 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E:1980/13862
K:1981/388
T:16.01.1981
- TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDEN
- YARARLANMA KOŞULLARI
ÖZET : 1 - Toplu iş sözleşmesinde taraf işçi örgütünün mensubu olmayan ve fakat o işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için işçinin, dayanışma keseneği koşuluyla yararlanmak isteği yolunda işverene başvurması yeterlidir. Dayanışma keseneğini, işçinin ücretinden kesip örgüte göndermek işverenin yükümlülüğü altındadır.
2 - Yararanmanın başvuru gününden başlaması gerekir. Başvuru gününden önce geriye yürür biçimde yararlanma söz konusu olamaz.
3 - Davacının işkolu düzeyindeki toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmesi için ayrıca işverene dayanışma keseneği ödeyerek yararlanmak istediğini bildirmesi gerekir. İşkolu sözleşmesini yapan federasyona bağlı sendikanın işyeri düzeyindeki sözleşmesinden yararlanmak için, evvelce yapılmış başvuru ve yine işyeri sözleşmesi için dayanışma keseneği alınmış olması yeterli değildir.
(274 s. Sendikalar K m. 21, 23)
(275 s. Top. Söz. K m. 7)
(YİBK., 21.1.1979 gün ve 6/1 s.)
Davacı, toplu sözleşme, ücret ve ikramiye farklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği hüküm altına almıştır. Hüküm, süresi içinde davalı DSİ avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü
Davacı, 1.3.1979-28.2.1982 tarihleri arasında geçerli Federasyonunun 7.3.1980 tarihinde yaptığı işkolu seviyesindeki toplu iş sözleşmesinin getirdiği zam, ikramiye ve ücret farklarından dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlandırılması gerektiğinden bahisle zam, ikramiye ve ücret farklarının dava tarihine kadar tutarlarını istemiştir.
21 .1 .1979 gün ve 1978/6 esas 1979/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile ilke olarak 275 sayılı Yasanın 7/3. maddesi uyarınca topluiş sözleşmesinde taraf işçi teşekkülünün mensubu olmayıpta o toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerinde çalışan işçinin yararlanması için taraf işçi teşekkülüne, o işçi teşekkülünce tesbit edilmiş dayanışma aidatı varsa bu aidatı, tesbit edilmiş bir aidat yoksa o teşekküle mensup aynı kategori ve vasıftaki işçilerin ödedikleri sendika üyelik aidatının azami 2/3'sini ödemesinin yeterli olduğu, taraf işçi teşekkülünün muvafakatının gerekli olmadığı kabul edilmiştir.
Diğer taraftan 274 sayılı Yasanın 23. maddesinde de sendika üyelik aidatları ile 275 sayılı Yasa gereğince sendikaya veya sendikanın bağlı bulunduğu federasyona ödenmesi gerekli dayanışma aidatını işçilere yapacağı ücret ödemesinden kesmeye ve kestiği aidatın nevi ve tutarını ilgili sendikaya vermeye ve kesinti listesini sendikaya göndermekle işveren yükümlü tutulmuştur.
Bu açıklamanın hukuksal sonucu olarak
a - Toplu iş sözleşmesinde taraf işçi teşekkülünün mensubu olmayan ve fakat o işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinden yararlanmak için işçinin dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlanmak istediği yolunda işverene başvurması yeterlidir.
Dayanışma aidatını işçinin ücretinden kesip sendikaya göndermek işverenin yükümlülüğü altındadır.
b-Yararlanmanın başvuru tarihinden başlaması gerekir. Başvuru tarihinden önce geriye yürür biçimde yararlanma sözkonusu olamaz.
c - Davacının, işkolu düzeyindeki toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmesi için ayrıca işverene dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlanmak istediğini bildirmesi gerekir. İş kolu sözleşmesini yapan federasyona bağlı sendikanın işyeri düzeyindeki sözleşmesinden yararlanmak için evvelce yapılmış başvuru ve yine işyeri sözleşmesi için dayanışma aidatı kesilmiş olması yeterli olamaz.
Mahkemenin bu esaslara uygun olduğu anlaşılamayan hükmü bozulmalıdır.
Sonuç : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle (BOZULMASINA), 16.1.1981 gününde oybirliğiyle karar verildi.