 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1980/2431
K: 1980/3263
T: 19.06.1980
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 5. Ticaret Mahkemesince verilen 30.1.1980 tarih ve 71/20 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki donatan ve hakem dispeççiler avukatı tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 17.6.1980 gününde davacı avukatı S. Ö. ile davalı Sigorta avukatı A. D. gelip diğer davalılar avukatı tebligata rağmen gelmediklerinden temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Hakem-Dispeççilerce O. D. firmasının donatanı bulunduğu "M/V L. D." gemisinin 1/1979 Akdeniz dönüş seferinde maruz kaldığı müşterek avarya nedeniyle verilen dispeç kararının İstabul Ticaret Mahkemesince HUMK.nun 536. maddesi uyarınca onanmasının istenmesi nedeniyle kararın Mahkeme ilanı üzerine, yük ilgililerinin itarazı gözetilerek yapılan yargılamada:
Hakem - Dispeç raporuna itiraz edenler vekili, dispeçin onanması isteminin, TTK.nun 1210-1213. maddelerinde öngörülen koşulları taşımadığını, çağrının yasaya aykırı olduğunu, onanması istenen kararın hakem kararı değil, müşterek avaryaya ilişkin dispeç raporu niteliğinde bulunduğunu konşimentoyla Ticaret Yasasının dispeç'e ilişkin buyurucu nitelikteki hükümlerinin değiştirilemeyeceğini tebligat yapılmaksızın hakem-dispeç raporunun onanması işleminin yasaya aykırı olduğunu, ayrıca avarya hesaplanmasının da "York-Anvers G." kurallarına aykırı olduğunu bildirmiştir.
Donatan ve Hakem-Dispeççiler vekilleri, konşimentonun 14. maddesindeki tahkim koşuluna dayalı olarak oluşturulan hakem- dispeççilerce verilen kararın, dispeç raporu değil, bir hakem kararı niteliğinde olduğunu, tebligat yerine geçen ilan sonucu itiraza uğramadığından mahkemece onama şerhi verilerek kesinleştiğini, konşimento hükmünün geçerli olduğunu, kesinleşen Hakem kararının mahkemece, değiştirilemeyeceği gibi kaldırılmasının da sözkonusu olamıyacağını, 53 konşimentoyla taşınan yükün ilgilierine Hakem - Dispeççiler ya da mahkemece yaptırılan ilanen çağrıların geçerli olduğunu bildirerek, itirazların reddine karar verilmesini istemişlerdir.
Mahkemece, konşimentonun 14. maddesi uyarınca hakem - dispeççilerden birinin İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi Başkanınca, kararlarla ve Yargıçlık görevini yapar biçimde seçilmesinin yasaya aykırı olduğu ayrıca bu seçimin, TTK.nun 1208. maddesi hükmüne de uygun bulunmadığı, bu durumda, yasaya uygun biçimde oluşturulmayan dispeç kurulunca verilen dispeçin onanmasının sözkonusu olamıyacağı gerekçesiyle, dispeçin iptaline ve onama isteminin reddine karar verilmiştir.
Hüküm donatan ve hakem - dispeççiler vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına TTK.nun 1208/1. maddesi hükmü gereğince dispeççiler hükümetçe tayin edilmiş dispeççiler, bunlar yoksa mahkeme veya ittifak etmeleri kaydıyla gemi ve yükle ilgililer tarafından seçilebileceğine, olayda ise ikinci dispeççinin ne dispeççiler, ne mahkeme, ne de ilgililerce seçilmiş bir kişi olmayıp mahkeme başkanı tarafından seçilmiş bulunmasına; mahkeme başkanının böyle bir yasal yetkisinin mevcut olmamasına ve taraflar anlaşmış da olsalar, mahkeme başkanına böyle bir görev veremiyeceklerine göre donatan ve Hakem - Dispeççiler vekillerinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı donatan ve Hakem - Dispeççiler vekillerinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddile usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, 19.6.1980 gününde oybirliğiyle karar verildi.