DAVA : Taraflar arasındaki "işgal tazminatı (ecrimisil)" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 17. Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 12.3.1979 gün ve 5-158 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 29.5.1979 gün ve 3431-3579 sayılı ilamiyle, (.. Dava konusu taşınmaz malın yol için kamulaştırıldığı ve maliki tarafından bedelsiz olarak davacı Belediye adına ferağı verilmekle, kaydının terkin edildiği, ancak bu yerin henüz yol haline getirilmediği, davalıların üzerine dükkanlar yaparak 1.11.1972 tarihinden beri işgal ettikleri anlaşılmıştır.

Bu durumda davacı belediye, kamulaştırılan ve gelir getirmeye elverişli bulunan taşınmaz maldan, o yer haline getirilene kadar, bulunduğu şekilde geçici olarak yararlanabileceğinden, dükkanlar yaparak işgal eden davalılardan asgari zarar olan kira karşılığı ecrimisil isteyebileceği gözönünde tutulmalıdır..) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz den: Davacı Belediye vekili Av. (B.T.)

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava konusu taşınmazın, üçüncü kişi adına tapuda kayıtlı iken 1966 yılında yol için kamulaştırıldığı ve maliki tarafından bedelsiz olarak davacı Belediye adına ferağı verilmek suretiyle sicildeki kaydının terkin edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Esasen bu konuda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık da yoktur.

Bilindiği üzere; yollar, meydanlar, köprüler ve parklar gibi yerler, herkesin kullanmasına açık ve kamuya ait mallardır. Bunlar, özel mülkiyete konu olamazlar. Kural olarak, tapuya da tescil edilemezler (M.K. 912). Özel Mülkiyetten ayrı bir hukuki yapıya sahip bulunan kamu mallarının büyük bir kısmı devlete ait olmakla beraber öteki kamu tüzel kişilerine (Belediyeler ve Köyler gibi) ait olan kamu malları da vardır. Belediye sınırları içinde bulunan yollar, meydanlar, parklar ve mezarlıklar bunlara örnek olarak gösterilebilir. Bu gibi taşınmazlar üzerinde Belediyenin özel mülkiyet hakkının varlığından söz edilemez ise de, kamu hukuku kurallarından kaynaklanan ve bunların idare ve muhafazaları amacına yönelik bazı hak ve yetkilere sahip bulunduğu da kuşkusuzdur. Bu maksatla, idari kararlar alıp bunları resen uygulayabileceği gibi, bu mallara yönelecek tecavüzleri men etmek, gerektiğinde genel mahkemelerde dava açmak hak ve yetkisine de sahiptir, (Sıddık Sami Onar, İdare Hukukunun Umumi Esasları, 1952, sahife 935 vd.). Bu nedenle, mahkemenin davacı Belediyenin dava ehliyeti bulunmadığı yolundaki görüşüne katılmak hukuken mümkün değildir.

Öte yandan; bu konuda çıkan uyuşmazlık çözümlenirken, tarafların iddia ve savunmaları ile gerçekleşen maddi olguların özellikleri de değerlendirme sırasında gözden uzak tutulmamak gerekir. Davacı Belediye, kendisine ait taşınmazın bir kısmının davalılar tarafından üzerine dükkan inşa edilmek suretiyle işgal edildiğini ileri sürerek işgal tazminatı istemiştir. davalılar ise; (davacı ile sulh olmak için mürcaat ettiklerini, Belediyenin mülkü sayılan yerin arsa olduğunu, üzerindeki dükkanları kendilerinin inşa ettiklerini, civardaki emsal yerlerden daha az kira alındığını, isteğin fahiş olduğunu) savunmak suretiyle taşınmazın gelir getirebileceğini, davacının civardaki yerlerden de kira almak suretiyle yararlanmakta olduğunu açıkca benimsemişlerdir. Usulün 74. maddesi hükmünce hakim, tarafların iddia ve savunmaları ve aynı yasanın 238. maddesince de uyuşmazlık bulunmayan konularda (ayrık durumlar hariç) ikrar ile bağlıdır. bu itibarla ve Özel daire ilamında da açıklandığı gibi, henüz fiilen yol haline getirilmeyen ve gelir getirmeye elverişli olduğu davalıların beyanları ile de gerçekleşmiş bulunan dava konusu taşınmaz üzerine dükkanlar yaparak yıllardır işgal eden davalılar, bu yer fiilen yol haline getirilerek umumun yararlanmasına tahsis edilinceye kadar geçici olarak yararlanma hakkı bulunan davacı belediyeye işgal tazminatı ödemek zorundadır.

Açıklanan bu nedenlerle, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA 30.9.1981 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972