DAVA : Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Menemen asliye Hukuk (İş) Mahkemesince davanın reddine dair verilen 29.1.1980 gün ve 476/14 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. hukuk dairesinin 4.3.1980 gün ve 2313-2094 sayılı ilamiyle; (.. Dava, İş Yasasının 29. maddesine dayandırılmıştır. Bu hale göre davacının ihaleyi alan müteahhidin ihale edilen işte çalıştığını kanıltaması, ondan sonra anılan müteahhide davalı idarece dava tarihine kadar ödenmiş istihkak ve teminat bulunup bulunmadığı ve ödeme, teminat iadesi yapılmışsa bundan önce davalının 29. maddedeki yükümlülükleri yerine getirip getirmediği araştırılarak sonucuna göre karar verilmek gerekirken eksik inceleme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

KARAR : Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :

Dava, işveren yapımcı tarafından ödenmeyen ücret alacağının iş sahibi durumundaki idareye ödetilmesi istemine ilişkin olup, yasal dayanağı 1475 sayılı İş Kanununun 29. maddesidir.

Davalı idare vekili husumet itirazında bulunmuş ve işin esası yönünden de, davacı işçinin dava konusu ücret alacağı açısından ve davanın açılmasından önce müvekkili idareye başvurusu olmadığını savunmuştur.

İş Kanununun 29. maddesi "Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşbbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar, müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde, müteahhitlere ödenecek her istihkaktan önce işyerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşaronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığını kontrol edip, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşaronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların istihkaklarından öderler.

Bunun için, istihkak ödeneceği ilgili idare tarafından işyerinde şantiye şefliği işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebilecekleri yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. Ücret alacağı olan işçilerin ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumsuzluk düşmez..., hükmünü ihtiva etmektedir.

Davalı idare ile yapılan işin, bu hükmün kapsamına girdiği uyaşmazlık konusu olmadığı gibi; idarece mahkemenin yazısına verilen karşılıkta, davacı işçinin idareye ait işin yapımcısının işçisi olduğu ve yapımcının 12.4.1978 tarihinde işyerini terkettiği bildirilmiştir.

Şu duruma göre, yukarıya metni alınan yasa hükmünün işvrene idareye yüklendiği görevlerin tamemen yerine getirilip getirilmediğinin mahkemece araştırılması zorunludur. Bu görevleri yasanın buyurduğu şekilde yerine getirmemiş olan idare işçiye karşı olan sorumluluğundan kurtulamaz. Mahkemece bu yönde gerekli inceleme ve soruşturma yapılmadan, davacı vekilinin duruşma sırasında ".. davalı idarenin mahkemece istenilen evrakı İş Yasası hükümlerine göre bulundurması gerekirdi; bulundurmamıştır. Müvekkillerim davalı tarafa müracaat etmişlerdir. Buna dair ihtarname dosyada mevcuttur, başka bir delilimiz yoktur.." şeklindeki beyanına dayanılarak iddianın kanıtlanmadığı sonucuna varılmasında isabet bulunmamaktadır. Bu beyan, tümüyle gözönünde tutulduğunda, davaya dayananak yapılması gereken belgelerin davalı idarede bulunduğunun ileri sürülmesi anlamını taşımaktadır ki, işin gereği de bu ileri sürüşe uygun bulunmaktadır. Çünkü 29. maddenin öngördüğü işlemlerin yani mütahhitlere ödenecek her istihkaktan önce işyerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşaronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolu, gerekli ilanların yapılması ve işlemlerin sonucunda ücreti ödenmeyen işçi saptandığı takdirde onun ücretinin müteahhit veya taşaronun istihkakından ödenmesi görevli idareye düştüğüne göre bunları yerine getirildiğinin kanıtlanması ve belgelerinin bulundurulması da idareye aittir.

Davalı idareye, davacı işçinin işyerini terkeden yapımcının işçisi olarak çalıştığını karşılık yazısında bildirdiğine göre, mahkemece yapılacak işlem, 29. madde açısından inceleme ve araştırma yapıp sonucuna uygun karar vermekten ibarettir. İşin gereğine uygun biçimin inceleme ve araştırma yapılmadan davanın gerçekleşmediğinin kabulüne dair kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırdır. Bu nedenlerle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen sebeplerden dolayı HUMK. nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 16.6.1982 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972