 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1981/4646
K: 1981/5361
T: 20.10.1981
DAVA : Davacı vekili, davalıların murisi (H.G.)'a ölüm aylığından fuzulen ödenen 66.743.77 TL.'nin iadesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme bozmaya uyarak, isteği hüküm altına almıştır.
Hükmün, taraflar avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre, davacının tüm davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2 - Dava, primleri geri verilenlere, primleri iptal edilen çalışmaları dolayısıyla, Kurumca iş kazası sigortasından yapılan yardımların geri verilmesi istemine ilişkindir. Sigortalının hak sahiplerine 15.8.1970 ile 1.1.1978 tarihleri arasında iş kazası sigortasından ödemede bulunulduğu, kesin yargı durumunu oluşturan Kütahya İş Mahkemesinin 975-6 esas 976-88 karar sayılı hükmü uyarınca-miras bırakanın sigortalılık niteliğini yitirdiği, uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, sigortalılığı iptal edilen ve pirimleri geri verilen sigortalının hak sahiplerine iş kazası sigortasından yapılan yardımların geri alınıp alınmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağı, 506 Sayılı SSK.'nun 84/3 fıkrasıdır. Anılan fıkra ise, "primleri geri verilenlere, primleri iptal edilen çalışmaları dolayısiyle Kurumca iş kazasıyla meslek hastalıkları sigortasından yapılmakta olan yardım ve ödemeler durdurulur. Hastalık, analık, malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortasından yapılmakta olan yardımlar ile verilmekte olan ödenek ve aylıklar ise, ilgililer bu sebeple gerekli yardım, tahsis ve ödeme şartlarını yitirmiş olurlarsa durdurulur. Şu kadar ki daha önce sağlanan yardımlara ait giderler ilgililerden geri alınmaz" hükmünü taşımaktadır. Maddenin son cümlesindeki "daha önce sağlanan yardımlara ait giderler ilgililerden geri alınmaz" sözcükleri, yapılan yardımların kural olarak geri alınamayacağını açıkça ortaya koymaktadır. Buradaki anlamıyla "giderlerden" maksat, Sosyal Sigorta Yardımları karşılığıdır. Başka bir anlatımla, anılan hükümde yer alan "yardımlar" sözcüğü Sosyal Sigorta türlerinden yapılmış tüm yardım çeşitlerini kapsar. Bu hükmün belirgin olarak yardım görenin durumunu, yardımdan öncekine oranla kötüleştirmekten koruma amacıyla konulduğu kuşkusuzdur.
Öbür yandan, primleri, sigortalı veya işverenin, ya da her ikisinin haksız eylem ve suç niteliğindeki davranışları sonucu Kurumca alınmışsa, bu durumda açıklanan kuralın uygulanamayacağı Kurumun yaptığı yardımları geri alacağı söz götürmez.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, ve temyiz peşin harçlarının istek halinde ilgililere iadesine 20.10.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.