DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara As. 1. Ticaret Mahkemesince verilen 4.6.1979 tarih ve 401/137 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 24.6.1980 gününde davacı avukatı Atila Algun ile davalı avukatı Mehtap Beningtan gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştır. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, vekil eden Denizaşırı Ticaret -Ayhan Yüzübak ile davalı arasında, Polonya'dan, Türkiye'de Zonguldak ilamnına 60.000 Solid metreküp veya takriben 15.000 fathom aden direğinin taşınması için 10.5.1973 tarihinde bir sözleşme imzalandığım ve bu sözleşme hükümlerinin yerine getirildiğini, satıcı tarafından gönderilen malın % 7-12 oranında fazla taşıntığını ve fakat fazla taşınan mal için navlun ödenmediğini, fazla taşınan mal karşılığı taşıma bedeli 1.527.750 liranın ticari faizile beraber tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde, taşınan mal karşılığında taşıma bedelinin ödendiğini, fazla taşıma iddiasıyla istenen taşıma bedeli yönünden TTK.nun 1262. maddesinde öngörülen bir yıllık zamanaşımının cereyan ettiğini, konişmentoda malyların ölçümünün gösterildiğini, taşıyanın bunun dışında fazla taşıma bedeli isteyemeceğini, sözleşmenin 7. maddesine gövre konşimento miktarlarına uygun şekilde düzenlenen faturalar karşılığında ödeme yapıldığını, fazla taşıma yapıldığnı ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece toplanan kanıt ve belgeler ile alınan bilirkişi raporu uyarınca, davacının % 7'den 4200 solid metreküp fazla mal taşıdığı sabit olduğundan toplam 1.454.418 liranın % 10 faizile beraber davalıdan tahsiline, fazla istemin reddine karar verilmiştir.

Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1 - Dava yukarıdada açıklandığı gibi, taraflar arasında imzalanan 10.5.1973 tarihli taşıma sözleşmesi gereğince, davacının fazla taşıma yastığı iddiasıyla, 1.527.750 lira fazla taşıma bedelinin teferruatı ile birlikte davalı kurumdan tahsili istemini kapsamaktadır.

2 - Bu iddiaya karşı davalı vekilinin savunması ise; fazla taşıma yapılmadığı, esasen taşıma bedeli yönünden TTK.nnu 1262. maddesinde hükme bağlanan bir yıllık zaman aşımı süresinin dolduğu noktalarında toplanmaktadır.

3 - Taraflar arasındaki ilişki şu kronolojik sıraya göre gelişmiştir:

a)-10.5.1973 günü taraflar arasındaki ilişkinin temlini teşkil eden taşıma sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmenin 1 nci maddesi, bu anlaşmanın Charter-Parti anlaşması olmadığını vurgulamaktadır.

b) - Davacı taşıyıcının, 10.5.1973 günlü sözleşme gereğince, Polonya'nın Baltık Denizi limanlarından 60.000 ton Solid metreküp maden direğini 14 adet gemi ile Türkiye'nin Zonguldak limanına deniz yoluyla taşıdığı ihtilafsızdır. 14 gemide partiler halinde taşınan malın birinci partisinin 22.6.1973 tarihinde, son partisinin de 3.12.1973'te Zonguldak limanına gelip boşaltıldığı boşaltmanın 22.6.1973 tarihi ile 3.12.1973 tarihi arasında gelen 14 gemiden yapıldığı anlaşılmaktadır.

c) - Tarafların dayandığı 10.5.1973 tarihli taşıma sözleşmesinin 9 uncu maddesinde; ihtilafların hakemler yoluyla çözülmesi öngörüldüğünden ve davacının çektiği ihtarneme sonuç vermediğinden, davacı veklii 29.11.1974 tarihli dilekçesiyle Ankara 1 nci Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak hakemlerin tayinini istemiştir. Mahkeme 20.12.1974 tarih ve 1974/343-389 sayılı kararı ile hakemleri atamış ancak, davalı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 10.4.1975 tarih ve 75/1056-2643 sayılı ilamıyla yerel mahkeme hükmü, hakem anlaşmasında öngörülen; tarafların hakem seçimi konusundaki mutabakatları gerekçekleşmediğinden, ihtilafın mahkemede çözümlenmesi icap ettiği gerekçesiyle bozulmuştur. Yerel mahkeme de bu hükme uyarak 26.9.1975 tarih ve 1975/259-256 sayılı kararı ile davayı reddetmiş ve bu husustaki karar da önce 22.10.1975 günü davalı vekilince sonra da 27.10.1975'de davacı vekiline tebliğ edilmek suretiyle 12.11.1975'de kesinleşmiştir.

d) Hakem tayini isteminin reddine ilişkin mahkeme hükmünün kesinleşmesinden sonra Borçlar Kanununun 137'inci maddesince yazılı 60 günlük munzam süre geçmeden 1.12.1975 günü iş bu dava açılmıştır.

4)- Davanın dayanağını teşkil eden ve hakem tayini istemiyle ilgili dosya içinde bulunan 10.5.1975 tarihli taşıma sözleşmesinin "ödeme" başlığını taşıyan 7 nci maddesinde aynen; "her parti malın Zonguldak limanına teslimini müteakip konşimento ve diğer vesaikin taşıyan tarafından, taşıtana teslim edilmesinden en geç 10 gün sonra taşıyıcının bildireceği gemi kumpanyası adresine kesin hesap sonucu bulunan navlun meblağı telgrafla havele edilecektir. Taşıyanın vereceği vesaik meyanında; konşimento aslı 1 adet navlun faturası 6 nüsha, navlun faturasında varsa sürastarya ve dispeç ve demuraj hesabı ayrıca gösterilecek ve transfere esas kesin navlun ücreti belirtilecektir." denilmek suretiyle, navlun alacağının nasıl hesaplanacağı ve ne şekilde muaccel hale geleceği açıklanmıştır.

a)-TTK.nun 1262/son maddesi gereğince denizde yolcu ve yük taşıma akitlerinden veya konşimentodan taşıyan lehine doğan masrafların tazmini ve navlun dahil olmak üzere bütün alacaklar bir yılda müruruzamana uğrar.

b)- Yine aynı Yasanın 1261/1 maddesi uyarınca gemi alacakları hakkındaki müruruzaman alacağın muaccel olduğu tarihten başlar, dava konusu olayda, taşıma sözleşmesinin 7 nci maddesi, davacının alacağının ne şekilde muaccel olacağını açıkça göstermektedir.

5)- Yukarıda özetlenen kronolojik olayların akışı ile sözleşmenin 7 nci maddesi hükmüne ve açıklanan TTK.nun maddesine göre, olayda zamanaşımı süresinin dolup dolmadığı kesin olarak anlaşılamamıştır.

Taşımanın14 gemi ile yapıldığı ilk boşaltma ve teslimin 22.6.1973 günü son boşaltma ve teslimin de 3.12.1973 tarihinde yapıldığı sabit ve ihtilafsız bulunmasına göre, mahkemece yapılacak iş taşıma sözleşmesinin 7 nci maddesinde yazılı hususlar gözönünde tutulmak suretiyle 14 gemi ile yapılan taşımanın herbirinin boşaltma tarihlerinin ayrı ayrı tesbitiyle sözleşmenin 7 nci maddesinde yazılı olduğu şekil herbir taşımadan alacak için ayrı ayrı muaceliyet tarihlerini tesbit etmek ilk boşaltmanın yapıldığı 22.6.1973 tarihi ile hakem tayini istemini içeren davanın açıldığı 29.12.1974 tarihi arasında alacağın tamamının, değilse hangi alacak ve taşıma kalemlerinin zamanaşımına uğraduığını, hangilerinin zamanaşımına uğramadığını boşaltma ve muacceliyet tarihlerine göre tesbit etmek sonucuna göre bir karar vermekten ibaret iken bu hususlar araştırılmadan noksan inceleme ile davalı kurumun zamanaşımı savunmasının reddi doğru bulunmamış ve hükmün bu noktadan bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin zamanaşımına ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu noktadan BOZULMASINA- diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine mahal olmadığına ve 3000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınıp davalı işletmeye ödenmesine ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 24.6.1980 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972