DAVA : Ruhsatsız barut nakletmek ve 2637 sayılı Kanuna muhalefetten sanık Fuat ve arkadaşlarının hükümlülüklerine dair (Van Ağır Ceza Mahkemesi)nden verilen 2.10.1979 gün ve 68/161 sayılı hüküm sanıklar vekilinin temyizleri üzerine Yargıtay 8. Ceza Dairesi'nce incelenerek 20.2.1980 gün ve 7247/1365 sayılı ilam ile onanmasına karar verilmiştir.

C.Başsavcılığı'nın C.M.U.K.nun 322. maddesi uyarınca özel daire onama kararına itiraz etmesi ve onama kararının kaldırılmasını ve hükmün bozulmasını isteyen 7.3.1980 gün ve 363 sayılı itiraznamesiyle dosya 1. Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulu'nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 2637 sayılı Yasaya muhalefet ve ruhsatsız barut satmak ve nakletmek suçlarından sanıklar Yusuf ve Turan'ın beraatlerine;sanık Fuat'ın izinsiz barut satmaktan T.C.K. 264/5 ve izinsiz av malzemesi satmaktan 2637 sayılı Yasanın 5/1 maddeleri gereğince; sanıklar Ahmet, Mahmut ve Şevki'nin izinsiz av malzemesi alıp nakletmekten T.C.K.nun 549. maddesi gereğince, sanık Mehmet'in izinsiz av malzemesi satmaktan 2637 sayılı Yasanın 5/1. maddesi gereğince mahkumiyetlerine, emanetteki av tüfekleri, dolu ve boş av malzemeleri ile barutun T.C.K.nun 36. maddesi gereğince müsaderesine ilişkin hükmün; özel dairece incelenerek onanmasına karar verilmiştir.

C.Başsavcılığı itirazında ise özetle: Bayinin bayiye av tüfeği satması ve nakliye için izin almaması suç teşkil etmez. Ayrı deposu olmayan her bayinin 25 kilograma kadar dumansız barut, 50 bin kara barutlu, 100 bin dumansız barutlu hazır dolu, 1000 bin adet boş kovan bulundurma ve satış suretiyle eksilen miktarını ikmale yetkileri vardır. Sanık Fuat'ın 20 kg. dumansız barutu bölğesi dışındaki diğer sanık Ahmet'e satması hali T.C.K.nun 264/5. maddesinin uygulanmasına yol açamaz. Bayilik ruhsatlı bu miktar barutu bulundurma ve satmaya yetki veren bir belgedir.

Bayilik ruhsatlarının gerektirdiği istihkak sınırları dahilinde kalan barut, hazır dolu ve boş kovanlar gibi av malzemeleri için patlayıcı maddeler Tüzüğünün 97. maddesine göre nakliye izni alınmaması ve ayrıca satışın bölge dışındaki bayiye yapılmış olması tüzük hükümlerine aykırılık teşkil eder.

Bu nedenlerle: Fuat'ın 4/7310 sayılı Tüzüğe aykırı olarak bölge dışındaki diğer bayi'e av malzemesi satmış olmasından dolayı T.C.K.nun 526. maddesi ile tecziyesi gerekirken hareketi birbirinden ayrı iki suç kabulü suretiyle T.C.K.264/5 ve 2637 sayılı Yasanın 5/1. maddeleri ile tecziyesine karar verilmesi; bayi sanıklar Ahmet ve Mahmut'un nakliye tezkeresiz av malzemesi nakli suçlarından dolayı T.C.K.nun 526. maddesi yerine 549. madde ile tecziyeleri; Mehmet ve Şevki'nin av malzemesi satmadıkları, yerli yapı av tüfeği alıp bulundurmak ve naklinin izne tabi olmadığı gözetilmeden yazılı şekilde uygulama yapılması; yerli yapı av tüfeklerinin satın alınıp nakli izne tabi olmadığı, ruhsatın tüfek için değil, avlanma için bahis konusu olabileceği, satın alma, nakil ve taşıma izinlerinin diğer memnu olmayan silahlar (ruhsatla taşınabilen yivliler) için bahis konusu olabileceği gözetilmeden oluşa göre, sadece ticari safhada kalmış bulunan yerli av tüfeklerinin müsadere edilmiş bulunması isabetsizliğinden özel daire onama kararının kaldırılarak, müktesep hakka halel gelmemek kaydiyle, hükmün bozulmasına karar verilmesi talep edilmiştir.

Dosyaya, oluşa ve delillere göre: sanıklardan Ahmet, Mehmut, Şevki'nin Yüksekova'da Fuat'ın da Van'da birinci sınıf av malzemeleri satış bayileri oldukları; sanık Şevki'nin Diyarbakır'dan iki firmadan sadece av tüfeği; sanık Mahmut'un Gaziantep'ten bir firmadan av tüfeği, İstanbul'dan üç firmadan av tüfeği ve dolu av tüfeği fişeği; sanık Ahmet'in Gaziantep'ten iki firmadan av tüfeği, Van'dan Mehmet firmasından sadece av tüfeği, Van'dan Fuat firmasından av tüfeği, dolu av tüfeği fişeği boş av tüfeği kovanı ve barut satın aldığı; böylece Van'da) nakliyat anbarında toplanan bu malzemeleri Yüksekova'daki alıcılarına götürmek üzere kamyonuna yükleyen sanık Yusuf'yanında yolcu olarak Turan da olduğu halde Van İl Merkezi'nden hareketinden sonra bir ihbar değerlendiren güvenlik görevlilerince kamu durdurulup arandığında toplam 363 adet av tüfeği, 8000 adet dolu av tüfeği fişeği, 2000 adet boş av tüfeği kovanı ve 20 kilogram dumansız av barutu ele geçirildiği, bu malzemelerin nakil için gerekli iznin bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Konunun açıklığa kavuşturulması bakımından av tüfekleri ile sair av malzemesinin hukuki durumlarının ayrı ayrı incelenmesinde yarar vardır.

Elde edilen av tüfeklerinin hepsinin yivsiz tüfekler olduğu anlaşılmaktadır. Dava konusu bu tüfekleri satan ve satın alan kişiler, tacir ve av malzemeleri satış bayileridir. O halde çözümlenmesi gereken husus, bayilerin bayilere yivsiz av tüfekleri satmanın ve satın alınmasının izne bağlı olup olmadığını tesbitinden ibarettir.

Burada, herşeyden önce, ceza hukukumuzdaki silah rejiminin gelişmesini ve silah tabirinin kapsamını belirtmek gerekir. 12.6.1972 gün, 5/10 sayılı Tevhidi İçtihat kararında da açıklandığı gibi; 1926 yılında yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu, silahları yasak olan ve yasak olmayan silahlar diye iki bölümde toplanmıştır. O zaman yürürlükte olan 265. maddede yasak silahlar: (Kanuna göre memnu silahtan maksat asker ve zabitlere ve zabıta memurlarına tahsis olunmuş olan silahlar ve aletlitlak harp tüfekleriyle namlusu 15 santimetreden uzun olan tabancalardır) biçiminde tanımlanmıştır. Bu tanımın ters kavramı ile de yasak olmayan silahlar belirlenmiş oluyordu. Buna göre; askere, subaya ve zabıta memurlarına tahsis edilmemiş ve herhangi bir şekilde harp tüfeklerinden bulunmamış olmak kaydı ile namlusu 15 santimetreden kısa olan tabancalar yasak olmayan silahlar tanımını oluşturuyordu. Yasak olmayan silahların, yani namlusu 15 cm. den kısa olan tabancaların ruhsutsuz bulundurulmaları suç teşkil etmediği gibi şehir ve kasaba dışında ruhsatsız taşınmaları dahi, o zamanki mevzuata göre, suç teşkil etmezdi. Ancak, merciinden ruhsat almaksızın şehir ve kasaba içinde taşınmaları suçlandırılmakta ve T.C.K.nun 549. maddesi ile cezalandırılmakta idi. Bilahare 1934 yılında yürürlüğe giren 2637 sayılı Yasa ile, taşınması yasak olmayan bu silahların alım ve satımı düzenlenmiş, av tüfeklerine ilişkin hükümler de getirilmiştir. Daha sonra yürürlüğe giren 6136 sayılı yasa ise; (yasak) ve (yasak olmayan) silah ayırımını kaldırarak namlusu 15 cm. den kısa da olsa her çeşit tabancayı bünyesine almış ve münhasıran spor ve avda kullanılan eteşli silahlarla mermilerini kapsamı dışında bırakmıştır. 1308 sayılı Yasanın 1. maddesiyle de yivli av tüfekleri ruhsata bağlı kılınmakla bu nev'i tüfekler de 6136 sayılı Yasa kapsamına alınmıştır.

Görülüyor ki, taşınması yasak olmayan Silahların Alım ve Satımı Hakkındaki 2637 sayılı Yasanın yivsiz av tüfekleri ile ilgili hükümleri hariç ateşli silahlarla ilgili diğer hükümleri 1308 sayılı Yasa ile değişik 6136 sayılı Yasa ile zimmen ilga edilmiştir. 2637 sayılı Yasa sadece yivsiz av tüfekleri yönünden yürürlüktedir.

2637 sayılı Yasanın yivsiz av tüfekleri ile ilgili başlıca hükümleri ise, 1. maddesinin son fıkrasındaki (av tezkereleri av silahlarını taşımak için izin yerine geçer) ve 5. maddesindeki (Bu kanun hükümlerine aykırı gidenlerden silah satıcıları 7 günden bir aya kadar hafif hapis veya 50 liradan 200 liraya kadar hafif para cezasına ve bunlardan başkaları T.C.K.nun 549. maddesine göre mahkum edilirler) cümlelerinden ibarettir. Bu yasaya dayanılarak çıkarılan Tüzüğün 3. maddesinde de: (Av tüfekleri ve cephanesini tedarik etmek için izin kağıdı yerine geçer) denilmiştir. Kara Avcılığı Yasasına göre de, av tezkeresi, avlamak isteyen kişiye verilen bir avlanma belgesi, başka bir deyişle av iznidir. Bunun dışında ne 2637 sayılı Yasada, ne de Tüzükte, bayilerin bayilerle ticari amaçla yapacakları av tüfeği alım-satımını ve nakliyesini düzenleyen bir hüküm bulunmamaktadır. Kaldı ki bayilik ruhsatları av tüfeklerini de kapsamına alıp-satmaya cevaz veren bir belgedir. Şu halde, bayilerin kendi aralarında ticari amaçla yaptıkları av tüfeği alım-satım ve nakliyesi için izin alınmaması, 2637 sayılı Yasa yönünden, suç teşkil etmemektedir.

Sair av malzemeleri ile ilgili düzenlemeler ise, 6551 sayılı Yasaya dayanılarak çıkarılan, 18.5.1956 gün ve 4/7310 sayılı tüzük ile yapılmıştır. Sözü edilen bu tüzükte, konumuzla ilgisi bakımından, 164. maddede: Parakende satıcıların, yani bayilerin, dükkanlarında 25 kiloya kadar dumansız av barutu, 50.000 adet kara barutlu, 100.000 adet dumansız barutlu dolu ve boş av kovanı bulundurabilecekleri; 97. maddede: Bu Tüzük hükümlerine tabi barut ve patlayıcı maddelerin satışta satıldığı yerden ve depolardan diğer bir yere nakli için (nakliye tezkeresi) alınmasının mecburi olduğu; 186 maddede: Bu Tüzük hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında suçun vasıf ve mahiyetine göre Türk Ceza Kanunu hükümlerine tevfikan takibat yapılacağı; 200. maddede: Böyle bir durumda, ruhsatların geçici veya daimi olarak geri alınması gibi) yapılacak idari işlemlerin neler olduğu.. hükümleri yer almıştır. Kuşkusuz, bayi durumundaki sanıkların Tüzüğün 164. maddesinde gösterilen istihkakları nisbetindeki barut ve diğer av malzemelerini bulundurmak, satmak, satışla eksilen miktarını tamamlamak yani bölge dışı satış yapabilecek satıcılardan satın almak yetkileri vardır.

Bayi sanık Fuat'ın 20 kilo dumansız barutu bölgesi dışında bir bayiye satması hali TCK.nun 264/5. maddesinin uygulanmasına yol açamaz. Zira, bayilik ruhsatlı bu miktar barutu bulundurma ve satmaya yetki veren bir belgedir.

Bu açıklamalara göre:

Van İl Merkezi'nde birinci sınıf bayi olan sanık Fuat, kendi satış bölgesi dışında bulunan Yüksekova'da bayi Ahmet'e barut ile dolu ve boş av tüfeği fişekleri satmak; bayi sanıklar Ahmet ve Mahmut de nakliye tezkeresiz av malzemesi nakletmek suretiyle 4/7310 sayılı Barut ve Patlayıcı Maddelerle Silah ve Teferruatının ve Av Malzemesinin Sureti Murakabesine Dair Tüzük hükümlerine aykırı hareketleri sebebiyle eylemlerine uyan TCK.nun 526. maddesi uyarınca tecziyelerine karar verilemsi gerekirken yazılı biçimde hüküm kurulması;

Sanıklar Şevki ile Mehmet'in eylemlerinde suç oluşmadığından beraatlerine hükmedilmesi gerekirken yazılı biçimde mahkumiyetlerine karar verilmesi;

Bayilerin ticari amaçla kendi aralarında yivsiz av tüfeği alım-satım ve nakliyesinin 2637 sayılı Yasada öngörülen izne bağlı olmadığı ve bu nedenle de suç teşkil etmediği halde emanette bulunan av tüfeklerinin müsaderesine karar verilmesi usul ve yasaya uygun görülmemiştir.

Bu nedenlerle, C.Başsavcılığı itirazının kabulü ile özel daire onama kararının kaldırılmasına, sanıkların temiz itirazlarının kabulü ile yerel mahkeme hükmünün, kazanılmış haklar saklı kalmak koşulu ile, gösterilen sebeplerden bozulmasına karar verilmelidir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, C.Başsavcılığı itirazının kabulü ile Yargıtay 8. Ceza Dairesinin 20.2.1980 gün 7247/1365 sayılı onama kararının kaldırılarak, yerel Mahkemenin 2.10.1979 gün ve 68/161 sayılı hükmünün kazanılmış haklar saklı kalmak koşulu ile BOZULMASINA, depo parasının geri verilmesine 14.4.1980 gününde oybirliği ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972