 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1980/540
K: 1980/916
T: 09.04.1980
DAVA : Taraflar arasındaki davanın Gebze 1. Asliye Hukuk Hakimliğince görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen hükmün temyizen incelenmesi Hereke Belediye Başkanlığı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanılgı görülmemesine göre, davalı ve karşılık davacı belediye vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2 - Açık pazar yeri ile yolunun betonlanması işinde, Mahkemece yaptırılan inceleme sonunda verilen ve karara dayanak olarak alınan 19.12.1979 günlü bilirkişi kurulu raporunda, açık pazar ve beton işi için delil tespiti sırasında rapor veren (Y.E.)ün 28.11.1973 günlü raporuna yollama yapılarak, davacı ve karşılık davalı yüklenicinin buna göre tüm imalat tutarının 300.852.58 lira olarak tesbit olunduğu görülmüştür. Bilirkişi (N.E.) ün yollama yapılan raporunun (2) numaralı bendinde dahi, aynı sonuçlar yazılı olup, sözü edilen bilirkişi raporuna eklenen keşif özetinin dökümü de gösterilmiş bulunmaktadır. Ancak iş veren idarece bu işe ait olmak üzere (9) adet hak ediş raporu düzenlenmiştir. Davacı yüklenicinin ise, bu raporlara karşı herhangi bir itirazı bulunmamıştır. Bunların sonuncusu olan (9) numaralı hak ediş, 3.8.1973 gününde düzenlenmiştir. Bu hakediş raporuna göre, davacının 3.8.1973 tarihine kadar olan imalat tutarı 218.896.22 lira olarak gösterilmiştir. Bu tutarın tümünün davacı yükleniciye ödenmiş olduğunda uyuşmazlık yoktur. Olayda ise, taraflar arasında kurulan eser sözleşmesinin eklerinden olan Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin 34. maddesine göre, kesin hesabın çıkarılmadığı anlaşılmaktadır. Davacı, son defa düzenlenen (9) numaralı hak edişe itiraz etmediğine göre, bu miktarların esas alınması suretiyle 3.8.1973 gününden sonra davacının bir imalatı olup olmadığının araştırılması ve bu tarihten sonra bir imalatı olduğunun saptanması halinde bunun parasal tutarı üzerinden % 11 ihale tenzilatı da uygulanıp, kalan tutarın davacı yüklenicinin hakedişi olarak kendisine ödenmesi gerekmektedir.
Yine 19.12.1979 günlü bilirkişi kurulu raporunda, açık pazar ve beton işi ile ilgili olarak 57.897.45 liralık fazla iş yapıldığı, bilirkişi (Y.E.)'ün raporuna yollama yapılarak kabul edilmiştir. Oysa, (Y.E.)'ün raporunda ise, fazla iş yapılıp yapılmadığının tespiti için betonda ön görülen kontrol deliklerinin açılması gerektiği ve Belediyenin buna izin vermediği ve bu nedenle de davacı yüklenicinin bildirdiği kalınlıklar üzerinden hesabın yapıldığı belirtilmiştir. Halbuki Mahkemenin, bu yönden verdiği ara kararının yerine getirilmesi için yasal yetkilerini kullanıp, bilirkişinin bildirdiği delikleri açtırmak suretiyle fazla yapıldığı ileri sürülen imalatın hesabına yarayacak imkanları hazırlatarak, bilirkişiden yerinde ve gerçek incelemeye dayanan rapor alındıktan sonra meydana gelecek sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen yönlerden eksik incelemeye dayanılarak yazılı gerekçelerle sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
3 - Kaldı ki kabul biçimine göre de, mezarlık yolu ve duvarı inşaatı işinden davacı yüklenici dava dilekçesinin (1) numaralı bendinde, toplam olarak 7645 lira tazminat istediği halde, mahkemenin hükmüne dayanak olarak aldığı 19.12.1979 günlü raporda, bu yönden davacı alacağı 11.307.64 lira olarak hesaplanmış ve mahkemece de sözü edilen rapora göre karar verilmiştir. Böylece usulün 74. maddesine aykırı olarak istekten fazlaya karar verilmiştir. Bu da ayrı bir bozma nedeni sayılmıştır.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte belirtilen nedenle temyiz eden davalı ve karşılık davacı Belediye vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine ve kararın (2 ve 3) numaralı bentlerinde açıklanan nedenlerle de davalı ve karşılık davacı Belediye yararına BOZULMASINA, 9.4.1980 gününde oybirliğiyle karar verildi.