselsilen sorumlu tutulması gerekirken, bundan zuhul edilerek bu davalını dahi zararın tamamından (müştereken ve müteselsilen) sorumlu tutulması doğru değildir. bu nedenle de bu davalı vekilinin karar düzeltme istemi HUMK.nun 440. maddesi hükmü gereğince yerinde görülerek bu davalı yönüden dairemizce verilen onama kararının kaldırılması ve hükmün bu davalı yönünden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda bir numaralı bentde açıklanan nedenlerle davalı Denizcilik Bankası T.A.O. ve Yusuf vekillerinin tüm ve davalı Recep vekilinin ise diğer karar düzeltme istemleri yerinde görülmediğinden REDDİNE, ancak iki numaralı bentde açıklanan nedenle davalı Recep vekilinin yerinde görülen karar düzeltme isteminin kabulüyle bu davalı yönünden dairemizce verilen onama kararı kaldırılarak bu davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde Recebe iadesine 27.11.1981 tarihinde oybirliği ile karar verildi.