DAVA : Borçlu itirazının kaldırılması ve boşaltma isteminden dolayı yapılan yargılama sonunda; (İstanbul 11. İcra Tetkik Mercii)nce davanın kabulüne dair verilen 7/2/1978 gün ve 1977/683-110 sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk dairesi'nin 23/3/1978 gün ve 1978/2520-2701 sayılı ilamıyla, "...olayın İİK. nun 269. maddesine göre incelenmesi gerekir. Alacaklıya henüz takip başlamadan, konutta teslimi gönderilen parayı alıcısının olmaması durumunda borçluya BK. nun 91. maddesine göre tediye mahalli tayin ettirme külfeti yüklenemez. Borcu bir kere de icra veznesine yatırılması istenemez. Bu durumda kira parasını iade eden davacı kiralayan mütemerrittir. Aksi görüş MK.nun 2. maddesi kapsamına aykırı düşer" gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davalı.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Taraflar arasındaki 25/4/1970 günlü kira sözleşmesine göre, kira bedeli her 6 aylık dönem başında peşin olarak ödenecektir.

Borçlu davalının, yeni dönem başlangıcı olan 25/4/1977 tarihinde işliyecek 6 aylık kira borcu tutarı 5.850 lirayı, PTT. havalesi ile ve konutta teslim edilmek üzere gönderdiği, davacı alacaklının bu parayı kabul etmemesi üzerine 13/5/1977 günü tevdi yeri belirlenmesi için sulh hukuku mahkemesine başvurduğu anlaşılmaktadır.

İfayı reddeden alacaklı bu kez, 6/7/1977 günü, işlemiş 3 aylık kira tutarı 2925 liranın ödetilmesi için borçluya ihtarlı ödeme emri göndermiş, borçlunun (6 aylık kira tutarının PTT. havalesi ile gönderdiğini, borcu bulunmadığını) bildirerek, takibe itiraz etmesi üzerine, 4/10/1977 günlü dilekçesi ile borçlu; itirazının kaldırılmasını, sözleşmenin feshini ve kiralananın boşaltılmasını istemiştir.

1 - Davacı alacaklının 6/7/1977 günü yaptığı icra takibinin, İstanbul 2. Sulh Hukuk Hakimliği'nin 2/11/1976 tarih, 1976/693-1247 sayılı, kira tesbit ilamına dayandığı, 48 örnek takip talebinden ve ödeme emrinden anlaşılmaktadır. Dosyaya konulan ilam sureti ise kesinleşme şerhini içermemektedir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 12/11/1979 tarih, 1979/1-3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre, kira tesbit ilamlarını icrada takip edilebilmesi için kesinleşmiş olması gerekir. Öyle ise, takip dayanağı kira tesbit ilamının kesinleşip kesinleşmediği mahkemece öncelikle araştırılmalıdır. Kesinleşmeden takibe konulduğu anlaşılırsa, anılan İnançları Birleştirme kararı uyarınca istek reddolunmalıdır.

2 - Tesbit ilamının kesinleşmiş olduğunu saptanması durumunda ise, olayda borçlunun mu alacaklının mı temerrüde düştüğünün incelenmesi gerekir. Alacaklı, kiralayanın ikametgahında ödenmesi gereken kira borcunun, zamanında ve usule uygun biçimde sunulmuş olmasına karşın, haklı bir neden olmaksızın edimi reddeden alacaklının BK. nun 90. maddesine göre, temerrüde düştüğü kabul edilmelidir. Bu durumda borçluya düşen görev, tevdi yeri tayin ettirmektedir. Nitekim borçlu 13/5/1977 günü, BK. nun 91. maddesine göre tevdi yerini belirlenmesi için mahkemeye başvurmuş, ne var ki, ilgili mahkeme gereksiz soruşturmalara girişerek karar vermekte gecikmiştir. 11/3/1959 gün, 23/20 sayıl İnançları Birleştirme Kararında da benimsendiği gibi, (kiracı, borcu tevdi yoluna gitmiş değilse, kiralayanın BK. nun 260. maddesine göre gönderdiği ihtarlı ödeme emrinde gösterilen önel içinde kira parasını ödemesi gerekir.) Mahkemeye yaptığı başvuru henüz sonuçlanmadan, ihtarlı ödeme emri ile karşılaşan davalı borçlunun, karar verilmesini beklediği dönem içinde, borcunu icra veznesine yatırmayıp, daha sonra kararla belirlenen mercie yatırmış olmasında, usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gibi, makul bir süre, tevdi yerinin mahkemece belli edilmesini beklemeyi, hakkın kötüye kullanılması saymak olanağı da yoktur. Çünkü alacaklı, başlangıçta temerrüde düşmekle, borçlunun tevdi yeri istemesine neden olmuştur. Böylece, borçlunun, kendinden beklenen özen ve iyi niyeti gösterdiği, mahkemece gösterilen mercie borcunu yatırdığı ve bu paranın daha sonra davacı alacaklı tarafından çekildiği ve takip konusu alacağın da bu nedenle ortadan kalktığı anlaşılmaktadır. Öyle ise alacaklı, gerçekleşen temerrüdünün hüküm ve sonuçlarına katlanmalıdır. Bu nedenle Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının HUMK. nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 8/10/1980 gününde yapılan ilk görüşmede çoğunluk sağlanamadığından 7/11/1980 günü ikinci görüşmede bir numaralı bentde oybirliği ve iki numaralı bente yazılan sebepten dolayı oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972