DAVA : Taraflar arasındaki manevi tazminat davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı 20.000 liranın davadan alınarak davacıya ödenmesine fazlaya ait manevi tazminat istemi ile davalı vekilinin takas def'isinin reddine ilişkin hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerinde dosya incelendi gereği konuşuldu:

KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara kararın dayandığı kanıtlarla yasa uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir yolsuzluk görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan öteki temyiz itirazlarının reddi gerektir.

2 - Davalı, Usulün 202, maddesinde öngörülen 10 günlük süre içinde verdiği cevap dilekçesinde (davacıya nişan hediyesi olarak verilen 8500 lira kıymetindeki altın ziynet eşyasının davacı tarafından iade edilmediğinden bahisle) altın bedeli olarak 8500 lira için takas talebinde bulunmuş; davacı altınların kendisinden alındığını savunarak takas def'ini kabul etmemiş; mahkemece, şahsa sıkı sıkıya bağlı olan manevi tazminat davalarında takas savunmasında bulunulamıyacağı gerekçesiyle davalının bu isteği reddedilmiştir.

Borçlar yasasının 123. maddesindeki takası kabul olmayan alacaklar gösterilmiştir. Gerçekten kanun koyucu takas'ın kendi hakkını zorla almaya vesile teşkil etmemesi dürüstlük kurallarına ahlakı ve kamu düzenine aykırı olarak kullanılmaması için bazı tedbirler almış ve bu maksatla sözü edilen yasa hükmünü kabul etmiştir. Bu madde hükmüne göre ancak ( 1- Tevdi edilmiş "emanet verilmiş" bir şeyin iadesine veya bedelinin tazminine ilişkin borçlar, 2 - Haksız olarak alınmış veya hile ile alakonulmuş şeylerin iadesine veya değerinin tazminine ilişkin borçlar, 3 - Nafaka ve iş ücreti gibi alacaklının geçimi için fiilen ödenmesi zorunlu alacaklar 4 - Devlet, vilayet, ve köyler lehine olarak kamu hukukundan doğan alacaklar) takas yasağı kapsamına girmektedir. Prof. Dr. F. Necmettin Feyzioğlu'nun da (Borçlar Hukuku - Genel Hükümler cilt II. 1977 sh. 497) haklı olarak belirttiği üzere manevi tazminat davaları (alacakları); borçlar kanununun 123. maddesinde sayılan ve hepsinin niteliğinde de az çok bir geçim zorunluluğunu giderme gayesi hakim bulunan alacakların dışında kalmaktadır. Bu nedenle manevi tazminat davasına karşı bir maddi işlem alacağından dolayı (her ikisi de para olduğu ahvalde) takas istemek caizdir. Olayımızda davalı takas def'ine konu ettiği altınları aynen değil, bedeli 8500 liranın takasını istediğine göre, mahkemenin (manevi tazminat davalarına karşı takas istemiyeceği) yolundaki kabulünün yasal dayanağı yoktur.

Öte yandan borçlar kanununun 123. maddesinin birinci bendi gereğince haksız olarak veya hile ile alınmış bir şeyin veya bedelinin mütaalakas ve mahsup iddiasının nazara alınması davacının muvafakatı şartına tabi kılınmış isede, haksız zilyede (olayımızda manevi tazminat isteyen davacıya) karşı şeyin veya bedelinin tazminini alacaklısı olan davalının takas beyan etmesi mümkündür.

Yukarda açıklanan hukuki esaslar gözetilmeden davalının takas isteğinin manevi tazminat davalarına karşı takas istenmeyeceğinden bahisle reddedilmiş olması yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir. Mahkemece yapılacak iş takasa konu edilen alacak için gerekli inceleme yapılıp sonucuna göre, bir karar vermekten ibarettir.

SONUÇ : Temyiz olunan mahkeme kararının 2. bendde gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, 22.12.1980 güdünde davalının sair temyiz itirazlarının 1. bendde gösterilen nedenlerle reddine oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972