Hukuki.NET


Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E: 1980/1-335
K: 1980/428
T: 15.12.1980
  • HAFİFLETİCİ NEDEN (TAKDİREN İNDİRME)
ÖZET: 1 - TCKm. 59, bir iyilikseverlik {atıfeti maddesi değildir, denetime bağlıdır. Maddenin uygulanması mahkemenin değerlendirmesine {takdirine) bağlı hususlardan olmakla birlikte bu değerlendirme hakkı kullanırken; gösterilen nedenlerin akla uygun ve geçerli olması, hukuk kurallarını zedelemeyecek, yasaların esas ve amacına aykırı düşmeyecek, vicdanları rahatsız etmeyecek bir nitelik taşıması, hak ve nesafet kurallarına uygun olarak kullanıldığının açıkça anlaşılması gerekmektedir.
2 - Dört yaşında bir Çocuğun ırzına geçtikten sonra suçun meydana çıkmaması için onu öldüren sanığın her türlü iyi duygulardan tamamen yoksun, toplum için zararlı ve uslanması mümkün olmayan tiplerden olduğu anlaşılmaktadır. Bunlar için suçlarını ikrar etmeleri nedeniyle TCKm. 59'un uygulanmasında yasaya uygunluk yoktur.
(765 s. TCK m. 59)
(YİBK., 7.6.1976 gün ve 3-4/3 si)
İşlediği bir suçun delil ve emarelerini ortadan kaldırmak İçin adam öldürmekten sanık Adem'in hükümlülüğüne dair Çorum Ağır Ceza Mahkemesi 'nden verilen 13/4/1979 gün ve 271/115 sayılı hüküm kısmen resen temyize tabi olup, sanık ve müdahilinde temyizi üzerine Yargıtay 1. Ceza Dairesi'nce incelenerek bozulup yerine geri çevrilmiştir.
İlk hükümde direnmeğe ilişkin aynı mahkemeden verilen 12/6/1980 gün ve 340/147 sayılı son hükmün Yargıtay'ca incelenmesi resen temyize tabi olduğundan dosya C. Başsavcılığı'nın hükmün onanması istemini bildiren 19/9/1980 gün ve 1/3769 sayılı tebliğnamesiyle 1. Başkanlığa gönderilmekle, Ceza Genel Kurul'unca okundu, gereği 'konuşulup düşünüldü
İşlediği zorla ırza geçmek suçunun delil ve emaretlerini ortadan kaldırmak için adam öldürmek suçundan sanık Adem 'in TCK.nun 450/9, 414/2, 418/2, 59, 31, 33, 73. maddeleri gereğince ilki ay hücrede tecrit edilmek suretiyle müebbed ağır hapis ve feri cezalarla mahkumiyetine ilişkin hükmü, özel daire: (Yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine, ancak: A) - Sanığın 4 yaşındaki maktulenin ırzına geçip kızlığını bozduktan sonra bu suçun ortaya çıkmaması için onu öldürdüğü anlaşıldığından dolayı TCK.nun 450/9. maddesine göre cezalandırılmış ol masına göre, uygulanan madde ve bendin unsuru olan ırza geçme ve kızlık bozma suçlarından dolayı ayrıca ceza tayin edilmesi suretiyle TCK.nun 78. maddesine muhalefet olunması, B) - 4 yaşındaki masum küçük yavru maktulenin ırzına geçip kızlığını bozan sanığın bu suçlarının meydana çıkmama. sı içim maktuleyi öldürmesinde hiçbir neden TCK.nun 59. maddesinin uygulanmasını gerektirmeyeceği düşünülmeden isabetsiz bazı düşüncelerle TCK.nun 59. maddesinin uygulanması) isabetsizliğinden bozmuş; yerel mahkeme, (A) bendinde açıklanan bozma nedenine uymuş, (B) bendinde açıklanan bozma nedenine ise özetle (Sanığın hazırlıkta ve sulh ceza hakimi huzurundaki ikrarı (bu ikrarını son talikim katta değiştirmiş ol mamsının kendisine verilmesi .muhtemel ölüm cezası gibi ağır bir cezadan korkarak yaptığı gözönünde tutularak) ve mahkemedeki hali ve kararımızın baş tarafından açıklanan insancıl düşünceler, sanığın bir öğrenci olup kanuni hafifletici sebep teşkil etmemekle beraber kız ve erkek kardeşlerine karşı müdahilin bulunduğu davranışların psikolojik etkisi altında bulunması gibi nedenlerle takdiri hafifletici sebep uygulanması gerekli görülmüştür. İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 7/5/1976 gün ve 4/3 sayılı kararında: TCK.nun 59. maddesinin uygulanmasını gerektiren hallerin neler olduğu yasa metninde sınırlandırılmamıştır. Kanun koyucu bir suçu oluşturan unsurlarla çatışmamak ve yasal indirim sınırlarını geçmemek kaydiyle geniş bir takdir yetkisi tanımış, hatta uygulamadaki çeşitli halleri kapsayacak bir kalıp bulmanın zorluğu karşısında bir tanımlama yapmaktan isteyerek kaçınmıştır denildiği gibi, Ceza Genel Kurulunun: "Yasa koyucu uygulamada bu maddeyi tamamen hakimin takdirine bırakmış, takdiri hafifletici sebepleri sayıp göstermemiştir. Denetlenmesinde kanun bir hükmü yanlış uygulanmadıkça, örneğin yasal bir indirme nedeninin TCK.nun 59. maddesine esas alınması gibi bir hata yapılmadıkça Yargıtayca bozma nedeni yapılmayacaktır. TCK.nun 59. maddesinin uygulanmasında diğer neden (duruşmadaki davranış) olarak değerlendirilmiş ve bu sebep yasal kurallarla çelişki halinde görülmemiştir. Hakimın yasal kurallarla çatışmamak kaydıyla 59. maddeyi uygulamakta tamamen serbesttir" şeklinde uygulamaya açıklık getiren çeşitli kararları olduğu ve özel dairenin konu ile ilgili çeşitli kararlarının da bu mahiyette bulunduğunu) ileri sürerek önceki hükmünde direnmiştir.
Dosyaya, oluşa ve mevcut delillere göre:
Suç tarihinde 20 yaşı içinde olan sanığın, salyangoz toplayan çocukların peşine takılıp yolunu kaybeden ve daha önceden tanıdığı için yanına gelip elinden tutmak suretiyle kendisine sığınan dört yaşındaki Elif'in ayaklarına kan oturacak şekilde uzun müddet yürütüp tenha bir yere götürdükten sonra ırzına geçip kızlığını bozduğu ve işlediği bu suçun delil ve emarelerini ortadan kaldırmak için onu öldürdüğü anlaşılmaktadır.
TCK.nun 59. maddesi bir atıfet maddesi değildir. Murakabeye tabidir. Bu maddenin uygulanması mahkemenin takdirine bağlı hususi ardan olmakla beraber; bu takdir hakkı kullanırken gösterilen sebeplerin makül ve makbul olması, hukuk kaidelerini zedelenmiyecek, kanunların esas, maksat ve amacına aykırı düşmeyecek, vicdanları rahatsız etmeyecek bir mahiyet taşıması, hak ve nesafet kurallarına uygun olarak kullanıldığının açıkça anlaşılması gerekmektedir.
Sanığın, her türlü insani, medeni ve ahlaki iyi duygulardan tamamen yoksun, toplum için mutlak surette zararı ve hiçbir sebep ve ihtimal ile uslanması mümkün bulunmayan bir kişi olduğu suçun işleniş tarzı ve dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Bu tip sanıklar hakkında, suçlarını ikrarları sebebiyle 59. maddenin uygulanmasında isabet yoktur. Kaldı 'ki, sanık hazırlık soruşturması sırasında kabul ettiği suçunu, duruşmanın devamı boyunca inkar etmiştir. Böylece mahkemenin (suçun ikrar ettiği) biçimindeki gerekçesi de dosya içeriğine uygun değildir.
TCK.nun 59. maddesi ancak ileride uslanma imkan ve ihtimali bulunan ve cümrü arızi ve tesadüfi sebeplerle işlemiş bulunan sanıklar hakkında ve mutlak surette makul adil ve makbul sebeplerle uygulanabilir.
Açıklanan nedenlerle yerel mahkemenin 59. maddesi uygulanması ile ilgili direnme kararı yerinde değilsede aleyhe temyiz olmadığından hükmün bozulmasına olanak görülmemiştir, bozmaya uyularak verilen hükmün incelenmesi için dosya özel daireye gönderilmiştir.
Çoğunluk görüşüne katılmıyan üyelerden Bülent Akmanlar: (İçtihadi Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 7/5/1976 gün ve 4/3 sayılı kararında da belirtildiği gibi, TCK.nun 59. maddesi uygulamasında Hakime suçu oluşturan unsurlarla çatışmamak ve yasal indirim sınırlarını geçmemek koşulu ile takdir yetkisini tanımıştır. Yüksek daire bozma kararında takdiri indirim nedeninin uygulanmaması gerekçesi olarak suçun unsurlarından söz etmektedir. Giderek ceza hukukunu da kapsamına alan ve içermeye başlayan çağdaş kriminoloyi sanığın ruhsal durumunu benzer olaylarda değerlendirmeyi hakimın takdirine bırakmaktadır. Ceza davalarında ülkemizde kişilik dosyası düzenlenmesi henüz yasalarımıza girmediğine göre bu durumun hakimin özgür takdirine bırakıldığının kabulüne zorunluk vardır. Öğretide de böylece belirtilmektedir (Vidal-Magnol S. 287.245)(Majno 1. N. 274). Bu nedenlerle mahkemenin sanığın duruşmadaki hali ve ikrarını TCK.nun 59. maddesini uygulama gerekçesi olarak göstermesinde yasaya aykırılık bulunmadığı bir yana hiçbir neden ve gerekçe göstermeden uygulama yapmasına da yasal engel yoktur) gerekçesiyle diğer üyeler ise direnme kararında gösterilen gerekçeyi benimsediklerini ileri sürerek direnme hükmünün onanması gerektiği yolunda oy kullanmışlardır.
Sonuç: yukarıda açıklanan nedenlerle, tebliğnamedeki isteme aykırı olarak bozmanın (A) bendine uyulmuş olduğundan dava dosyasının incelenmek üzere 1. Ceza Dairesi'ne gönderilmesinin sağlanması için C. Başsavcılığı'na tevdiine 18/11/1980 gününde yasal çoğunluk sağlanamadığından 15/12/1980 gününde salt çoğunlukla karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini