 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1981/1402
K: 1981/1753
T: 16.04.1981
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul As. 1. Ticaret Mahkemesince verilen 21.11.1980 tarih ve 1846/2633 sayılı hükmün davalı avukatının duruşma talebine binaen temyizen tetkiki davacı ve davalı D.D. Nakliyat A.Ş. avukatı tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 14.4.1981 gününde davacı avukatı T.A. ile davalı D.D. A.Ş. avukatı N.Y, gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştır. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, 14-15.1.1976 tarihlerinde A. Rafinerisinden, davalılardan M.O. Şirketinin Antalya deposuna tahliye edilmek üzere vekileden şirket adına, diğer davalı şirketin (D.) tankerine akaryakıt yüklendiğini ve 19.1.1976 tarihindeki boşaltmada 110.646 kilo motorinin noksan çıktığını, davalıların sorumlu olduğunu ve toplam zarar 284.478,61 liranın % 10 faizle beraber davalılardan müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan M.O. şirketi vekili cevap dilekçesinde; vekileden şirketin sorumluluğunu gerektiren hususların açıklanmadığını, M.O.'nun deposunda 648.464 kg. motorin ölçüldüğünü, fazla motorin verildiğine kanıt olmadığını, ölçü hatasının incelenebileceğini, noksanlık mevcut ise taşıyıcı olan diğer davalının sorumlu olduğunu ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı D. Anonim Şirketi vekili cevap dilekçesinde; vekiledene bir tanker, 759.110 ton motorin alarak, aynen Antalya'daki depoya boşalttığını, gemi tanklarında motorin kalmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıt ve belgeler ile alınan muhtelif bilirkişi raporları ve TTK.nun 1066, 764 ve 781. maddeleri uyarınca davalı taşıyanın fire dışında sorumlu olduğu anlaşıldığından toplam 197.923,30 liranın % 10 faizle beraber davalı D.'dan tahsiline, fazla istem ile M.O. A.Ş. hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı vekili ile davalılardan D. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının davalı taşıyan hakkındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2 - Davalı taşıyıcının temyiz itirazlarına gelince;
Gönderilen veya kaptan teslimden önce, taşınan eşyanın durumunu mahkeme veya yetkili makamlar yahut bilirkişiler aracılığıyla tesbit ettirebilirler. Böyle bir tesbit yaptırılmadığı hallerde, gönderilen, yükteki ziya ve hasarı en geç teslim alma sırasında, eğer ziya ve hasar haricen belli değilse, teslimden itibaren üç gün içinde taşıyana veya temsilcisine yazılı olarak ihbar etmelidir. Bu biçimde bir ihbar yapılmamışsa, taşıtanın veya gönderilenin tazminat istemek hakkı düşmez. Fakat, isbat yükü taşıyanın leyhine olmak üzere yer değiştirir. Bu durumda, taşıyan veya gönderilen yasada öngörülen, bu ikili karineden aksini isbat ettikleri takdirde zararı taşıyandan isteyebilirler TTK. 1066.
Mahkemece, gönderilen tarafından TTK. 1066. maddesine uygun biçimde bir ihbarın yapıldığı kabul edilmiş ise de, dosyadaki davalı gönderilene ait 17.11.1977 tarihli dilekçeye ekli yazıların böyle bir ihbarı içermediği yani bu ihbarların taşıyana veya yetkili temsilcisine yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla TTK.nun 1066. maddesinde taşıyan aleyhine olan ikili karinenin aksini davacının ispat etmesi gerekir. Diğer bir anlatım ile, davacı dava konusu (motorin) in taşıma sırasında noksanlaştığı ve davalı taşıyıcının kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Kara taşımacılığı ile ilgili olması nedeniyle olayda uygulama olanağı bulunmayan TTK.nun 781. maddesi hükmüne göre, ispat külfetinin taşıyıcı davalıya yüklenmesi doğru değildir. Bu bakımdan, ispat külfetinin davacıya ait olduğunun kabulü ile iddiayı ispat edecek başkaca delillerinin olup olmadığı hususunda davacıya gerekli mehillerin verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru değildir.
3 - Davacının, depo sahibi diğer davalı M.O. hakkındaki temyiz itirazlarına da gelince;
Davacının, taşıyan hakkında yukarıda ikinci bentte açıklandığı üzere, taşıyan aleyhindeki delilleri toplandıktan sonra, taşıyanın bir sorumluluğunun olmadığı saptanması halinde diğer davalı depo işlerini yürüten M.O. hakkındaki iddialarının ve gerektiğinde yeniden delilleri toplamak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı biçimde hüküm tesisi de usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ : Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacının taşıyan hakkındaki sair temyiz itirazlarının reddini, 2. bentte gösterilen nedenlerden dolayı hükmün davalı taşıyan yararına ve 3. bentteki nedenler ile de davacı yararına BOZULMASINA, (3000) lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalı D. A.Ş.'ne verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 16.4.1981 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.