DAVA : Taraflar arasındaki "bedel ödetilmesi, olmadığı takdirde taşınmazın geri verilmesi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Gaziantep Asliye 3. Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 14.6.1979 gün ve 116 - 502 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 6.12.1979 gün ve 5995 - 6347 sayılı ilamı ile, "... Bir sözleşmenin biçim ve koşullarını belirlerken kullanılan deyimlere ve isimlere bakılmadan sözleşmedeki gerçek amacın ne olduğunun araştırılması, uyuşmazlığın Borçlar Kanununun 18. maddesinde yer alan bu ilke esas alınarak çözümlenmesi gerekir.

Bağışta bulunan, teknik okul yapılması amacıyla, sonradan 74 parsel sayısını alan taşınmazını Hazineye bağışlarken "idare veya Hazine'nin, kendi arazilerinden kısmen veya tamamen kamulaştırma yapılmaması" koşulunu koymuştur.

Kamulaştırma, Ortadığu Teknik Üniversitesi Mütevelli Heyetince yapılmıştır. Bu kurulu şu sözleşmede "idare" olarak belirlenen kavram içinde kabul etmek gerekir. 6830 sayılı İstimlak Kanunun 2. maddesi kamulaştırma yetkisi tanınan kamu tüzel kişilerini (idare) olarak nitelemiştir. Olayda kamulaştırma yapan Ortadoğu Teknik Üniversitesi de bu nitelikte bir kuruluş olduğuna göre (İdare) deyimine dahil bulunmaktadır. Aksine bir görüş (idare) kavramını çok dar yorumlamak olur ki böyle bir sonuca varmak bağışlayanın güttüğü amaca aykırı düşer.

Öte yandan, bağış sözleşmesi ile Devletin ya da ona bağlı bir kuruluşun kamulaştırma yetkisinin kısıtlandığı yolundaki düşünce de yanlıştır. Bağışlayan (idare veya Hazine) nin bu yasal hakkını sınırlamamış, aksine, onun bu hakkını peşinen kabul etmiştir. Ancak kamulaştırma ihtimalini de düşünüp amacının gerçekleşmemesi halinde doğal olarak verdiğinin bedelini geri almak hakkını saklı tutmak istemiştir.

Mahkeme kararındaki, tapuya tescil edilen sözleşmede herhangi bir koşul bulunmadığı ve sözleşmenin koşulsuz olduğu anlamına gelen gerekçe de yerinde değildir. Zira tapu kaydında, noterlikçe yapılan şartlı sözleşmeye tarih ve numarası da açıklanarak atıf yapıldığına göre, bağışlama, öngörülen koşullarla tescil edilmiş demektir.

Bu durumda, geçerli ve koşullu bir bağışlama vardır. Bağışlamadan sonra idarece, bağışlanan 74 nolu parsel civarındaki davacıya ait 72 ve 73 nolu parseller de kamulaştırıldığından bağışlama koşulu bozulmuş, amaç gerçekleşmemiştir. Dava haklı nedenlere dayanmaktadır. İstek doğrultusunda inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmelidir..." gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davacılar vekili

Hukuk Genel Kurulu kararı:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve taraflar arasındaki sözleşme hükümleri gereği davacının, üzerinde teknik okul yaptırma mükellefiyetiyle davalıya hibe ettiği taşınmazın sözleşmeden sonra O.D.T. Üniversitesi Mütevelli Heyetince bir başka amaçla kamulaştırılmış olması karşısında artık söz konusu mükellefiyetin de yerine getirilebilme olanağı ortadan kalkmış olduğuna göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı bozulmasına 6.5.1983 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972