DAVA : Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Muğla Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 16.11.1977 gün ve 394-432 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 14.9.1979 gün ve 6086-7316 sayılı ilamiyle; (..Dava konusu primden davalı belediyenin sorumlu tutulmasını gerektiren, bir başka deyişle davada sıfat unsurunun varlığını gösteren yasal ve hukuksal dayanaklar gösterilmeksizin, yazılı şekilde hüküm verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır..) gerekçisiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; Mahkemece önceki kararda direnilmiştir. Temyiz eden: Davalı vekili Av. (C.G.)

Hukuk Genel Kurulunca incelenecek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, Dügerek köyü Muhtarlığı işyerinde, 1966-1971 yıllarında çalışan muhtar, köy katibi, köy bekçisi ve imamı için, kayıt ibraz edilmemesi nedeniyle yapılan ölçümleme katibi, köy bekçisi ve imamı için, kayıt ibraz edilmemesi nedeniyle yapılan ölçümleme sonucu gerçekleşen prim alacağının, 506 sayılı Kanunun 80. maddesi çevresinde tahsili istemine ilişkindir.

Anılan Kanunun, 80. ve 82. maddelerine göre; prim borcunun sorumlusu, bu Kanun uyarınca işveren niteliğini taşıyanlar, ya da işyeri devredilir veya intikal ederse, devralan veya intikal sonucu iktisab eden kişilerdir.

24.3.1966 günlü işyeri bildirgesinden, işverenin Dügerek Köyü Muhtarlığı olduğu anlaşılmaktadır.

Dügerek Köyü Muhtarlığı, 11.3.1971 gün ve 13775 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan üçlü kararname ile, "Belde ve belde aksamının ayrılması veya başka parçalarıne belde ile birleştirilmesi" başlığını taşıyan 1580 sayılı Belediyeler Kanunun 74690 sayılı Kanunla değişik 7/D maddesi uyarınca, Muğla Beldesi içine alınmış, köy tüzel kişiliği kalkmış olup, köy muhtarlığı, bekçiliği, katipliği, imamlığı işleri de son bulmuştur. Köy, İşleri Teşkilatı ve öteki bürokratik kademeler tarafından görüleceği ortadadır. Bu durum karşısında, ölçümlemeye konu kişilerin hizmetleri sona ermiştir. İşin mahiyeti icabı, işyerinin devri söz konusu değildir. Öte yandan yasal deyimiyle "başka parçaların belde ile birleştirilmesi.." işlemi, coğrafi sınırların genişlemesi ve nüfus artması ve katılan katılmaları anlamında olup, beldeye katılan parçada evvelce mevcut kamu tüzel kişiliğinin mal varlığının aktif ve pasifiyle belediyeye intikalini gerektirmemektedir. Nitekim, bu intikali öngören bir hüküm, ne 1580 sayılı Kanunda, ne Köy Kanununda, ne de öteki mevzuatta mevcut değildir. Buna karşın, kamu idaresinin küçük bir bölümünü oluşturan köyün mal varlığının, büyük kamu idaresi durumundaki Devlet Hazinesine intikal etmesi doğaldır.

Bu nedenlerle, 506 sayılı Kanunun 82. maddesi çevresinde işyerinin davalı belediyeye devri, ya da köy tüzel kişiliğinin eski borcunun belediyeye intikali söz konusu değildir.

O halde, Muğla Belediyesine katılmadane önceki döneme ilişkin olmak üzere, köy tüzel kişiliğinin, var olduğu ileri sürülen prim borcundan, davalı belediyenin sorumlu tutulmasını gerektiren yasal ve hukuksal bir neden yoktur.

Kaldı ki, Dügerek Köyü Tüzel Kişiliği açısından gerçekleşmiş ve kesinleşmiş bir prim borcu da var sayılamaz. Zira, ölçümleme dönemi olan 1966-1971 yıllarına ilişkin kayıt ve belgelerin ibrazı için, Dügerek Köyü Muhtarlığına çıkarılan tebligatı kabule yetkisi ve tüzel kişiliği bulunmayan Dügerek Mahallesi Muhtarlığına, 9.3.1973 tarihinde tebliğ olunmuştur. Tebliğ tarihinde, muhatap köy Muhtarlığının mevcut olmadığı bellidir. 1232 sayılı Genelgenin 25/B-C maddesi uyarınca yapılan ölçümleme sonucu, Dügerek Köyü Muhtarlığı adına tahakkuk ettirilen pirim borcu dahi, 17.7.1973 tarihinde, muhatap olmayan mahalle muhtarlığına tebliğ edilmiş bulunmaktadır. Bu tebligat dahi geçersizdir. Mahalle muhtarlığının, prim itiraz komisyonuna yaptığı itirazın, depo akçesi yatırılmaması nedeniyle reddedilmesi, hukuksal bir sonuç doğuramaz; çünkü, hakkında ölçümleme yapılan kişiden başka, yetkisiz bir kişinin itirazının reddine ilişkindir. Bunun gibi, işbu dava sırasında prim borcu tebligatının belediyeye yapılması, belediye için oluşturulmuş bir ölçümleme söz konusu olmadığından ve esasen kayıt ibraz tebligatı geçersiz olduğundan dolayı hükümsüzdür. Belediyenin, itiraz etmemesi de, anılan maddi ve hukuki olgular karşısında kabul anlamına gelmez. Bu itibarla, Köy Tüzel Kişiliği için dahi, yöntemince yapılmış bir ölçümleme ile oluşturulmuş ve devir ve intikale tabi bir prim borcu mevcut bulunmamaktadır. Bütün bu nedenlerle, davada, davalı belediye için sıfat unsurunun gerçekleşmediği ortadadır. O halde, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına anılan nedenlerle uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda gösterilen sebeplerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 23.2.1983 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972