 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1981/1732
K: 1981/2974
T: 07.05.1981
DAVA : Davacı, trafik kazasında ölen ve yaralanan sigortalı işçiler için yapılan harcamalar üzerine uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesini istemiştir.
Mahkeme, gerçekleşen Kurum zararı 650.304,48 liranın davalılardan Karayolları Genel Müdürlüğü'nden alınarak davacı Kurum'a ödenmesine, Raif'in terekesinin borca batık olduğu tesbit edildiğinden adı geçen paranın Raif mirasçısı davalılardan, Karayolları ile birlikte zincirleme alınmasına yer olmadığına karar vermiştir.
Hükmün, taraflar avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
KARAR : 1 - a) Dava, 506 sayılı Yasanın uygulanmasından doğan uyuşmazlıkla ilgilidir. Anılan Yasanın 134. maddesinde yetki yönünden açık bir hüküm bulunmamasından ötürü, genel yetki hükümlerinin uygulanması gerekir. Ardı halef olan Kurumun, sigortalı veya hak sahipleri için yetkili yer mahkemesinde dava açması ardıllık ilkesinin doğal sonucudur. Bu bakımdan, dava Karayolları Genel Müdürülğü'nün mahkemenin yetkili bulunmadığına ilişkin itirazı yerinde değildir.
b) Üç sigortalının ölümü, bir sigortalının yaralanmasıyla sonuçlanan sigorta olayının; sürücü Raif'in dikkatsizliği, tedbirsizliği yanında, diğer davalı Karayolları Genel Müdürlüğü'ne ait damperli üstü açık yüklü bulunan kamyondaki yük üstüne işçi bindilirmesi ve yolda gerekli levhalarının bulundurulmaması gibi nedenlerle meydana geldiği dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Davanın dayanışmalı sorumluluk esaslarına göre açıldığı göz önünde bulundurulunca, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün kusura ilişkin temyiz itirazları da yerinde değildir. Bu davada özellik gösteren hukuki sorun, davalılardan birinin terekesinin borca batık olmasının, diğer davalının zararın tümünden, dayanışmalı sorumluluk esaslarına göre sorumlu tutulup tutulmayacağıdır. Olayda uygulanması gereken yasal hükümler BK.nun 51.maddesi ile bunun yollamada bulunduğu aynı Yasanın 50. maddesi ve benzetme kıyas yoluyla uygulanacak 141. madde ile ardından gelen maddelerdir. Alacaklının, dayanışmalı müteselsil borçuların tümünden, ya da birinden borcun tamamının veya bir kesiminin yerine getirilmesini isteyebileceği 142. maddenin açık hükmü gereğidir. Davalılardan birinin terekesinin borca batık olduğu def'inin zamanaşımı def'i gibi-kişisel bir def'i olduğu açıktır. Kişisel def'ilerin ise, diğer borçlular tarafından ileri sürülmesi olanağı bulunmamaktadır.
Dayanışmalı sorumluluğa it hükümlerin birlikte incelenmesinden çıkan sonuç, alacağın tümünün ödetilmesinin amaçlandığı ve payından fazla olan ödemenin diğer borçlular arasında bölüştürülmesidir. BK. m. 146, f. 2). Bunun içindir ki, davalılardan Raif'in terekenin borca batık olması, diğeri davalı Karayolları Genel Müdürlüğü'nün dayanışmalı sorumluluğu ortadan kaldırılan bir neden olarak kabul olunmamış, olayın niteliği ve davanın taraflar bakmından BK.nun 145. maddesinin 2. fıkrasının da uygulanmasına yer olmadığı sonucuna varılmıştır.
c) Karar yerinde Karayolları Genel Müdürlüğü'nü istihdam eden sıfatıyla sorumlu olduğu hususunda belirtilen görüşteki yanılgı, sonucu etkilemediğinden bozma nedeni sayılamıştır.
II- Davalı Raif mirasçılarının kendilerine vekalet ücreti yükletilmesi gerektiği hususundaki temyiz itirazları, miras bırakanlarının terekesinin borca batıklığın dava açtıktan sonra yapılan inceleme ile kanıtlanmış bulunmasına; süresinde mirasın reddi yoluna gidip red keyfiyeti tescil ettirilmemiş olmasına göre, yerinde değildir.
III - Faiz başlangıcı bakımından gelirler için onay tarihlerinin, giderler için ayrı ayrı ödeme tarihlerinin esas alınması gerekirken, hiçbir ayırım yapılmadan 31.12.1976 tarihinin kabulü, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Davacı Kurum ile davalı Karayolları Genel Müdürlüğü'nün bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul olunmaları ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan hükmün yukarda üç nolu bentde gösterilen nedenle Kurum ile davalı Karayolları Genel Müdürlüğü bakımından BOZULMASINA, 7.5.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.